Núi rác khổng lồ nằm ngay ở cửa ngõ thành phố Bắc Ninh, sát với quốc lộ 18. Khu vực núi rác là địa phận xã Đại Phúc, Bắc Ninh nhưng lại giáp với thôn Cầu Ngà, xã Vân Dương vì thế mà cả hai xã đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ núi rác. 

Theo một gia đình ở thôn Cầu Ngà cách núi rác chừng vài chục mét thì núi rác đã tồn tại hàng chục năm qua, hàng ngày có rất nhiều xe chở rác rầm rầm đi lại. Mấy năm gần đây núi rác này gây ô nhiễm nặng khiến cuộc sống người dân ở xung quanh đây bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

“Cái mùi hôi thối gần như 24/24 giờ. Chúng tôi luôn sống trong nguồn không khí ngột ngạt, mùi rác rưởi bủa vây rất khó chịu. Nhà nào nhà nấy đều cửa đóng, then cài kín mít, có nhà sắm điều hòa lắp rèm kính bịt các lỗ thông gió nhưng vẫn không thoát được hết cái mùi đó”, anh Hoàn cho biết.

“Mỗi khi nắng vài ngày hay mưa to là y rằng, ruồi nhặng từ bãi rác vây kín nhà, bâu đặc chân bàn ghế, giường tủ mà không tài nào đuổi được chúng. Bình xịt chúng không sợ, bẫy dính phủ kín khắp nhà mà vẫn không hết nên chỉ còn cách đóng kín cửa nhà trước khi mưa. Không chỉ vậy, mỗi lần gió Bắc tràn về lùa mùi từ bãi rác xộc thẳng vào nhà nặng tới mức như mùi thuốc sâu, cả dãy phố lại một phen đóng cửa khăn gói chạy nạn về nhà người anh em, họ hàng ở làng, xã khác gần đó tới khi nào hết gió mới về”, chị Hoài ngán ngẩm nói.

Ngoài ra, không hiểu sao thỉnh thoảng bãi rác lại bị cháy nhiều ngày khiến khói bốc lên đen kịt nghi ngút khắp xã. Chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất là trường cấp II Vân Dương cách đó khoảng 1km, mỗi khi như vậy nhà trường phải cho học sinh nghỉ học. 

Người lớn ở mãi còn có sức đề kháng chống chọi nhưng còn trẻ con thì thường xuyên bị những chứng bệnh về đường hô hấp, hen suyễn… 

"Đặc biệt là những cháu nhỏ sơ sinh, một hai tuổi, bố mẹ phải gửi về nhà ông bà nội, ngoại. Còn những đứa trẻ 5-10 tuổi ở với gia đình thì phải làm quen với việc uống thuốc ho, viêm xoang thường xuyên, nhiều khi phải sử dụng khẩu trang trong nhà. Nhiều hộ gia đình ở ngõ ra vào bãi rác đã không chịu được phải chuyển nơi ở khác, trong khi đất không ai mua,  chỉ có thể cho công nhân xây dựng gần đó thuê giá rẻ", một người dân than thở.

Không chỉ chịu cảnh mùi xú uế bốc lên từ núi rác, hàng ngàn người dân nơi đây còn phải sống trong cảnh nước sinh hoạt bị ô nhiễm trầm trọng. Do núi rác đã tồn tại hàng chục năm nên chất thải đã thấm vào đất, vào nguồn nước sinh hoạt.

Có mặt tại gia đình anh Dương mới thấy rõ cảnh này. Bể lọc nhà anh có đến 3 khoang lọc nước từ giếng khoan nhưng từ thành xuống đáy bể đều phủ một màu vàng nghệ. Khi nước mới bơm lên có mùi hôi, tanh, thậm chí thum thủm đến rợn người.

Thậm chí nước khi được xả chảy liên tục trong chậu nhựa màu xanh vẫn hiện lên màu vàng nghệ. Nếu để nước trong chậu, cốc hay bất cứ đồ dùng gì ít lâu sau sẽ có cặn lắng ở đáy như lớp mỡ gà.

Theo anh  Dương thì nước này gia đình cũng như bao hộ khác ở đây không dám dùng đến việc gì liên quan đến ăn uống mà chỉ tắm giặt, lau chùi đồ vật. Còn nấu ăn và nước uống ở đây nhà nào cũng mua vài bình nước sạch loại 20 lít để sẵn trong nhà. Mọi việc từ rửa rau, vo gạo nấu cơm hay rửa hoa quả đồ ăn là phải dùng nước đó, bình thường một tuần phải dùng hết 4-5 bình, tính ra một tháng cũng dùng đến 300 - 500 ngàn tiền nước.

Do nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm nặng nên tình trạng trẻ em nơi này bị dị ứng, nổi mẩn ngứa trở nên thường xuyên. Cháu anh Dương tên Hoàng Vĩnh Kỳ (sinh năm 2008) thường xuyên tắm nước này đã bị nổi mẩn đỏ, ngứa toàn thân. Gia đình phải gửi về nhà ngoại để cách ly, tắm rửa bằng nước muối và mua thuốc về uống cả tháng mới khỏi. Còn nhiều bác có tuổi tắm nhiều cũng hay bị ngứa khan, bị sần da, không thể chữa dứt điểm được.

Dù khu vực núi rác nằm ngay cửa ngõ thành phố Bắc Ninh nhưng chưa được quan tâm xử lý, tìm biện pháp khắc phục. Công ty nước sạch có lắp hệ thống cung cấp nước từ năm 2012 nhưng hiện tại người dân chưa được tiếp cận nguồn nước sạch.

“Chúng tôi vẫn luôn mong muốn được các cơ quan chính quyền các cấp quan tâm, xem xét về mức độ ô nhiễm và có biện pháp hợp lý. Về phía công ty nước sạch sớm hoàn thành hệ thống để người dân có nước sạch sử dụng” – một người đại diện bày tỏ.

Xác nhận về sự việc này, anh Nguyễn Hữu Hoan – Bí thư thôn Cầu Ngà, xã Vân Dương cho biết: “Thực trạng bãi rác tồn tại từ những năm 90 thế kỷ trước. Vài năm trở lại đây tình trạng trở nên nghiêm trọng ảnh hưởng tới cuộc sống người dân”.