Năm 2020 sắp qua đi đồng nghĩa với việc một thập kỷ nữa cũng sắp hết. 10 năm, 1 chặng đường - thế giới của chúng ta đã trải qua nhiều biến động, vui có, buồn có và chẳng ai có thể diễn tả hết thành lời về những mất mát, tang thương mà người dân trên khắp hành tinh đã phải gánh chịu suốt 10 năm qua.
Trận động đất ở Haiti, vụ nổ Deepwater Horizon và tràn dầu, Benghazi, đại dịch Ebola, những vụ xả súng trường học liên miên ở Mỹ, vụ thảm sát ở Las Vegas, chìm phà Sewol (Hàn Quốc)...
Có những bức ảnh gây chấn động dư luận và thúc đẩy các chính phủ phải hành động, chẳng hạn như hình ảnh đứa trẻ Honduras khóc khi mẹ bị giam giữ gần biên giới Mỹ-Mexico và trước đó là hoàn cảnh của đứa trẻ tị nạn 5 tuổi người Syria, Alan Kurdi, trôi dạt vào bờ biển sau khi chết đuối ở vùng biển ngoài khơi miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Người dân cả thế giới cũng được truyền cảm hứng bởi lòng dũng cảm của Emma Gonzalez, 17 tuổi, một người sống sót sau vụ nổ súng ở trường học, người đã giúp khơi dậy lời kêu gọi hành động về kiểm soát súng.
Người ta chưa bao giờ quên hình ảnh cô bé Greta Thunberg người Thụy Điển tự tin đứng trước các nhà lãnh đạo thế giới để phát biểu về ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Bé gái nhỏ nhắn mà ý chí phi thường ấy còn mạnh dạn tổ chức các chiến dịch vì môi trường, giữ lại hành tinh xanh cho thế hệ con cháu mai sau.
Người ta vẫn thấy nhói ở trong tim khi nghĩ đến hình ảnh ngọn lửa bốc lên ngùn ngụt thiêu rụi Nhà thờ Đức Bà Paris, nhấn chìm công trình mang tính lịch sử, nuốt trọn những sản vật ông cha để lại, như trái tim của thành phố Paris hoa lệ rỉ máu.
Người ta cũng không thôi nhớ đến hình ảnh con phà chở 450 người, chủ yếu là học sinh Trường Trung học Danwon (Hàn Quốc) đang trên hành trình từ thành phố Incheon đến thành phố Jeju thì bị lật, cướp đi sinh mạng của hàng trăm người, đa số là học sinh. Tiếng kêu gào thảm thiết của các bậc phụ huynh, tiếng kêu ai oán của những người mất người thân vẫn đọng lại trong tâm trí những người còn sống để họ nhớ và không quên thảm kịch kinh hoàng ngày hôm ấy.
Tất cả những câu chuyện ấy sẽ được khắc họa rõ nét trong 60 bức ảnh "cực phẩm" của các nhà báo, nhiếp ảnh gia tài ba. Để chúng ta thấy thế giới đã được gì và mất gì trong 10 năm đã qua, để cùng nắm tay nhau vượt qua khó khăn, cùng hy vọng về một thập kỷ mới chan chứa niềm vui, bớt đi đau thương mất mát và cùng biến Trái đất thành ngôi nhà chung đáng sống cho tất cả mọi sinh linh!
Năm 2010
Cô Cindy Tersme nằm trên đống đổ nát ở Ecole St. Gerard, một trường học ở Port-au-Prince, Haiti, sau khi trận động đất mạnh 7,0 độ richter tấn công đất nước này vào tháng 1/2010. Tersme hét lên trong đau khổ sau khi tìm thấy thi thể không còn sự sống của cậu em trai 14 tuổi Jean Gaelle Dersmorne. "Tôi có thể nhìn thấy bàn chân của em trai tôi nhưng không thể kéo thằng bé ra", Cindy vừa khóc vừa nói. Số người chết trong trận động đất kinh hoàng ấy ước tính lên đến 220.000 - 300.000 người.
