Chị Phạm Vân Anh là admin của 2 nhóm sữa hạt, 1 nhóm hơn 20 ngàn thành viên, còn 1 nhóm hơn 12 ngàn thành viên với mục đích để những người yêu sữa hạt chia sẻ kinh nghiệm làm sữa và máy móc. Theo chị Vân Anh sữa hạt không chỉ có hương vị thơm ngon và dễ uống mà còn được yêu thích bởi nhiều công dụng thần kỳ cho sức khỏe. Trên thực tế có nhiều chị em nấu sữa hạt một thời gian dài rồi nhưng kiến thức về các loại hạt và cách nấu sữa thì lại chưa hiểu rõ.
Những thông tin chị Vân Anh chia sẻ sau đây là kiến thức cơ bản nhất về hạt và sữa hạt dành cho người mới bắt đầu. Kiến thức này do chị Vân Anh chọn lọc, tìm hiểu và đúc kết kinh nghiệm làm sữa hạt của chính bản thân mình.
"SỮA HẠT" LÀ GÌ?
Sữa hạt hoàn toàn khác với sữa bò. Sữa hạt có nguồn gốc từ thực vật và hoàn toàn tự nhiên. Nguyên liệu chính để làm sữa hạt dinh dưỡng cũng là hạt dinh dưỡng như hạnh nhân, óc chó, macca, hạt điều,… Tuy nhiên, điểm thú vị của sữa hạt khiến cho "sữa hạt" hấp dẫn hơn chính là: Bạn hoàn toàn có thể kết hợp hạt dinh dưỡng với các loại trái cây, rau củ để tăng thêm giá trị dinh dưỡng.
TẠI SAO NÊN UỐNG SỮA HẠT?
Thứ nhất, sữa hạt luôn tươi mới và an toàn: Đối với sữa hạt dinh dưỡng, bạn sẽ làm sữa mỗi ngày và không hề tốn thời gian. Trước đây, việc làm sữa hạt thủ công khiến cho chúng ta mất khá nhiều thời gian vì phải xay, lọc, nấu; thì ngày nay đã có máy làm sữa hạt nên việc làm sữa cũng nhanh chóng và đơn giản hơn rất nhiều. Việc tự làm sữa hạt sẽ giúp bạn chọn lựa nguồn nguyên liệu tốt nhất, kiểm soát được lượng đường trong sữa, không chất bảo quản và không chất phụ gia. Đây là sự lý tưởng đối với một chế độ ăn uống lành mạnh.
Thứ hai, có thế biến tấu sữa hạt mỗi ngày để không nhàm chán: Bạn có thể thay đổi sữa hạt mỗi ngày và bạn hoàn toàn có thể sáng tạo với công thức sữa hạt dinh dưỡng của riêng mình nữa. Hơn hết, việc thay đổi sữa mỗi ngày là cách giúp bạn bổ sung chất dinh dưỡng từ các loại hạt khác nhau một cách hợp lý nhất.
Thứ ba, sữa hạt giàu chất dinh dưỡng: Các loại hạt là nguồn dinh dưỡng dồi dào dành cho bạn. Chúng có chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ, chất béo không bão hòa tốt cho tim mạch, giàu vitamin và khoáng chất cũng như chứa hàm lượng chất xơ.
Thứ tư, dễ sử dụng: Thay vì bạn phải ăn 1 nắm hạt dinh dưỡng mỗi ngày, giờ đây bạn chỉ cần gói gọn nó trong 1 chai sữa mà thôi.
Thứ năm, phù hợp với mọi lứa tuổi: Nếu những ai không uống được sữa bò, bạn vẫn có thể sử dụng sữa hạt dinh dưỡng để thay thế. Sữa hạt phù hợp với mọi người, đặc biệt tốt cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, trẻ em và cả người lớn tuổi cũng có thể sử dụng sữa hạt để cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho mình nữa. Ngoài ra, sữa hạt còn phù hợp cả với những ai ăn chay hoặc tập luyện.
CÁCH CHỌN HẠT
Chúng ta nên ưu tiên chọn nguyên liệu hữu cơ và không bị biến đổi gen. Tuy nhiên nguyên liệu hữu cơ và không biến đổi gen thường có giá thành cao không phải ai cũng có thể đầu tư và sử dụng được loại hạt này. Mọi người có thể chọn các loại hạt được sản xuất từ địa phương và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng là được.
Chọn hạt thô, hạt chưa rang tẩm ướp gia vị. Điều này không chỉ giúp hạt có thể lưu trữ được lâu hơn mà nó còn tốt hơn nhiều về giá trị dinh dưỡng cũng như vệ sinh thực phẩm.
