Nguyên tố vi lượng là những nguyên tố hóa học cần thiết cho cơ thể ở lượng rất nhỏ, cần dùng trong các chức năng trao đổi chất quan trọng cho cuộc sống. Chúng phải được đưa vào cơ thể đều đặn, khoảng từ một vài trăm micrôgam (với selen và asen) đến một vài miligam (với sắt và iốt).

Các nguyên tố vi lượng không thể thiếu (cần thiết cho cuộc sống) là: asen, crôm, sắt, flo, iốt, côbal, đồng, mangan, molypđen, selen, vanađi, kẽm và thiếc... Chúng là một thành phần quan trọng của các enzyme, vitamin và hormone hay tham gia vào một số các phản ứng trao đổi chất nhất định có vai trò như là coenzym xúc tác hay hoạt hóa.

Tuy nhiên, mặc dù chúng có tầm quan trọng như vậy, nhưng không phải ai cũng hiểu hết về nguyên tố vi lượng. Dưới đây là những sai lầm mà nhiều người dễ mắc phải.


Sai lầm 1: Không coi trọng nguyên tố vi lượng

Con người đang nỗ lực tìm kiếm phương pháp kéo dài tuổi thọ, nghiên cứu cơ chế lão hóa để làm chậm tốc độ lão hóa. Sức sống tế bào và sự trao đổi chất tốt của cơ thể phụ thuộc vào môi trường và sự cân bằng sinh lý trong cơ thể, và việc nạp các nguyên tố vi lượng đóng vai trò to lớn với môi trường cơ thể và sự cân bằng sinh lý.

Mặc dù các nguyên tố vi lượng chỉ chiếm khoảng 1 phần vạn trọng lượng cơ thể, nhưng lại liên quan mật thiết tới sức khỏe con người. Nếu thiếu các nguyên tố vi lượng sẽ gây ra nhiều loại bệnh, do đó hãy ăn những thực phẩm giàu nguyên tố vi lượng, lại có lợi cho sức khỏe.

Sai lầm 2: Người người đều cần bổ sung nguyên tố vi lượng như nhau

Không hẳn tất cả mọi người đều phải bổ sung nguyên tố vi lượng ở mức độ như nhau. Tùy theo độ tuổi, thể trạng để có sự bổ sung hợp lý.

Nhóm thứ 1: Thiếu niên, trẻ nhỏ: Do độ tuổi này phát triển nhanh, lượng tiêu thụ lớn, bổ sung không đủ, chế độ ăn uống không hợp ký, chán ăn, khảnh ăn, sinh bệnh…, nên dễ bị thiếu kẽm, selen , iốt, canxi và sắt.

Nhóm thứ 2: Phụ nữ mang thai và cho con bú: Do bào thai phát triển nhanh, tiêu thụ lớn, phụ nữ mang thai cũng dễ bị thiếu kẽm, selen, canxi , iốt, sắt , molypden, mangan… Còn phụ nữ cho con bú thiếu nguyên tố vi lượng là do chế độ ăn uống không hợp ký, khảnh ăn, sinh bệnh…

Nhóm thứ 3: Người có hệ miễn dịch kém và người cao tuổi: Thiếu kẽm, selen…có thể khiến hệ miễn dịch giảm, do đó, sức đề kháng kém thường do thiếu nguyên tố vi lượng gây ra; Người già do chức năng hấp thụ của dạ dày giảm và dễ mắc các bệnh tiêu hóa mãn tính, dễ bị thiếu kẽm, selen, crom…


Sai lầm 3: Nguyên tố vi lượng càng nhiều càng tốt

Thực ra, nguyên tố vi lượng không thể bổ sung bừa bãi. Hiện giờ, phương pháp dinh dưỡng bảo đảm nạp đủ nguyên tố vi lượng đang vô cùng thịnh hành tại các nước phát triển phương Tây. Tuy nhiên, sự quý và hiếm của nguyên tố lượng nằm ở chỗ “vi lượng”, ít nhưng tác dụng lại nhiều. Mọi người nên theo chỉ dẫn bác sỹ, để bổ sung lượng cho hợp lý.

I-ốt: Là nguyên tố cần thiết để sản xuất hormone tuyến giáp. Thiếu i-ốt có thể gây bướu cổ, thiếu hụt hormone tuyến giáp, không chỉ ảnh hưởng đến tính cách mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển và chức năng của hệ thần kinh; Nhưng nếu nạp thừa i-ốt có thể gây ra bệnh tuyến giáp tự miễn dịch, thậm chí ung thư tuyến giáp.

Đồng: Tham gia vào sự tổng hợp hemoglobin, duy trì tính toàn vẹn của hệ thống tim mạch; Tuy nhiên, nếu nạp quá nhiều đồng, có thể gây ung thư phổi.

Selen: Có tính chất kép, chủ yếu là chất ức chế ung thư, nhưng có lúc cũng trở thành chất gây ung thư. Selen là yếu tố duy trì chức năng cơ tim, liên quan tới Hội chứng Keshan và thiếu selen.

Sai lầm 4: Uống thuốc bổ để nạp nguyên tố vi lượng

Nhiều người thích uống thuốc bổ và thực phẩm chức năng để bổ sung nguyên tố vi lượng. Thói quen này không những không hấp thụ nguyên tố vi lượng, mà còn dễ xuất hiện vấn đề kháng lẫn nhau giữa các nguyên tố vi lượng, chẳng hạn như canxi và kẽm ảnh hưởng tới tỷ lệ hấp thụ sắt, sắt cũng giảm tỷ lệ hấp thụ kẽm, hơn nữa bổ sung nguyên tố vi lượng quá nhiều còn có thể gây ngộ độc. Do đó, khi bị thiếu một nguyên tố vi lượng nào đó, đừng vội vàng uống thuốc, tốt nhất trước tiên nên bổ sung bằng thực phẩm.

Thiếu sắt có thể ăn nhiều gan động vật, tiết động vật và các loại thịt, hải sản, các sản phẩm từ đậu nành, sữa và cá, đồng thời chú ý bổ sung vitamin C.

Selen có tác dụng chống oxy hóa, có thể đẩy nhanh việc loại bỏ các tạp chất trong tế bào, và có thể làm chậm lão hóa. Chất này có trong các loại thịt, các loại cá, tỏi, hành tây, nấm  và một loạt hạt rất giàu selen.

Thực phẩm chứa các nguyên tố vàng, bạc, đồng gồm có ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, các loại hạt, hải sản và rau xanh.

Thực phẩm giàu canxi và flo như sữa, cá, đậu, súp lơ, mù tạt và lá trà…, giúp ngăn ngừa bệnh loãng xương.

---