Một con chim dính đầy dầu tại Đảo East Grand Terre, bang Louisiana (Mỹ) vào tháng 6 năm 2010. 2 tháng trước đó, tức tháng 4/2010, một vụ nổ đã xảy ra trên giàn khoan Deepwater Horizon - một giàn khoan dầu do hãng dầu khí BP ký hợp đồng đóng tại Vịnh Mexico. Trong 87 ngày liên tục, dầu và khí metan phun ra từ một giếng khoan chưa được khai thác cách bề mặt đại dương 1,6km. Tổng thống Barack Obama mô tả vụ tràn dầu là "thảm họa môi trường tồi tệ nhất mà Mỹ từng đối mặt".
Bức ảnh chụp người phụ nữ Afghanistan - Aesha Mohammadzai - đã xuất hiện trên trang bìa tạp chí Time vào tháng 8 năm 2010. Chồng và con rể người Taliban của cô đã trừng phạt cô vì tội bỏ trốn bằng cách chặt mũi và tai rồi bỏ mặc cô. Aesha trở thành biểu tượng cho sự áp bức phụ nữ ở đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề này. Cô đã được các tổ chức từ thiện giúp đỡ đưa đến Mỹ và trải qua nhiều cuộc phẫu thuật để tái tạo mũi.
Một máy bay trực thăng của Quân đội Pakistan cung cấp hàng cứu trợ ở Goza thuộc quận Dadu, khi một trận lũ lụt kinh hoàng nuốt chửng các ngôi làng và đất nông nghiệp, ảnh hưởng đến khoảng 20 triệu người.
Một con phố ở trung tâm thành phố Port-au-Prince, Haiti, 3 ngày sau khi trận động đất kinh hoàng 7 độ richter xảy ra. Hơn 200.000 người đã mất mạng và hàng chục nghìn tòa nhà bị phá hủy.
Năm 2011
Một vài ngôi nhà đang bốc cháy sau sóng thần do trận động đất mạnh 9 độ richter gây ra vào tháng 3/2011 ở Nhật Bản. Thảm họa khiến gần 20.000 người thiệt mạng và khiến nhà máy hạt nhân Fukushima Daiichi rơi vào tình trạng tê liệt. Đây là trận động đất lớn nhất từng xảy ra ở đất nước Mặt trời mọc.
Hoàng tử Anh William hôn cô dâu Kate Catherine, trên ban công của Cung điện Buckingham vào tháng 4 năm 2011. Đám cưới của cặp đôi Hoàng gia Anh này được hàng triệu người trên thế giới quan tâm và theo dõi.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và các thành viên trong đội an ninh quốc gia của ông giám sát cuộc đột kích của Hải quân SEAL tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden vào tháng 5 năm 2011. "14 người chen chúc trong phòng, Tổng thống ngồi trên ghế xếp ở góc bàn đầu", phóng viên Peter Bergen của đài CNN hồi tưởng lại cuộc đột kích tiêu diệt Bin Laden. "Họ đã ngồi trong căn phòng này cho đến khi lính SEAL trở lại Afghanistan".
Ngày 21/7/2011, tàu con thoi Atlantis đã hạ cánh tại Trung tâm vũ trụ Kennedy, thành phố Cape Canaveral, bang Florida. Đây là sứ mệnh tàu con thoi thứ 135 và là sứ mệnh cuối cùng trong chương trình 30 năm của NASA.
Cô bé Tarana Akbari, 12 tuổi, la khóc thảm thiết sau khi một kẻ đánh bom liều chết tấn công đền Abul Fazel ở Kabul, Afghanistan, vào tháng 12 năm 2011. Vụ đánh bom kép đã giết chết hàng chục người Afghanistan vào ngày lễ Ashura.
Năm 2012
Ngày 7/5/2012, ông Vladimir V. Putin bước vào Đại sảnh đường Thánh Andrew trong Cung điện Grand Kremlin để nhậm chức Tổng thống Nga. Từ đó đến nay, ông vẫn nắm giữ chức vụ này.
Một công viên giải trí ở Seaside Heights, bang New Jersey (Mỹ) hoang tàn trong đống đổ nát sau khi cơn bão Sandy đổ bộ vào khu vực này vào tháng 10/2012. Cơn bão đã ảnh hưởng đến 24 bang và toàn bộ vùng biển phía Đông nước Mỹ, gây thiệt hại ước tính 70 tỷ USD.
