Nếu gõ cụm từ "nuôi dạy con cái tuổi teen" trên Google hay các trang mạng xã hội, chắc chắn bạn sẽ nhận về hàng triệu kết quả tương ứng. Đề tài tưởng như chẳng có gì mới này vẫn muôn đời nhận được sự quan tâm của những ông bố bà mẹ có con đang tuổi "nửa trẻ con, nửa người lớn". Có rất, rất nhiều tình huống khó xử nảy sinh ở khoảng thời gian này khiến phụ huynh lắm lúc phải vào các hội nhóm "kêu trời" nhờ giúp đỡ.

Nào là con nổi loạn, con xa cách, con khép kín, không chịu tâm sự cùng bố mẹ... Nhưng, nếu có sự "chuẩn bị" ngay từ đầu trên nền tảng là sự quan tâm và thấu hiểu, thương yêu thì khi "giờ G" đến, các bậc cha mẹ sẽ phần nào bớt thấy "đau đầu" nghĩ cách đối phó. 

Chị Trịnh Thúy Hương là một doanh nhân ở TP.HCM, đồng thời là một bà mẹ 2 con, trong đó con gái lớn Amélie Ngọc Linh năm nay 17 tuổi, đang học lớp 12. Ở giai đoạn "sắp người lớn", cô bé cũng có những xáo trộn nhất định về tâm lý, thế nhưng không vì thế mà xa cách gia đình hay nảy sinh xung đột. 

Ngoài việc học, Ngọc Linh còn tham gia chụp mẫu ảnh, tham gia hoạt động xã hội. Cứ 3-4 tháng khi vào kỳ nghỉ hay thi xong các em lại đi quyên góp từ thiện. Vật phẩm là đồ dùng học tập, đồ cá nhân, thức ăn, trái cây, gạo, thuốc đánh răng, giấy vệ sinh, chăn mền... để giúp đỡ những mảnh đời thiếu may mắn hơn ở các trại trẻ mồ côi. 

Sinh trưởng trong gia đình có điều kiện nhưng cô bé rất tự lập, chủ động làm việc nhà, dạy em học... Ngọc Linh luôn được bố mẹ tôn trọng lựa chọn, quan điểm cũng như sẵn sàng lắng nghe "ti tỉ" thứ chuyện từ nhỏ đến lớn của tuổi teen để giải đáp mọi khúc mắc, khó khăn của mình. Hiện cô bé đang tập trung ôn thi để thực hiện ước mơ du học Châu Âu về ngành Marketing (nghệ thuật) và tham gia các dự án về môi trường, từ thiện.

Dạy con từ những điều nhỏ bé nhất

Chị Hương chia sẻ, gia đình chị luôn tạo thói quen nói chuyện và dành thời gian nhiều bên nhau nhất khi có thể. Ngoài ra, chị tạo các group trên Facebook, Whatsapp, Zalo để cả nhà nhắn tin thường xuyên, bàn bạc nhiều vấn đề hay chia sẻ, giúp đỡ nhau. Con chị được tham gia góp ý từng chuyện nhỏ như mua bộ bát - bộ ly mới hay đến cả việc lớn hơn như xây dựng, sửa sang, mua bán nhà cửa, đầu tư hay công việc khác…

"Phần vì nhà mình muốn gắn kết chia sẻ, có trách nhiệm với gia đình. Mặt khác là để con thấy mình quan trọng, cũng là cách cho con hiểu giá trị của những quyết định mình đưa ra có ảnh hường như thế nào. Hơn nữa, cũng là cách thành viên trong gia đình mình hiểu nhau nhiều hơn. Các con bây giờ rất hiểu biết, rất có gu và rất nhạy bén vì chúng có cả vài chục cái app để theo dõi mọi thứ trong xã hội này đang có gì", chị Hương chia sẻ.

Vốn thích sạch sẽ và gọn gàng nên từ bé các con chị Hương đã được mẹ dạy dỗ để hiểu việc này quan trọng không phải chỉ để thoả mãn thẩm mỹ, mà còn là vấn đề sức khỏe. Nhất là phụ nữ thì nghĩ càng cần phải sạch, phải thơm, kể cả ở nhà vẫn phải đẹp. 

Chị Hương cho rằng, mình sẽ không vì phải ăn ngon một vài bữa để không chăm sóc bản thân như là mua bộ quần áo lót mới hay bộ váy xinh mặc ở nhà. Gia đình chị Hương cũng dành thời gian đi du lịch cùng nhau để gắn kết tình cảm.

Cả nhà thích cùng nhau nấu nướng, nên khi mua đồ làm bếp chị Hương cũng quan tâm mua những đồ dễ dùng, cả những size nhỏ cho bé nhỏ Louis cũng làm được. Chị bổ sung nhiều rau trong thực đơn, khuyên con ăn nhiều rau. Ưu tiên chọn nguyên vật liệu, đồ dùng organic trong gia đình để không độc hại và không quên dạy con từng chút một về lợi ích của những vấn đề này.

Có một điều luật chị Hương tự nhận xét "hơi căng" trong gia đình đó là chuyện không cho con đi "ngủ lang", chơi quá khuya, xem tivi hay dùng điện thoại nhiều, nhưng lại hay khen ngợi, khuyến khích và luôn nói tự hào vì con, yêu con, con làm thế là tốt rồi! Con gái 17 tuổi, chị có cho đi về muộn một chút nhưng phải báo trước và có khung giờ điểm danh ở nhà. Bởi vì con phải hiểu rằng: Cam kết, giữ lời hứa, đúng hẹn là giữ phẩm chất, là sự đàng hoàng, là tôn trọng, là niềm tin… nếu không có điều ấy thì cho dù giỏi thế nào cũng không là gì cả!

