Khi con chào đời, có lẽ bạn không chỉ thắc mắc chúng sẽ thừa hưởng đặc điểm gì từ cha mẹ. Điều gì khiến một số em bé trông giống mẹ hơn, trong khi những em khác lại giống cha? Điều này có lẽ phụ thuộc vào sự kết hợp giữa gen và lối sống.
Trong khi hầu hết các gen được di truyền từ cả cha lẫn mẹ, có một số đặc điểm chỉ có người mẹ di truyền cho con mình. Sự "kế thừa" từ người mẹ là một điều rất thú vị, càng minh chứng cho mối liên hệ bền chặt giữa mẹ và con.
Hiện nay, thông qua các nghiên cứu về di truyền học đã cho phép các nhà khoa học xác định chính xác những đặc điểm nào con cái được thừa hưởng từ cha mẹ. Dưới đây là một số đặc điểm về thể chất và tính cách mà có thể bạn không biết rằng con cái được thừa hưởng từ người mẹ.
1. Kiểu ngủ
Nếu bạn cảm thấy khó chịu vì con mình rất khó ngủ, có thể điều đó được di truyền từ gia đình.
Theo nghiên cứu mới từ "Tạp chí Y học Giấc ngủ", người mẹ thường có ảnh hưởng nhiều hơn đến thói quen ngủ của con mình vì họ thường dành nhiều thời gian cho con cái hơn các ông bố.
Kết quả cho thấy con của những bà mẹ hay bị mất ngủ sẽ ngủ muộn hơn, khó đi vào giấc ngủ, thời gian ngủ sâu ít. Không có mối liên hệ nào giữa vấn đề về giấc ngủ của người cha và của con cái.
Từ trằn trọc suốt đêm, mất ngủ hay cần ngủ trưa nhiều hơn những người khác, trẻ có thể học theo những thói quen ngủ này từ mẹ.
2. Tính cách
Mặc dù môi trường sống đóng vai trò trong việc định hình tính cách của trẻ nhưng các nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng, cấu trúc di truyền có thể đóng vai trò lớn hơn trong tính khí của trẻ.
Theo một nghiên cứu của Đức được công bố trên "Tạp chí Nghiên cứu Não bộ Hành vi": "Những cá nhân mang một loại alen cụ thể hoặc dạng gen thay thế có nhiều khả năng tức giận hơn những người không có alen này". (Alen là các biến thể của một gen, có thể xảy ra do sự đột biến hoặc đa dạng di truyền)
Tuy nhiên, môi trường mà trẻ sinh sống cũng có tác động rất lớn đến hành vi và tính khí của chúng khi chúng lớn lên.
Vì vậy, bố mẹ nên cố gắng giao tiếp một cách lành mạnh ngay từ khi con cái còn nhỏ. Người ta đã chứng minh rằng, những đứa trẻ có cha mẹ thường xuyên la hét và đánh nhau trước mặt chúng có nhiều khả năng biểu hiện những hành vi này hơn.
3. Năng khiếu thể thao
Trên thực tế, mẹ có thể là người chịu trách nhiệm lớn nhất về năng khiếu thể thao của con mình.
Ở hầu hết các loài động vật có vú, bộ gen ty thể của chúng ta (thường được gọi là trung tâm năng lượng của tế bào) được thừa hưởng độc quyền từ mẹ. Trong khi đó, các loại DNA còn lại, DNA nhân được thừa hưởng từ cả bố và mẹ. Vì vậy, "gen vận động viên chuyên nghiệp" và những thứ như sức chịu đựng hay sức bền thể chất có thể nói là do di truyền từ người mẹ.
Một nghiên cứu được công bố năm 2005 trên Tạp chí Sinh lý học Ứng dụng cho thấy, trẻ em có xu hướng thừa hưởng các yếu tố liên quan tới thể thao từ người mẹ cao hơn người cha. DNA ty thể cũng đóng một vai trò trong cách một người sử dụng tế bào oxy trong khi tập thể dục.
4. Dấu hiệu lão hóa
Một đặc điểm di truyền khác mà con cái thừa hưởng từ mẹ là các dấu hiệu lão hóa về thể chất.
Nếp nhăn, rãnh cười và vết chân chim đều là những dấu hiệu lão hóa điển hình. Tất nhiên, làn da và ngoại hình của một người bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố môi trường như phơi nắng, tiếp xúc với tia UV và các gốc tự do.
Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu tế bào da và DNA của người mẹ bị đột biến hoặc bị tổn thương do ánh nắng mặt trời thì những đột biến DNA ty thể này có thể được truyền lại cho con cái.
Theo nghiên cứu do Nils-Göran Larsson dẫn đầu tại Viện Sinh học Lão hóa Max Planck ở Cologne, sự lão hóa được xác định không chỉ bởi sự tích tụ các tổn thương DNA xảy ra trong suốt cuộc đời mà còn bởi những tổn thương mà con cái thừa hưởng từ mẹ của mình.
5. Các bệnh di truyền khác
Một cặp nhiễm sắc thể được gọi là nhiễm sắc thể giới tính xác định em bé là trai hay gái. Trong quá trình thụ tinh, em bé sẽ thừa hưởng nhiễm sắc thể X từ tế bào trứng của mẹ và nhiễm sắc thể X hoặc Y từ tinh trùng của bố. Kết quả là XY sinh ra con trai, vì vậy con trai chỉ có một bản sao của nhiễm sắc thể X. Việc kế thừa một bản sao gen bị lỗi trên nhiễm sắc thể X gây ra tình trạng di truyền lặn liên kết với nhiễm sắc thể X.
Các ví dụ bao gồm mù màu đỏ-xanh và bệnh máu khó đông (một tình trạng khiến máu không đông lại bình thường). Những tình trạng này hiếm gặp ở phụ nữ vì họ thừa hưởng 2 bản sao của gen lặn trên nhiễm sắc thể X, một từ cha và mẹ, nên mới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn.
6. Rối loạn tâm thần
Mặc dù sức khỏe tâm thần của một người bị ảnh hưởng rất nhiều bởi hoàn cảnh, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có tính di truyền trong gia đình . Điều đó có nghĩa là không thể xác định trầm cảm là do một gen duy nhất.
Nếu ai đó có cha mẹ hoặc anh chị em bị trầm cảm, người đó có thể có nguy cơ mắc trầm cảm cao gấp 2 đến 3 lần so với người bình thường.
Một nghiên cứu năm 2016 đã phân tích 35 gia đình và phát hiện ra rằng, trầm cảm có nhiều khả năng truyền từ mẹ sang con gái hơn là từ cha sang con gái hoặc cha sang con trai. Tuy nhiên, điều này không thể chắc chắn rằng đó là do di truyền gen của mẹ hay do các yếu tố khác.
Một nghiên cứu khác năm 2010 cho thấy những đứa trẻ có mẹ bị đột biến gen liên quan đến việc giảm sản xuất serotonin có nhiều khả năng mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD ). Điều này là do sự thiếu hụt serotonin của người mẹ khi mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của em bé.