Năm 2012 chứng kiến cuộc nội chiến diễn ra ở Syria. Hình ảnh cho thấy những người dân bị thương trong bệnh viện dã chiến sau khi một cuộc không kích phá hủy một tiệm bánh ở Syria vào tháng 8/2012.
Hai binh sĩ quân nổi dậy Syria căng thẳng bảo vệ vị trí của họ trong khu phố Karmel Jabl khi ánh sáng chiếu xuyên qua các lỗ thủng do đạn trên bức tường phía sau họ.
Một người dân khảo sát thiệt hại khi quân đội Israel tiến hành một đợt không kích chết chóc vào vùng đất Palestine.
Những đứa trẻ được sơ tán ra khỏi trường tiểu học Sandy Hook sau khi một vụ xả súng hàng loạt xảy ra tại ngôi trường này ở Newtown, Connecticut (Mỹ) vào tháng 12/2012. 6 người lớn và 20 trẻ em đã bị giết bởi Adam Lanza, kẻ trước đó đã giết mẹ mình. Bức ảnh do nhà báo địa phương Shannon Hicks chụp, đã xuất hiện trên trang nhất của các tờ báo, tạp chí và trang web trên khắp thế giới. Hicks sau đó nói với tạp chí Time: “Tôi biết điều đó, khi bước ra khỏi tòa nhà - tôi cũng kinh hãi như chúng - những đứa trẻ đó vẫn an toàn".
Năm 2013
Những người di cư châu Phi ở Djibouti giơ điện thoại lên để cố gắng bắt tín hiệu từ nước láng giềng Somalia vào tháng 2 năm 2013. Djibouti là điểm dừng chân chung cho những người di cư châu Phi tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn ở "miền đất hứa".
Một người đàn ông và một phụ nữ được phát hiện trong đống đổ nát của Rana Plaza, một tòa nhà tám tầng có một số nhà máy quần áo ở Savar, Bangladesh. Hơn 1.100 công nhân nhà máy thiệt mạng khi khu phức hợp này sụp đổ hồi cuối tháng 4/2013.
Một cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng hơi cay vào tháng 5 năm 2013 khi người dân phản đối kế hoạch phá hủy Công viên Gezi ở Istanbul.
Một phụ nữ cố gắng che chở trẻ em khỏi tiếng súng trong cuộc tấn công vào trung tâm mua sắm Westgate sau một vụ xả súng ở Nairobi, Kenya, vào tháng 9 năm 2013. Nhóm khủng bố Somali Al-Shabaab, một chi nhánh của al Qaeda, đã nhận trách nhiệm về cuộc vây hãm đẫm máu kéo dài 4 ngày tại trung tâm mua sắm cao cấp. Ít nhất 67 người thiệt mạng.
Sức tàn phá khủng khiếp của cơn bão Haiyan khi nhìn từ một máy bay trực thăng của Hải quân Mỹ hồi cuối tháng 11 năm 2013. Triều cường cuốn trôi các ngôi làng nhỏ ở Guiuan, Philippines và khiến hơn 650.000 người phải di tản.
Các giáo dân trẻ dâng lời cầu nguyện cho Nelson Mandela trong thánh lễ tại nhà thờ Công giáo La Mã Regina Mundi. Ông Nelson Mandela qua đời ngày 5 tháng 12 năm 2013 ở tuổi 95.
Năm 2014
Các nhân viên y tế ở Monrovia, Liberia, bế James Dorbor, một đứa trẻ 8 tuổi bị nghi nhiễm virus Ebola, vào cơ sở điều trị vào tháng 9 năm 2014. Tây Phi đã phải đối phó với đợt bùng phát Ebola chết người kinh hoàng nhất từ trước đến nay. Đợt bùng phát đã kết thúc vào năm 2016 sau khi có hơn 11.000 ca tử vong.
Những người di cư chờ được giải cứu khỏi chiếc thuyền chật cứng. Hàng nghìn người đã phải chạy trốn khỏi chiến tranh và đói nghèo ở Bắc và Tây Phi bất chấp vượt qua vùng nước nguy hiểm của Biển Địa Trung Hải để cố gắng đến Ý.
