Bữa sáng là bữa ăn đầu tiên trong ngày, có vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng và năng lượng cho cả một ngày làm việc. Dù ăn sáng rất cần thiết nhưng không phải tất cả các loại thực phẩm đều phù hợp cho bữa sáng, thậm chí bữa ăn không khoa học, thiếu chất sẽ khiến cơ thể thêm mệt mỏi, tăng rủi ro chấn thương lao động, thậm chí gây bệnh ung thư.
Ung thư có thể đến từ yếu tố di truyền, khả năng miễn dịch, chức năng nội tiết. Ngoài ra căn bệnh này còn có thể xuất phát từ các yếu tố như môi trường, thói quen sống, đặc biệt chế độ ăn đã được chứng minh có liên quan chặt chẽ đến sự xuất hiện của ung thư.
"Bệnh từ miệng mà ra" - Để bắt đầu ngày mới một cách lành mạnh nhất, chúng ta nên phòng tránh 5 loại thức ăn đã được Tổ chức Y tế thế giới xếp vào "danh sách đen" không chỉ gây tổn hại cơ thể, gây béo phì mà còn kích thích ung thư phát triển.
1. Ăn các món chiên: Gà rán, thịt chiên, khoai tây chiên...
Nhiều gia đình, đặc biệt là nhà có trẻ nhỏ thường chọn cách mở đầu ngày mới bằng những món ăn chiên rán như gà rán, thịt chiên xù, khoai tây chiên... Đây đều là những thực phẩm gây kích thích vị giác cả về mùi vị lẫn hình thức. Tuy nhiên, đồ chiên là loại thực phẩm chứa ít dinh dưỡng nhưng lại có hàm lượng chất béo cao, tiêu thụ trong một thời gian dài chắc chắn gây tăng cân, béo phì.
Không những vậy, thực phẩm chiên còn được WHO xếp vào nhóm các chất gây ung thư 2A - nhóm các hợp chất "có thể gây ung thư trên người" cùng nhóm với thịt đỏ.
Khi thực phẩm được chiên ở nhiệt độ cao, không chỉ các chất dinh dưỡng như vitamin bị phá hủy, mà cả protein và chất béo cũng dễ dàng bị biến đổi, tạo ra các chất gây ung thư như acrylamide.
2. Ăn cơm cùng với dưa, cà muối
Với nhiều người, bữa sáng an toàn và no bụng nhất luôn cần phải có cơm canh. Ăn cơm vào buổi sáng rất tốt nhưng nhiều người lại lựa chọn ăn cơm chan canh cùng dưa, cà muối. Bữa sáng tưởng chừng rất ngon miệng này thực ra tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe.
Dưa, cà muối không chỉ chứa hàm lượng muối cao mà còn cực kỳ dễ sản sinh nitrite trong quá trình lên men. WHO cho biết những thực phẩm được bảo quản bằng muối có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Đồng thời, tiêu thụ nhiều các thực phẩm chứa nhiều muối như dưa, cà muối cũng làm tăng nguy cơ béo phì, tăng huyết áp và các bệnh tim mạch.
3. Ăn sáng bằng những thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, thịt xông khói, giăm bông...
Các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, giăm bông... luôn là những món ăn tạo cảm giác ngon lành, tiện lợi cho các bữa sáng của gia đình bận rộn. Tuy nhiên, đây lại là những món ăn chứa nitrite - có vai trò chính là tạo nên màu hồng cho thịt, kéo dài hạn sử dụng và làm chúng trở nên mềm mại hơn.
Bản thân nitrite không phải chất gây ung thư, nhưng khi xâm nhập vào cơ thể sẽ liên kết với chất phân giải protein trong dạ dày, hình thành một chất gây ung thư nitrosamine. Tháng 10 năm 2015, WHO đã xếp thịt chế biến vào nhóm "chất gây ung thư loại 1", mức độ nguy hiểm tương đương hút thuốc lá, được coi là nguyên nhân có thể gây ung thư ruột.
4. Ăn sáng bằng món cá muối
Chế độ ăn sáng với thịt và cá muối thường rất phổ biến ở các đất nước Châu Á như Việt Nam. Trung Quốc, Hàn Quốc... Tuy nhiên, WHO khuyến cáo việc ăn nhiều cá muối có thể làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng.
Nguyên nhân chủ yếu là bởi cá muối thường chứa lượng nitrite cao, khi phản ứng với protein trong dạ dày, chúng sẽ hình thành một chất gây ung thư là nitrosamine. Thậm chí, những chất này có thể làm hỏng DNA.
5. Ăn các món quá nóng
Bữa sáng lý tưởng của người Việt thông thường là những món nước, ấm nóng. Tuy nhiên, theo WHO, nếu tiêu thụ thực phẩm quá nóng có nguy cơ mắc ung thư thực quản, ung thư khoang miệng, vòm họng vì nhiệt độ cao có thể làm tổn thương các cơ quan này. Đồng thời, đồ ăn quá nóng cũng làm hệ thống tiêu hóa cũng như đường ruột dễ bị tổn thương nặng nề.
Để bảo vệ cho sức khỏe, chúng ta không nên ăn sáng bằng những thức ăn quá nóng. Trước khi ăn, nên chờ thực phẩm nguội bớt trong khoảng 50-60 độ C.
Vậy chúng ta nên ăn sáng như thế nào là tốt nhất?
- Thời gian ăn sáng không nên quá sớm cũng không nên quá muộn, tốt nhất trong khoảng 7-8h. Bữa ăn sáng nên cách thời gian thức dậy khoảng 30 phút. Trước khi ăn nên uống một cốc nước lọc ấm để kích hoạt lại hệ tiêu hóa cũng như thanh lọc cơ thể.
- Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Việt Nam), một bữa sáng đầy đủ cần phải cung cấp đủ protein, vitamin và khoáng chất. Có nghĩa là chúng ta vẫn phải ăn đủ bốn nhóm thực phẩm: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
- Theo trang Healthline – tờ báo y tế điện tử tin cậy hàng đầu tại Mỹ. Bữa sáng đầy đủ và lành mạnh nên sử dụng các nguyên liệu đó là: Trứng gà, bột yến mạch, sữa chua Hy Lạp, các loại hạt nói chung, hoa quả...
(Theo WHO, Theguardian, QQ)