Không tránh khỏi những lúc tức giận, mắng con, nhưng bà mẹ này cho rằng, mình mắng kín để con không mất mặt, thậm chí bảo rằng: Bố mẹ biết là con không biết nên con mới mắc phải. Tuy nhiên, hai vợ chồng nhất định không đánh đòn con:

"Suy nghĩ thương mới đánh theo mình là không phù hợp và biện minh cho sự nóng nảy thiếu kiểm soát bản thân. Khi con sai sẽ nhắc luôn và nói "Không ai hoàn hảo, nhưng bố mẹ tin con biết rút kinh nghiệm để tốt hơn!". Các bé cũng rất tuân thủ vì con biết "ngoan sẽ có quà", nhưng quà cũng chỉ có được ở những dịp đặc biệt mà thôi”.

Bố mẹ là tấm gương để con cái soi vào

Bà mẹ doanh nhân cho rằng, bố mẹ đối xử tử tế, trân trọng những người xung quanh và chắt lọc vun đắp các mối quan hệ hằng ngày... cách sống tử tế ấy chính là môi trường tốt nhất để cùng nhau dạy con và cùng nhau sống đẹp.

"Vợ chồng mình lấy nhau tay trắng, cùng nhau vượt qua bao khó khăn, vui buồn có nhau suốt gần 20 năm. Mình lấy chồng Tây, nhưng vẫn giữ nguyên giá trị truyền thống của người phụ nữ chăm chồng, chăm con và hết sức vun vén cho gia đình nhỏ. Mặc dù, mình là người bản tính quyết liệt, nhưng mình biết rằng mình không háo thắng. Trong gia đình cũng vậy, thẳng thắn vẫn cần tế nhị, yêu thương cũng phải bày tỏ tinh tế.

Sống tử tế với người xung quanh, hiếu thảo với gia đình 2 bên nội ngoại, tin tưởng nhau, không quá rạch ròi tiền anh tiền tôi, nhưng minh bạch tài chính. Nhà mình đặc biệt không giấu nhau chuyện gì, thậm chí từ cái pass email hay điện thoại, đó là cách chúng mình cùng nhau vun đắp hạnh phúc. Bởi vì, văn hoá khác nhau, cần chia sẻ để hiểu nhau nhiều hơn, vững vàng hơn, bền vững hơn", chị Hương nói.

Chị cho rằng, để dạy tốt các con thì hai vợ chồng cần nhất là cùng nhau một tiếng nói, đôi khi không đồng ý thì đóng cửa bảo nhau bàn tính, "ủ mưu" dạy lại bọn trẻ sao cho nhất quán chứ không "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược".

Khi con có vấn đề khúc mắc, hai vợ chồng chị cũng trò chuyện cùng con trên tinh thần bình đẳng. Có lần, lúc 15 tuổi, Ngọc Linh xin cuối tuần qua nhà bạn ngủ nhưng không được đồng ý, em bảo do bố mẹ chưa đủ niềm tin vào con, giận cả bố lẫn mẹ. Thay vì cấm đoán, la mắng con, chồng chị Hương nhẹ nhàng ngồi xuống, chỉ ra một số lý do, chẳng hạn: 

1. Lý do không cho con đi là do con ở nhà chưa đủ tự giác, bố vẫn phải sét giờ điện thoại ngưng không sử dụng được, bố mẹ vẫn phải nhắc con đi ngủ sớm... vậy nên, 3,4 đứa con gái tâm sự đến 2,3 giờ sáng sẽ ảnh hưởng sức khoẻ, và hơn nữa con đang lo mắt thâm, da mụn, thì đây là lý do con sẽ trở nên xấu xí.

2. Bố mẹ chỉ có thể đồng ý cho con yêu nhất của mình ngủ tại nhà bạn mà cả 2 gia đình đều biết nhau rất rõ.

3. Vì con là tất cả những gì quý giá nhất của cuộc đời bố mẹ, nên bố mẹ nỗ lực hết mình dành cho con cuộc sống tốt nhất mà mình có thể từ vật chất đến giáo dục, thì hôm nay không đồng ý cho con ngủ nhà bạn cũng là 1 cách giáo dục của nhà mình. Con nói bố mẹ không đủ tin con, vậy con có đang tin bố mẹ muốn giúp con trưởng thành không? Hơn nữa, cuối tuần hãy ở nhà với gia đình của mình, đó là ý thức của người yêu gia đình!

Ngọc Linh cũng từng là nạn nhân của những group nói xấu, lườm nguýt, bè phái…, những lúc như vậy, chị Hương sẽ bên con, giúp con tâm sự thoải mái, hỏi thăm, đồng cảm để giúp con tự tin, khỏe mạnh, cứng cáp vượt qua. 

"Như vậy con sẽ nhận ra rằng bố mẹ luôn là nơi vững chãi nhất, luôn ở sau lưng ủng hộ, thương yêu con, có gì con cứ mạnh dạn kể hết. Đồng cảm, lắng nghe, hướng dẫn, chia sẻ… là những điều con rất cần", bà mẹ hai con chia sẻ.