Phà Sewol bị lật vào ngày 16 tháng 4 năm 2014. Phà chở 450 người, chủ yếu là học sinh Trường Trung học Danwon đang trên hành trình từ thành phố Incheon đến đảo Jeju. Vụ việc khiến hơn 304 người thiệt mạng, 9 người mất tích, trở thành tai nạn hàng hải nghiêm trọng nhất Hàn Quốc.
Năm 2015
Những người di cư đến Hy Lạp trên một chiếc thuyền từ Thổ Nhĩ Kỳ, chủ nhân của nó sau đó đã bị bắt. Hơn một triệu người đã tìm cách di cư vào châu Âu năm 2015, nhiều người chạy trốn chiến tranh và đói nghèo ở Trung Đông.
Nước nóng chảy qua dải băng Greenland, một trong những khối băng lớn nhất và tan nhanh nhất trên Trái đất.
Thủ tướng Đức Angela Merkel nói chuyện với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama gần dãy Alps Bavaria vào tháng 6 năm 2015. Obama và các nhà lãnh đạo thế giới khác đã có mặt tại Đức cho hội nghị thượng đỉnh G7 diễn ra thường niên.
Nhà Trắng được thắp sáng bằng đèn lục sắc để kỷ niệm phán quyết của Tòa án Tối cao Mỹ về việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới vào tháng 6/2015.
Người dân Nepal thu dọn đồ đạc trong nhà 4 ngày sau trận động đất mạnh 7,8 độ richter làm rung chuyển quốc gia này và khiến hơn 9.000 người thiệt mạng.
Alan Kurdi, một đứa trẻ 3 tuổi người Syria, bị trôi dạt vào bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ. Hình ảnh đầy ám ảnh thu hút sự chú ý của dư luận về cuộc khủng hoảng người di cư.
Một loạt các vụ nổ súng và các vụ nổ kinh hoàng đã xảy ra tại các quận 10 và 11 của thủ đô Paris, Pháp, tại sân vận động Stade de France ở Saint-Denis, phía Bắc thủ đô, và các nơi khác trong vùng Île-de-France bắt đầu từ lúc 21h16 ngày 13 tháng 11 năm 2015 cho đến 00h58 ngày 14 tháng 11 năm 2015. Tổng cộng có gần 400 người thương vong sau các vụ xả súng đẫm máu này.
Năm 2016
Trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman được các binh sĩ hộ tống tại một nhà chứa máy bay liên bang ở Mexico City vào tháng 1 năm 2016. Các thành viên của hải quân Mexico đã bắt được Guzman trong một cuộc đột kích vào sáng sớm ở thành phố biển Los Mochis. Mexico đã dẫn độ Guzman về Mỹ.
Jimji, 6 tuổi, đã khóc trong đau khổ khi nhìn thấy người cha đã chết, Jimboy Bolasa. Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines đã giám sát một chiến dịch chống lại những người bị nghi ngờ là buôn bán hoặc sử dụng ma túy.
Jose Wesley, một em bé sinh ra với tật đầu nhỏ ở Bonito, Brazil, vào tháng 1 năm 2016. Chứng đầu nhỏ là một chứng rối loạn thần kinh khiến trẻ sơ sinh có đầu nhỏ và não phát triển không bình thường. Sự bùng phát của virus Zika có liên quan đến việc gia tăng số trẻ bị dị tật bẩm sinh.
Hai phụ nữ bị thương ngồi trong sân bay ở Brussels, Bỉ, sau hai vụ nổ làm rung chuyển cơ sở vào tháng 3 năm 2016. Một ga tàu điện ngầm trong thành phố cũng là mục tiêu tấn công khủng bố khiến 32 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. ISIS đã nhận trách nhiệm về cả hai cuộc tấn công.
Hình ảnh tĩnh này được trích từ một đoạn video được đăng tải bởi Trung tâm Truyền thông Aleppo, cho thấy một cậu bé ngồi trên xe cấp cứu sau một cuộc không kích ở Aleppo, Syria, vào tháng 8 năm 2016. Phải mất gần một giờ đồng hồ người ta mới cứu được cậu bé, được xác định là Omran Daqneesh, ra ngoài từ đống đổ nát. Cuộc không kích đã phá hủy ngôi nhà của cậu bé, nơi em sống cùng cha mẹ và hai anh chị em. Cuộc nội chiến Syria bắt đầu từ tháng 4 năm 2011 và vẫn đang tiếp diễn.
