Cả Một Đời Ân Oán với cốt truyện khá rắc rối về những mối quan hệ trong Vũ gia. Thế nhưng nếu để ý thì khán giả sẽ dễ dàng nhận ra đâu mới là nguyên do của mọi chuyện. Không đâu khác chính là sự ích kỉ của tất cả các thành viên trong nhà họ Vũ.
Ông Quang (Mạnh Cường) - Người thắt nút tài tình
Chắc chắn khi nói về những ân oán, khán giả không thể bỏ qua nhân vật trụ cột của Vũ gia. Nếu như ông Quang ( Mạnh Cường ) rõ ràng chuyện tình cảm thì đã chẳng có chuyện bỏ rơi mẹ con Phong ( Hồng Đăng ), càng không xảy ra chuyện đem hai mẹ con lạ hoắc từ đâu về và nói cả nhà chấp nhận họ như thành viên trong gia đình.
Có thể cho rằng ông Quang làm vậy với mẹ con bà Mai ( Minh Phương ) là vì nghĩa chứ không phải vì tình, nhưng thử đặt mình vào vị trí bà Lan ( Mỹ Uyên ) xem có mấy ai chịu được cảnh chung chồng, đã thế còn lo lắng một ngày gia sản cả đời gây dựng phải chia cho những người xa lạ.
Ông Quang với sự ích kỉ của mình, đã đẩy cả Vũ gia vào thế khó. Vừa muốn yên lòng người vợ danh nghĩa, lại muốn bù đắp cho nhân tình xưa kia mà vẫn vẹn cả đôi đường, ấy ắt là chuyện không thể.
Bà Mai và bà Lan cùng nhau tiếp tục tết sợi dây ân oán chặt đến ngộp thở
Nếu như đầu mối thắt là do ông Quang, thì lỗi lớn hơn lại do hai người vợ này. Nếu như khéo, họ hoàn toàn có thể tháo nút thắt của hai sợi dây vốn song song, chứ không phải cùng nhau siết cho nó chặt hơn nữa.
Trước hết, về phần bà Mai. Đồng ý rằng mục đích ban đầu của bà hoàn toàn đúng đắn trên tư cách một người mẹ. Bà chỉ muốn con trai không phải mang tiếng là thằng con hoang. Thế nhưng bà lại không đứng trên cương vị một người phụ nữ đã từng có tất cả, rồi đùng một ngày tất cả phải xẻ nửa chia đôi. Tình yêu thương con đầy vị kỉ đã khiến bà Mai vô thức mà tết lấy sợi dây ân oán ấy.
Còn bà Lan cũng không kém phần long trọng. Việc siết dây, hoàn toàn do bà tự chọn. Tự ý thức bản thân là người làm đảo lộn mọi chuyện nên bà Mai đã nhún nhường hết mức, không bao giờ phản ứng dù cho đôi khi bị nói không ra gì. Nhưng bà Lan nào có để yên. Hết cạnh khoé con dâu và người giúp việc với ý để đánh tiếng cho bà Mai biết dù thế nào bà vẫn chỉ được coi là khách trong gia đình này; lại đến chuyện bóng gió rằng gia tài này không bao giờ có chuyện chia sẻ. Bởi bà lo cho các con mình sẽ mất đi một phần tài sản, nên mới xù lông nhím lên mà không quan tâm đến ước nguyện của người phụ nữ cả đời thiệt thòi kia.
Sự ích kỉ bức tử tình thân
Nếu bà Mai không vì muốn thực hiện ước nguyện của riêng mình mà dọn về ở cùng nhà ông Quang, nếu bà Lan không lúc nào cũng tỏ ra mình là người trên cơ thì có lẽ họ đã ôn hoà hơn. Nếu Phong cũng không vì mối hận với gia đình, Diệu không vì ham muốn gia tài mà vào "quậy" Vũ gia thì đâu đến nỗi cả một đời ân oán như thế.
Nếu coi nhau như những người có một chút quan hệ và năm thỉnh mười thoảng đến thăm nhau, có lẽ sự ích kỉ đã chẳng nhiều đến thế. Đáng ra, nếu tìm được cách giải quyết bình lặng hơn dù cho nó chỉ là "diễn biến hoà bình" thì tình thân đã chẳng bị bức tử.
Sang phần 2, với những nhân vật mới là những người trẻ, cái nhìn thoáng hơn, hy vọng sẽ không còn nhiều người vì ích kỉ mà vô tình đánh mất hạnh phúc của chính mình.
