* Dưới đây là chia sẻ của một vị phụ huynh Trung Quốc trên tờ 163.com về cách dạy con.

Có một lần, một người họ hàng đã đến nhà tôi chơi, và trong lúc trò chuyện, cô ấy đã tâm sự với tôi về nỗi niềm của bản thân trong suốt gần một giờ đồng hồ.

Cô ấy nói rằng, gần đây không khí trong gia đình mình rất căng thẳng, mối quan hệ với con cái thì ngày càng cứng nhắc và giữa họ thường xuyên xảy ra cãi vã vì những chuyện vặt vãnh.

Ban đầu, tôi nghĩ rằng, vì áp lực học tập của con cái nên mới tạo ra sự căng thẳng trong gia đình như vậy. Nhưng khi lắng nghe kỹ lưỡng, tôi mới nhận ra rằng nguyên nhân sâu xa của vấn đề nằm ở cách giao tiếp giữa cha mẹ và con cái.

Người họ hàng của tôi, vốn là người có tính cách "thẳng như ruột ngựa", cô ấy không giỏi trong việc kiểm soát cảm xúc và lời nói của mình. Khi gặp phải thất bại trong công việc, cô thường về nhà với những cảm xúc tiêu cực ấy, thậm chí đôi lúc còn "giận cá chém thớt", trút hết lên đầu con.

Trong mắt con của cô ấy, cha mẹ giống như một "xe tải chở đầy năng lượng tiêu cực", bất cứ lúc nào cũng có thể than vãn.

Có người nói, bậc làm cha làm mẹ có đức hạnh cao nhất, đó là khả năng kiểm soát lời nói của mình. Trong lời nói của cha mẹ, chứa đựng tương lai và số phận của con cái. Những bậc cha mẹ hiểu biết sâu sắc về giáo dục, đều thận trọng khi giao tiếp với con, họ biết cách biến lời nói thành ngọn đèn dẫn đường trên con đường trưởng thành của con cái. Bởi lẽ, họ hiểu rất rõ rằng, lời nói thì đã nói ra thì không thể thu hồi, và chúng có thể gây ra những tổn thương sâu sắc cho con mà không hề hay biết, và những tổn thương này thường xảy ra một cách vô tình. Dưới đây là 4 kiểu giao tiếp như thế.

Kiểu 1: Những lời nói bi quan, tuyệt vọng

Cha mẹ không nên nói những lời nói bi quan, tuyệt vọng với con vì những lời nói đó có thể tạo ra tác động tiêu cực đến tinh thần và suy nghĩ của chúng. Lời nói có sức mạnh rất lớn, có khả năng ảnh hưởng đến cách nhìn nhận và đối mặt của trẻ với thế giới xung quanh. Khi cha mẹ thể hiện sự bi quan và tuyệt vọng, nó có thể khiến con cái cảm thấy không an toàn và thiếu đi sự hỗ trợ từ gia đình, đồng thời làm giảm lòng tin của chúng vào khả năng vượt qua khó khăn và đạt được thành công trong tương lai. Ngoài ra, việc liên tục tiếp xúc với những quan điểm tiêu cực cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh về mặt cảm xúc của trẻ, gây căng thẳng và lo lắng không cần thiết. 

Thay vào đó, cha mẹ nên cố gắng duy trì một thái độ tích cực, khuyến khích và truyền đạt niềm tin để con cái có thể phát triển một cách toàn diện.

Kiểu 2: Những lời nói "vu khống" con cái

Khi cha mẹ "buộc tội" con bằng những lời vu khống, điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển tâm lý và nhận thức của trẻ. Trẻ thường tin tưởng vào lời nói của mẹ mình và coi đó là sự thật, do đó, những lời nói không chuẩn xác có thể định hình những quan niệm sai lệch trong tâm trí trẻ, khiến trẻ mất đi khả năng phân biệt và đánh giá thông tin một cách đúng đắn. 

Điều này còn có thể gây tổn thương đến niềm tin và tạo ra một khoảng cách trong mối quan hệ giữa mẹ và con. Để trẻ phát triển khả năng tư duy độc lập và tự tin vào bản thân, người mẹ nên cung cấp cho con thông tin chính xác, khích lệ tinh thần hỏi đáp và khám phá, từ đó hỗ trợ trẻ hình thành năng lực phản biện và tự học. Một nguồn thông tin tin cậy và đáng tin tưởng từ người mẹ sẽ giúp trẻ có được nền tảng vững chắc cho việc xây dựng kiến thức và nhân cách sau này.

Kiểu 3: Những lời nói "lây lan" sự bực bội 

Nếu phụ huynh thường xuyên bốc phát sự tức giận của bản thân lên con cái, chúng có thể cảm nhận được sự căng thẳng và bất an, điều này có thể khiến con cái trở nên lo lắng và sợ hãi. Hơn nữa, việc liên tục đối mặt với những cảm xúc tiêu cực từ cha mẹ có thể làm giảm khả năng phát triển đầy đủ các kỹ năng xã hội và cảm xúc. 

Con cái cần một môi trường yêu thương, hỗ trợ để học cách xử lý cảm xúc một cách lành mạnh và xây dựng lòng tự trọng. Cha mẹ nên thể hiện tình yêu và sự kiên nhẫn, nhằm tạo ra một môi trường gia đình tích cực, giúp con cái phát triển khả năng đối phó với các vấn đề cuộc sống một cách tự tin và tích cực.

Kiểu 4: Những lời nói làm nhụt chí con cái

Cha mẹ giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của con cái. Những câu nói tiêu cực, như chỉ trích, so sánh thiếu công bằng, hay bày tỏ sự bi quan có thể làm suy yếu lòng tự trọng, ảnh hưởng đến sự tự tin và niềm tin vào bản thân của trẻ. Khi trẻ liên tục nghe những lời làm nhụt chí, chúng có thể phát triển một hình ảnh tiêu cực về chính mình, cảm thấy bế tắc và mất động lực. Hơn nữa, điều này có thể khiến trẻ khép mình và không sẵn lòng chia sẻ suy nghĩ hoặc vấn đề của bản thân, từ đó tạo ra khoảng cách trong mối quan hệ gia đình.

Một môi trường gia đình tích cực, nơi lời nói được sử dụng để khích lệ và củng cố sẽ giúp trẻ phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần, và đặt nền móng vững chắc cho sự thành công sau này trong cuộc sống.

Tổng hợp