Omar Mendoza, một bệnh nhân tâm thần phân liệt tại Bệnh viện El Pampero, Barquisimeto, Venezuela. Sự sụp đổ kinh tế của quốc gia này đã dẫn đến tình trạng thiếu lương thực cũng như các loại thuốc cần thiết để kiểm soát các cơn đau tâm thần của bệnh nhân.
Năm 2017
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đến dự lễ nhậm chức vào tháng 1 năm 2017.
Bức ảnh tháng 4/2017 do Trung tâm Truyền thông Idlib cung cấp cho thấy những đứa trẻ được cho là thiệt mạng sau một vụ tấn công hóa học ở thành phố Khan Sheikhoun, Syria. Theo nhiều nhóm hoạt động, hàng chục người đã thiệt mạng.
Người dân nhìn thấy tảng băng trôi đầu tiên trong mùa khi nó đi qua South Shore, còn được gọi là "Hẻm núi băng" của Canada, gần Ferryland, Newfoundland và Labrador, vào tháng 4 năm 2017.
Lính cứu hỏa dỡ bỏ một lá cờ Mỹ khi đám cháy rừng ập vào một ngôi nhà ở Oroville, California, vào tháng 7 năm 2017. Cháy rừng hoành hành đã buộc hàng nghìn người phải sơ tán khỏi nhà của họ trên khắp miền Tây nước Mỹ. Các nhà khoa học chỉ ra một số điều kiện dẫn đến cháy rừng nghiêm trọng hơn trong những năm gần đây, tất cả đều liên quan đến biến đổi khí hậu.
Những người tị nạn Rohingya đã tìm đến các nơi trú ẩn sau khi chạy trốn cuộc đàn áp tàn bạo ở Myanmar. Hơn 640.000 người tị nạn đã tìm nơi trú ẩn ở Bangladesh.
Một bệnh nhân lớn tuổi chờ được giải cứu khỏi dòng nước lũ do bão Harvey ở Port Arthur, Texas. Bão Harvey đã làm ngập lụt thành phố Houston và san phẳng nhiều ngôi nhà dọc theo Bờ Vịnh của bang vào tháng 8 năm 2017. Các nhà khoa học khí hậu đã nói rằng các đại dương ấm lên đang làm cho các cơn bão mạnh hơn và gây thiệt hại nhiều hơn.
Năm 2018
Joseph Wachira an ủi Sudan, một con tê giác trắng phương Bắc, khoảnh khắc trước khi con vật chết tại khu bảo tồn Ol Pejeta ở Kenya vào tháng 3 năm 2018. Sudan 45 tuổi và sức khỏe kém.
Khoảnh khắc này đã đi vào lịch sử khi Kim Jong Un, nhà lãnh đạo Triều Tiên lần đầu tiên bước vào lãnh thổ Hàn Quốc kể từ năm 1953. Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã chờ đợi để chào đón ông tại đường phân giới quân sự từ lâu đã chia cắt hai miền Triều Tiên.
Hoàng tử Anh Harry và vợ mới cưới Meghan hôn nhau trên bậc thềm của Nhà nguyện Thánh George ngay sau khi kết hôn ở Windsor, Anh vào tháng 5/2018.
Một bé gái Honduras 2 tuổi khóc khi mẹ bị lục soát và giam giữ ở McAllen, Texas, gần biên giới Mỹ-Mexico vào tháng 6 năm 2018. Họ đã đi bè qua Rio Grande và bị các nhân viên Tuần tra Biên giới Mỹ chặn lại.
Josepha, một người di cư từ Cameroon, được cứu khỏi một chiếc thuyền bị đắm ở Biển Địa Trung Hải vào tháng 7 năm 2018.
