Ngày 5/4, Bệnh viện Bạch Mai vừa tổ chức chương trình hướng dẫn kỹ năng hồi sinh tim phổi cơ bản cho cộng đồng. Trong chương trình, bác sĩ Ngô Đức Hùng - Trung tâm Cấp cứu A9, chia sẻ, trong khoảng 10 giây, não thiếu oxy, con người sẽ giảm ý thức và dẫn đến hôn mê.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ở người, kể cả trong các trường hợp tai nạn giao thông, nếu không biết cách xác định người ngừng tim và thao tác hồi sinh tim phổi, thì càng gây nguy hiểm cho nạn nhân.

Một người đã ngừng tuần hoàn nếu có 3 yếu tố gồm: Mất ý thức (gọi hỏi không biết), ngừng thở hoặc thở ngáp cá (không thấy thở, không thấy ngực hay bụng phập phồng, không ngáy) và không bắt được mạch cảnh.

Bác sĩ chỉ cách cứu người đột quỵ: Nhiệt tình nếu không hiểu biết thì càng nguy hiểm cho nạn nhân - Ảnh 1.

Bác sĩ Ngô Đức Hùng - Trung tâm Cấp cứu A9

Nhiệt tình cứu người nhưng nếu không hiểu biết thì càng nguy hiểm cho nạn nhân

Bác sĩ Ngô Đức Hùng chia sẻ câu chuyện của một bệnh nhân ở Hải Phòng bị tai nạn giao thông gãy đốt sống cổ, người dân xung quanh thấy vậy lập tức bế nạn nhân đến bệnh viện thay vì để nằm thẳng tại chỗ. Hậu quả là mảnh xương vỡ đâm vào tủy, khiến bệnh nhân bị liệt vĩnh viễn.

Hoặc trường hợp người đàn ông ở Nam Định cho tay vào miệng con khi con bị co giật để cháu không cắn phải lưỡi, nhưng đã bị con cắn sâu vào tay, gây tổn thương và bị nhiễm trùng lên tận cổ tay, suýt phải tháo khớp.

Ngoài ra còn trường hợp điển hình người dân cứu nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông nghi nhiễm HIV nhưng không được bảo hộ.

Theo bác sĩ Hùng, nguyên tắc quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho mình trước bởi, thời gian là vàng nhưng an toàn là mạng sống.

Mục đích của sơ cấp cứu là nhằm giảm thiểu các trường hợp tử vong, hạn chế tổn thương thứ phát và tạo điều kiện cho nạn nhân hồi phục.

Một số nguyên tắc sơ cấp cứu ngoài cộng đồng

1. An toàn

2. Không di chuyển nạn nhân khi chưa đánh giá ban đầu

3. Bình tĩnh và luôn cần sự trợ giúp

4. Hành động thống nhất

5. Đề phòng lây nhiễm: Đeo găng tay hoặc sử dụng túi nilon khi tiếp xúc với vết thương; Rửa tay trước và sau khi sơ cứu; Xử lý các vật dụng sau khi sơ cứu.

Để hỗ trợ cấp cứu cho người không may gặp nạn, cần tuân thủ theo các bước: Đánh giá hiện trường - Đánh giá ban đầu - Gọi trợ giúp - Thực hiện sơ cứu và vận chuyển như sau:

Đầu tiên cần đảm bảo hiện trường là an toàn cho bạn để tiến hành cấp cứu cho nạn nhân (cần quan sát nhanh tìm các yếu tổ có thể nguy hiểm như: cháy nổ, nguồn điện, khí độc…?)

Đầu tiên cần đảm bảo hiện trường là an toàn cho bạn để tiến hành cấp cứu cho nạn nhân (cần quan sát nhanh tìm các yếu tố có thể nguy hiểm như: cháy nổ, nguồn điện, khí độc…)

Bác sĩ chỉ cách cứu người đột quỵ: Nhiệt tình nếu không hiểu biết thì càng nguy hiểm cho nạn nhân - Ảnh 3.

Sau đó gọi hỏi nạn nhân để kiểm tra tình trạng. Kích thích và hỏi to xem liệu nạn nhân có ổn không. Nhìn vào lồng ngực và toàn thân để xem nạn nhân có cử động hoặc thở bình thường không?

Vi trí kiểm tra động mạch vành

Vị trí kiểm tra động mạch vành

Trong trường hợp thời điểm ngừng tuần hoàn không được chứng kiến hoặc ngừng tuần hoàn do chấn thương, đuối nước (có nguy cơ chấn thương cột sống cổ):Thực hiện động tác đẩy hàmĐặt ngón tay thứ 2-4 vào xương hàm dướiDùng lực của ngón tay đẩy hàm ra phía trướcTrong trường hợp tình huống ngừng tuần hoàn được chứng kiến và không có yếu tố nghi ngờ chân thương cột sống cổ:Đặt lòng bàn tay của bạn lên trán bệnh nhân, ấn vào trán tạo áp lực để ngửa đầu bệnh nhân ra sau Đặt các ngón tay của tay còn lại dưới cằm, nâng cằm và kéo cằm ra trước

Trong trường hợp ngừng tuần hoàn không được chứng kiến hoặc ngừng tuần hoàn do chấn thương, đuối nước (có nguy cơ chấn thương cột sống cổ): Thực hiện động tác đẩy hàm: Đặt ngón tay thứ 2-4 vào xương hàm dưới; Dùng lực của ngón tay đẩy hàm ra phía trước; Trong trường hợp tình huống ngừng tuần hoàn được chứng kiến và không có yếu tố nghi ngờ chấn thương cột sống cổ thì đặt lòng bàn tay của bạn lên trán bệnh nhân, ấn vào trán tạo áp lực để ngửa đầu bệnh nhân ra sau; Đặt các ngón tay của tay còn lại dưới cằm, nâng cằm và kéo ra trước

BS. Hùng đưa ra các nguyên tắc chung của sơ cấp cứu là sử dụng vật dụng thay thế trong tình huống cấp cứu như làm sạch tạm thời bằng coca, rượu nếu không có cồn và bảo vệ tay bằng găng, túi nilon.

Tuy nhiên, không rửa tay bằng nước ngọt hay dung dịch có nhiều đường, cũng không nên rửa tay tại các nguồn nước kênh, rạch, ao, hồ, đặc biệt là nước tù đọng, bởi chúng tiềm ẩn các ổ vi khuẩn càng làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng cho nạn nhân hoặc cho chính người sơ cứu.

Hô hấp cho nạn nhân

Hô hấp cho nạn nhân

Việc sơ cấp cứu được tiến hành theo các bước: Đánh giá hiện trường mức độ nguy hiểm; Đánh giá ban đầu về tình hình nạn nhân (tỉnh hay bất tỉnh); Luôn chú ý cột sống cổ; Kiểm tra đường thở bằng cách nâng cằm nghe-nhìn-cảm nhận 10 giây; Kiểm tra mạch; Gọi trợ giúp (113, 114, 115) rồi mới sơ cứu và vận chuyển.

Trong các vụ tai nạn lao động hay tai nạn giao thông, phải luôn chú ý tới cột sống cổ, để tránh trường hợp kể trên khiến bệnh nhân bị liệt hoàn toàn do sơ cứu sai cách.