Chọn hạt tươi mới, chất lượng: Là những loại hạt không bị mốc hoặc hỏng. Nếu hạt bị ôi sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa cũng bị ôi theo, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bạn và làm mất nhiều chất dinh dưỡng khác.
Nên chọn hạt còn chứa lớp áo vỏ lụa.
HẠT DINH DƯỠNG ĐƯỢC PHÂN LÀM MẤY LOẠI?
- Hạt dinh dưỡng được phân làm 2 NHÓM là HẠT CÓ ĐỘ SÁNH DẺO và HẠT CÓ TÍNH BÉO.
Nhóm hạt có độ sánh dẻo:
- Những loại hạt có độ dẻo sẽ giúp sữa có độ đặc, sánh hơn. Một số hạt quen thuộc như kê, yến mạch, các loại họ đậu (đậu đỏ/đậu đen/đậu xanh), ngô, diêm mạch (quinoa), lúa mạch, đậu gà, kiều mạch, ý dĩ, hạt lanh, đậu lăng… Những hạt kể trên rất giàu vitamin và khoáng chất.
Nhóm hạt có tính béo:
- Những loại hạt có tính béo sẽ làm sữa ngậy và ngon hơn. Ví dụ như: Hạt óc chó, hạt điều, gai dầu, hạnh nhân, hồ đào, macca, hạt phỉ, hạt thông, hạt hướng dương, hạt bí, hạt đậu phộng,… Những hạt này sẽ cung cấp cho cơ thể nguồn omega 3 – 6 – 9 và chất béo dồi dào.
TẠI SAO PHẢI NGÂM HẠT?
Công dụng của việc ngâm hạt:
- Ngâm hạt giúp trung hòa các chất ức chế enzyme.
- Giúp hạt sản sinh thêm các enzyme có lợi cho cơ thể.
- Loại bỏ hoặc giảm đi axit phytic và tannin gây hại.
- Tăng hàm lượng vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B.
- Phá vỡ cấu trúc gluten giúp chúng ta dễ tiêu hóa hơn.
- Hấp thụ protein một cách dễ dàng hơn.
- Ngăn cản sự thiếu hụt các khoáng chất của hạt.
- Trung hòa các chất trong ruột kết và giúp sạch đại tràng.
- Cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.
Ngoài ra, ngâm hạt giúp hạt nở và mềm hơn, tiện hơn cho việc nấu sữa.
Những loại hạt nào không cần ngâm?
- Bên cạnh những hạt cần ngâm thì cũng có những loại hạt không cần ngâm như ngô tươi, hạt sen tươi, macca, hạt thông,...
Ngâm hạt như thế nào để hạt không bị mùi?
- Trước khi ngâm hạt phải rửa sạch hạt với nước.
- Trong quá trình ngâm hạt có thể cho thêm một chút muối ngâm cùng. Hoặc thường xuyên thay nước để hạt không có mùi khó chịu khi ngâm.
- Nếu thời tiết nắng nóng, bạn không thể thay nước ngâm hạt thường xuyên, sợ quá thời gian ngâm hạt cũng sẽ làm hạt bị chua, hư mất. Vậy các bạn có thể ngâm hạt trong ngăn mát tủ lạnh nhé!
CÓ NÊN NẤU CHÍN HẠT DINH DƯỠNG? LOẠI HẠT NÀO CẦN NẤU CHÍN?
Có lẽ vấn đề này được không ít chị em quan tâm. Có những người đã tập tành làm sữa một thời gian nhưng vẫn chưa hiểu rõ về điều này. Trong thực tế, có những loại hạt không cần phải nấu chín bởi khi ở nhiệt độ cao, chất dinh dưỡng của hạt sẽ giảm đáng kể. Không những thế sữa thu được dễ bị kết tủa, hạn sử dụng ngắn hơn.
Hạt dinh dưỡng KHÔNG ĐƯỢC đun ở nhiệt độ cao: Gai dầu, óc chó, macca, hạt Brazil, hạt lanh. Nếu bạn sợ mùi ngái ngái của hạt lanh, có thể rang qua nhé. Những loại hạt này thuộc nhóm hạt có tính béo.
Hạt dinh dưỡng có thể nấu hoặc không: Có thể kể tên như mè, đậu phộng, hạt bí, hướng dương, yến mạch, hạnh nhân, hạt quả phỉ, hạt điều, hồ đào. Nếu muốn sữa thơm ngon bạn có thể rang qua mà không hề ảnh hưởng đến dinh dưỡng của hạt.