Amal Hussain, một đứa trẻ 7 tuổi bị suy dinh dưỡng, nằm trên giường tại một phòng khám di động của UNICEF ở Aslam, Yemen, vào tháng 10 năm 2018. Cô bé đã qua đời vài ngày sau khi tờ The New York Times đăng một câu chuyện về chính em và nạn đói ở Yemen.
Năm 2019
Khói và lửa bốc lên từ Nhà thờ Đức Bà ở Paris vào tháng 4 năm 2019. Một trận hỏa hoạn thảm khốc đã nhấn chìm công trình 850 năm tuổi.
Nữ hoàng Anh Elizabeth II nhìn chắt, bé Archie, vào tháng 5 năm 2019. Archie là con đầu lòng của Hoàng tử Harry, và vợ Meghan, Nữ công tước xứ Sussex. Hoàng thân Philip đứng ở ngoài cùng bên trái.
Thi thể của người di cư Salvador Oscar Alberto Martínez và con gái gần 2 tuổi của anh, Angie Valeria, nằm trên bờ sông Rio Grande gần Matamoros, Mexico, vào tháng 6 năm 2019. Họ chết đuối khi cố vượt sông đến Brownsville, Texas. Hình ảnh gây sốc là một lời nhắc nhủ nghiệt ngã về hành trình nguy hiểm của những người di cư để đến Mỹ.
Maha Vajiralongkorn hay Rama X là Quốc vương Thái Lan, chính thức nhậm lễ đăng quang ngày 4 tháng 5 năm 2019, là vị vua thứ 10 của vương triều Chakri. Ông kế vị vua cha Rama IX. Ông là con trai duy nhất của cố quốc vương Bhumibol Adulyadej và hoàng hậu Sirikit. Năm 1972, ông được phong thái tử ở tuổi 20. Sau khi vua cha qua đời năm 2016, chính quyền quân sự khẳng định địa vị của ông là người kế vị làm vua Thái Lan.
Tổng thống Trump trở thành vị lãnh đạo đầu tiên của Mỹ đặt chân đến Triều Tiên khi gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Máy bay Boeing 737 MAX của hãng hàng không Ethiopian Airlines gặp nạn hôm 10/3/2019, vài phút sau khi cất cánh từ thủ đô Addis Ababa của Ethiopia. Toàn bộ 189 người trên chuyến bay, bao gồm 181 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn, đã thiệt mạng. Đây là tai nạn thứ hai của phi cơ 737 MAX trong chưa đầy 6 tháng.
Ngày 30/4/2019, nhà vua Nhật Bản Akihito đã chính thức thoái vị. Sáng 1/5 ngay hôm sau, Hoàng Thái tử Naruhito đã lên ngôi Hoàng đế Nhật Bản với niên hiệu Reiwa (Lệnh Hòa), có nghĩa là “Sự hòa hợp tốt đẹp”, tại một buổi lễ được tổ chức trang trọng ở Tokyo.
1h05 sáng 23/10/2019, cơ quan cứu thương hạt Essex, Đông Bắc London, nhận cuộc gọi trình báo về phát hiện ghê rợn bên trong xe container. Chiếc xe đang đỗ ở khu công nghiệp Waterglade, thị trấn Grays. Khi các nhân viên y tế mở cửa thùng xe, họ phát hiện thi thể của 38 người lớn và một thiếu niên, được cho là người nhập cư. Sau đó các nhà chức trách xác nhận họ đều là người Việt Nam.
Gần 79.000 vụ cháy rừng đã được ghi nhận ở Brazil trong năm 2019, cao nhất kể từ năm 2013, và một nửa trong đó xảy ra tại rừng mưa Amazon, nơi được coi là "lá phổi xanh" của hành tinh. Trong ảnh là đám cháy dài 2km tại khu vực cách thành phố Porto Velho, thủ phủ bang Rondonia, phía Tây Bắc Brazil 65km.
Siêu bão Hagibis đổ bộ ngày 12/10/2019 khiến nhiều vùng của Nhật Bản chìm trong biển nước. Đây được đánh giá là cơn bão tồi tệ nhất từng ảnh hưởng tới quốc đảo này trong 60 năm qua.
Những hình ảnh về các sự kiện xảy ra trong năm 2020 có thể xem TẠI ĐÂY.
(Nguồn: NYT, CNN)