Panna cotta - Món ăn của sự tinh tế
Đây thực chất là một món kem nấu của Ý. Món ăn này được làm ra bằng cách đun liu riu kem, sữa, đường và gelatin với nhau, sau đó để lạnh cho đông lại. Panna cotta có nguồn gốc từ vùng Piedmont của Ý. Khác với các vùng khác, Piedmont không phải là vùng đất thích hợp để trồng olive, do đó, từ xưa, người dân ở đây hay sử dụng bơ và mỡ lợn thay vì dầu để chế biến thức ăn. Để có được nguồn cung cấp bơ và mỡ, người dân ở vùng này thường sở hữu nhiều gia súc. Vì thế, sữa và kem luôn là những chế phẩm có rất nhiều trong vùng. Cũng chính đặc điểm địa lý của khu vực này đã lý giải phần nguyên liệu chứa rất nhiều kem của panna cotta.
Panna cotta lý tưởng phải đạt được ba yêu cầu: độ đông, độ béo và độ ngọt. Để tạo cho panna cotta độ đông vừa đủ, không quá cứng như thạch rau câu thông thường, cũng không mềm chảy mất thẩm mỹ, người đầu bếp phải hết sức chú ý đến lượng gelatin cho vào. Một đặc điểm nữa của panna cotta là độ béo vừa phải, không bị ngấy ngán. Để có được điều này, người đầu bếp thường phải trộn nhiều loại kem vào với nhau. Đặc biệt, độ béo và độ ngọt của món thạch này cũng phải hài hòa, để tạo nên một tổng thể thanh lịch và sang trọng, tất cả mọi hương vị đều được thể hiện một cách vừa phải. Do có nhiều vị béo và ngọt, panna cotta thường được ăn kèm với các loại hoa quả vị chua như quả việt quất, dâu, mơ,...
Biscotti - Chiếc bánh "thách thức thời gian"
Chuyện kể rằng, vào khoảng thế kỷ 18 ở Prato (Ý), người ta thường làm một loại bánh khô để trữ ăn dần trong tất cả các mùa trong năm. Chiếc bánh đó có tên là biscotti. "Biscotti", hay "biscotto" có nguồn gốc từ chữ "biscoctus" của tiếng La tinh, có nghĩa là "nướng/nấu hai lần". Người ta gọi bánh biscotti là món bánh "thách thức thời gian" cũng vì lịch sử lâu đời của nó trên đất nước Ý, đồng thời cũng để chỉ một tính chất vô cùng đặc trưng của bánh đó là có thể trữ được trong thời gian dài.
Bánh biscotti thường khá khô, hay được ăn kèm với một món đồ uống, để người thưởng thức có thể chấm bánh vào đồ uống này rồi nhâm nhi. Ở Ý, món ngọt này được phục vụ sau bữa ăn tối kèm với món rượu vang trứ danh của vùng Tuscan, có tên là vin santo.
Do tính chất khô của mình, bánh biscotti thường được nướng với hạt hạnh nhân và nhiều dầu olive để tăng hương vị béo. Cái tên biscotti cũng là nguồn gốc của chữ "biscuit", có nghĩa là "bánh quy" trong tiếng Anh. Bánh biscotti cũng là một loại đồ ngọt phổ biến ở châu Âu, đến với mỗi nước, bánh lại mang một tên gọi khác nhau và biến hóa ít nhiều để phù hợp với gu ẩm thực từng đất nước.
Semifreddo - Kem "đông một nửa"
Sở dĩ gọi semifreddo là kem "đông một nửa" vì món kem này có độ đông lạnh thấp hơn nhiều so với các món kem bình thường. Kem semifreddo rất phổ biến ở Ý, được làm từ một phần kem đánh và một phần kem lạnh hoặc sữa trứng custard đông lạnh trộn đều với nhau. Đặc biệt, semifreddo ở Ý sẽ được làm từ gelato để giảm độ béo.
Do được trộn bởi kem đánh, cấu tạo của semifreddo chứa khá nhiều khí. Chính những lớp khí giúp cho món kem này không bị đông cứng lại, và cũng nhờ điều này mà semifreddo hay được ví như món mousse đông lạnh. Semifreddo thường được ăn ngay trong khay nhỏ, hoặc được bài trí cẩn thận, tương tự như món kem trứng custard. Món semifreddo "thứ thiệt" sẽ tan trong miệng người thưởng thức nhanh hơn cả kem, tạo một cảm giác thanh ngọt nhẹ bỗng đầy quyến rũ. Trái với những món tráng miệng được làm từ nguyên liệu cầu kỳ trong ẩm thực Pháp, semifreddo như một đại diện tiêu biểu của ẩm thực Ý, với tinh thần tập trung đến chất lượng của nguyên liệu và đem sự tối giản làm trọng tâm. Do đó, khi thưởng thức semifreddo, người ta thường chỉ ăn kèm với hoa quả hoặc các loại hạt.
Cannoli - Chiếc ống nhỏ ngọt ngào
Cannoli là một loại bánh pastry đến từ vùng đảo Sicily ở Địa trung hải, cái tên "cannoli" hay "cannolo" có nghĩa là "chiếc ống nhỏ". Đúng như tên gọi, bánh cannoli bao gồm một lớp pastry được uốn cong thành hình chiếc ống, bên trong có nhân kem ngọt, hoặc thêm hoa quả. Kích thước của món bánh này có thể thay đổi tùy theo vùng, từ bé như ngón tay đến to bằng bắp tay. Chiếc bánh cannoli được xem như loại bánh đặc trưng cho mùa lễ hội hóa trang Carnevale và tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Ở Ý, bạn có thể tìm thấy món bánh cannoli được bày bán quanh năm, với các loại nhân rất đa dạng như nhân chocolate, nhân mứt, nhân kem trộn với các loại hạt,...
Tương tự như món kem semifreddo, bánh cannoli cũng rất chuộng sự đơn giản, bánh chỉ là sự kết hợp giữa lớp vỏ nướng giòn tan và phần nhân kem béo ngậy nhiều hương vị. Một nguyên liệu khá đặc trưng để làm phần nhân bánh là phô mai ricotta. Phô mai ricotta được làm từ sữa dê, đóng vai trò quan trọng trong nhiều món tráng miệng nổi tiếng của Ý, như các món bánh cheesecake hay món bánh pastiera. Cũng chính do cấu tạo đơn giản đóng vai trò làm khung sườn, mà món cannoli có rất nhiều biến thể đặc sắc, từ hương vị cho đến bài trí.
Khi nhắc đến ẩm thực Ý, người ta thường nghĩ ngay đến món bánh pizza hay "bộ sưu tập" những loại pasta khổng lồ. Thế nhưng, vẫn tuân theo quy tắc đơn giản là trên hết, thế giới ẩm thực ngọt của Ý như một nốt nhạc thanh, du dương mà lắng đọng trong tâm hồn của những người yêu thích ẩm thực nơi này.