Hạt dinh dưỡng cần nấu chín: Những loại hạt cần nấu chín sẽ nằm ở họ nhà đậu như đỗ đen, đỗ xanh, đỗ đỏ, đậu gà, đậu lăng, kiều mạch, lúa mạch, diêm mạch,… Đây thuộc nhóm hạt có độ sánh.
KHI LÀM SỮA HẠT KHÔNG NẤU NÊN DÙNG NƯỚC NÓNG HAY NƯỚC NGUỘI?
- Có những loại hạt cần nấu chín và những loại hạt không nên nấu. Tuy nhiên không nấu chứ không phải là không được xay với nước nóng tầm 80-90 độ.
- Một số loại hạt thô có chứa những vi khuẩn gây hại như Salmonella và E.coli. Nhưng lượng vi khuẩn này rất thấp, nó khó có thể gây bệnh trên cơ thể một người khỏe mạnh. Nhưng để đảm bảo sức khỏe bạn nên xay sữa bằng nước nóng trong thời gian ngắn. Lúc này vi khuẩn bị tiêu diệt và dinh dưỡng bị mất đi không đáng kể. Quan trọng nhất bạn sẽ an tâm hơn khi sử dụng sữa hạt.
CÁCH KẾT HỢP LÀM SỮA HẠT ĐỂ CÓ ĐƯỢC LY SỮA HẠT GIÀU DINH DƯỠNG
Kết hợp hạt có tính béo (macca, điều, óc chó, đậu phộng, hạnh nhân,…) cùng hạt không có tính béo. Hạt có tính béo giàu chất béo và omega 3-6-9, còn loại hạt không có tính béo chứa nhiều khoáng chất và vitamin.
Khi làm sữa hạt hãy để tỉ lệ hạt béo nhiều hoặc ngược lại.
Không nên kết hợp quá 3 loại hạt. Không chỉ gây loạn vị giác mà nó còn là tác nhân của rối loạn tiêu hóa và cơ thể sẽ hấp thu dinh dưỡng kém hơn.
Ngoài sử dụng hạt, bạn có thể kết hợp nấu sữa hạt cùng các loại rau, củ, trái cây. Một số loại củ thường sử dụng như củ cà rốt, bí đỏ, củ dền, củ khoai môn, khoai lang,… Những loại rau mix ngon thì có kale, bó xôi và cây cỏ lúa mì.
TẠO NGỌT CHO SỮA HẠT NHƯ THẾ NÀO?
- Tùy vào từng điều kiện, sở thích, tình trạng sức khỏe để bạn chọn nguyên liệu tạo vị ngọt khác nhau. Bạn hãy tìm hiểu để có được sự kết hợp khi làm sữa hạt hoàn hảo nhất, chúng ta không nên sử dụng đường cát trắng để tạo ngọt vì đường cát không tốt cho sức khoẻ. Dưới đây là một số cách tạo ngọt tự nhiên để mọi người tham khảo.
Táo đỏ, kỷ tử, long nhãn
Đường thốt nốt
Mật mía
Đường mía thô
Đường dừa
Đường phèn kết tinh
Quả chà là
Cỏ ngọt
MUỐI HỒNG CÓ TÁC DỤNG GÌ KHI CHO VÀO SỮA HẠT?
- Muối hồng giúp món sữa của bạn đậm đà và bảo quản lâu hơn. Bên cạnh đó nó còn làm tăng tính dương trong các loại hạt, ví dụ như hạt đậu đỗ.
- So với muối ăn thông thường thì muối hồng có chứa nhiều khoáng chất và nguyên tố vi lượng hơn. Nếu không sử dụng muối hồng, bạn hoàn toàn có thể nêm thêm muối ăn hằng ngày vào sữa.
Làm sữa hạt thực sự không hề khó. Khi bạn hiểu thêm một chút về các hạt dinh dưỡng chắc chắn những ly sữa thơm ngon tròn vị sẽ ra đời.
Chị Vân Anh chia sẻ thêm về việc bảo quản sữa hạt, do sữa hạt tự mình làm không có chất bảo quản, chất phụ gia nên không bảo quản được lâu, chế biến và sử dụng trong ngày là tốt nhất. Sữa hạt chúng ta nên để tối đa tầm 2 ngày và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Trước khi cho vào tủ thì mình cho ra chai hoặc hộp đựng và mở nắp đến khi sữa nguội hẳn mới đóng nắp lại và cho vào tủ để sữa không bị hấp hơi dẫn đến có mùi và nhanh hỏng.
Cảm ơn chị Vân Anh về những chia sẻ vô cùng hữu ích và thú vị, chúc chị sẽ có thêm những công thức sữa hạt thật bổ dưỡng và thơm ngon nhé!
GÓC TÁC GIẢ
Ảnh: NVCC