Mới đây, một vụ làm giả sữa quy mô lớn đã bị triệt phá tại Hà Nội, khiến dư luận không khỏi hoang mang. Theo thông tin từ cơ quan chức năng, từ tháng 8/2021 đến nay, các đối tượng đã thành lập Công ty CP Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty CP Dược dinh dưỡng Hacofood Group để sản xuất kinh doanh sữa bột. Đến nay đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại. Các loại sữa dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai.

Nhóm này mua bột sữa trôi nổi không rõ nguồn gốc, sau đó đóng lon, dán nhãn giả giống y hệt hàng thật rồi phân phối ra thị trường. Dù trên bao bì công bố thành phần gồm chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó... nhưng thực tế, những thành phần này hoàn toàn không có trong sản phẩm. 

Các đối tượng đã sử dụng một số nguyên liệu đầu vào không rõ nguồn gốc, đồng thời thay thế hoặc bổ sung thêm các loại phụ gia khác. Kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng cho thấy, hàm lượng một số chất dinh dưỡng trong sữa bột chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ cơ sở để xác định đây là hàng giả theo quy định.

Vụ việc này gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ sử dụng sữa giả ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt với nhóm đối tượng dễ tổn thương như trẻ nhỏ, người già, người bệnh. 

Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết sữa thật – sữa giả bằng những cách đơn giản nhưng hiệu quả, giúp người tiêu dùng có thể chủ động phòng tránh.

Cẩn trọng với sữa giả: Dấu hiệu phân biệt sữa thật - sữa giả bằng mắt thường

Để nhận biết sữa thật và sữa giả, bạn có thể dựa vào một số dấu hiệu sau đây:

1. Quan sát bao bì: Đừng bỏ qua chi tiết nhỏ

Bao bì là "lá chắn đầu tiên" giúp nhận biết sản phẩm. Bao bì sản phẩm sữa thật và sữa giả thường cũng có một số chi tiết dễ nhận ra, chẳng hạn như:

- Sữa thật: Bao bì thường sắc nét. Các thông tin như thương hiệu, mã vạch, hạn sử dụng được in đều tay, không lem nhòe, không có lỗi chính tả. Hạn sử dụng được dập nổi hoặc in chắc chắn, không có dấu hiệu tẩy xóa. Có tem chống hàng giả, mã vạch rõ ràng, phù hợp với quốc gia sản xuất.

- Sữa giả: Bao bì có thể mờ, màu sắc không đều, chữ in lem hoặc sai chính tả. Hạn sử dụng có thể bị tẩy xóa, in đè, hoặc không rõ ràng. Tem chống hàng giả (nếu có) thường kém chất lượng, dễ bong tróc. Ngoài ra, bao bì sữa giả còn dễ xuất hiện những lỗi nhỏ như tem bị dán lệch, nét in mờ, màu sắc hơi lệch hoặc bị phai. Một số sản phẩm còn có dấu hiệu đã bị mở nắp và dán lại.

2. Kiểm tra mã vạch

Sử dụng ứng dụng quét mã vạch (như iCheck, Barcode Scanner) để kiểm tra nguồn gốc cũng là một cách để phân biệt hàng thật - hàng giả, kể cả sữa.

- Sữa thật: Mã vạch của sữa thật khớp với thông tin nhà sản xuất và quốc gia (ví dụ: Việt Nam 893, Mỹ 000-019, Úc 93-94).

- Sữa giả: Sữa giả thường có mã vạch không hợp lệ hoặc không tra được thông tin, hiển thị thông tin không khớp.

3. Màu sắc, mùi và kết cấu bột sữa

Khi mở nắp, người tiêu dùng có thể dùng thị giác và khứu giác để kiểm tra:

- Sữa thật: Bột sữa có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, mịn, tơi xốp, không vón cục. Khi sờ, cảm giác mềm, không lợn cợn. Sữa thật có mùi thơm nhẹ, dễ chịu, vị ngọt thanh, tan chậm trong miệng và hơi dính ở lưỡi.

- Sữa giả: Bột sữa có thể có màu vàng đậm, xám, hoặc vón cục. Khi sờ, cảm giác thô ráp, có hạt sạn. Sữa giả cũng có thể có mùi gắt, chua, hoặc ngái, đôi khi có mùi hóa chất. Vị thường thô, tan nhanh, không có độ béo tự nhiên.

4. Kiểm tra khi pha

Thử pha một ít sữa để xác định xem đó là sữa thật hay sữa giả.

- Pha với nước lạnh: Sữa thật khi pha với nước lạnh thường nổi lơ lửng, cần khuấy mới tan, không để lại cặn. Còn sữa giả thường tan nhanh mà không cần khuấy, có thể để lại cặn hoặc váng.

- Pha với nước nóng: Khi pha với nước nóng, sữa thật thường nổi trên bề mặt, khuấy mới tan, không có cặn. Sữa giả thường tan ngay lập tức, có thể có cặn hoặc màu sắc lạ.

5. Kiểm tra phản ứng của cơ thể

Nếu sau khi uống, trẻ hoặc người dùng có dấu hiệu bất thường như nôn trớ, tiêu chảy, đau bụng, hoặc dị ứng, hãy dừng ngay và kiểm tra lại sản phẩm. Đây có thể là dấu hiệu của sữa giả hoặc kém chất lượng.

6. Giá bán thấp - "cái bẫy" của sữa giả

Các sản phẩm sữa chính hãng thường có mức giá ổn định giữa các đại lý phân phối. Nếu bạn thấy một sản phẩm được bán với giá rẻ hơn thị trường từ 20 – 40%, đặc biệt qua các kênh không chính thống như livestream, trang cá nhân, hội nhóm kín..., thì cần thận trọng.

- Sữa thật: Phân phối qua kênh chính hãng, có hóa đơn và chính sách bảo hành rõ ràng.

- Sữa giả: Thường núp bóng "hàng xách tay", "hết date ẩn", "giá thanh lý kho"...

Ngoài ra, nguồn gốc phân phối cũng là yếu tố quan trọng hàng đầu để tránh mua phải hàng giả. Người tiêu dùng nên ưu tiên mua hàng ở hệ thống siêu thị lớn, chuỗi mẹ và bé uy tín; Các nhà thuốc, cửa hàng thực phẩm chức năng có đăng ký kinh doanh rõ ràng; Website chính thức hoặc đại lý ủy quyền từ nhà sản xuất... để an tâm hơn.

Với thủ đoạn ngày càng tinh vi, sữa giả có thể đánh lừa cả những người tiêu dùng kỹ tính nếu không được trang bị kiến thức nhận biết. Tuy nhiên, chỉ bằng vài quan sát đơn giản về bao bì, mùi vị, trọng lượng và nguồn gốc phân phối, người tiêu dùng hoàn toàn có thể tự bảo vệ mình, người thân trước nguy cơ từ sữa giả. Sức khỏe là ưu tiên hàng đầu – đừng để sự chủ quan phải trả giá bằng niềm tin và an toàn.