"Lạm dụng sữa tươi" có lẽ đang là vấn đề to lớn đối với dinh dưỡng trẻ em Việt Nam hiện nay. Bạn có biết rằng việc lạm dụng sữa cũng khiến con bạn suy dinh dưỡng, thiếu máu do thiếu sắt, biếng ăn, rối loạn phát triển… do chế độ dinh dưỡng không cân đối không?
Mỗi 100ml sữa tươi chứa 70-100 kcal. Nếu mỗi ngày trẻ uống từ 800 - 1000ml sữa tươi thì sẽ nhận 600-1000 kcal. Bé 12.5kg thì nhu cầu năng lượng dao động từ 1.000-1.100 kcal mỗi ngày, tuỳ vào mức độ vận động của bé (PA). Mà trong điều kiện dịch bệnh như hiện nay thì chỉ số PA ấy không thể cao được (1-1.31). Điều này đồng nghĩa với việc đứa trẻ ấy thậm chí sẽ không quan tâm đến chuyện ăn uống trong một ngày hoặc chỉ ăn 1/4-1 chén cháo. Đây là trường hợp điển hình cho việc "Nuôi con bằng sữa của phần lớn người Việt Nam chúng ta". Những đứa trẻ này theo thời gian sẽ thiếu máu và cần đến gặp bác sĩ huyết học.
Nhiều cha mẹ thấy con không ăn thì cho uống sữa thay thế (Ảnh minh họa).
Hiện nay, rất nhiều trường hợp trẻ không chịu ăn cơm, cháo, thế là bố mẹ, ông bà, người giúp việc quẳng cho 1 hộp sữa tươi là xong. Sữa mặc dù tốt thật nhưng lượng canxi và phốt pho cao trong sữa là yếu tố khiến cơ thể bé khó hấp thu sắt. Bên cạnh đó, sữa bò rất ít sắt nên nếu uống sữa thì vẫn nên bổ sung sắt theo từng độ tuổi.
Công thức tính nhu cầu năng lượng hàng ngày cho trẻ 0-3 tuổi
- 0-3 tháng: 89 x cân nặng(kg) +75
- 4-6 tháng: 89 x cân nặng(kg) + 44
- 7-12 tháng: 89 x cân nặng(kg) - 78
-13-36 tháng: 89 x cân nặng(kg) - 80
Ví dụ: Trẻ 35 tháng, nặng 12.5kg cần 1032 kcal/ngày, nếu uống 800ml sữa (~600-800kcal) thì chỉ ăn 200kcal, tương đương ½ chén cháo trong ngày hôm đó. Vậy là trong mắt ba mẹ, trẻ biếng ăn…
Nếu trước bữa ăn, trẻ uống 1 hộp sữa 200ml thì dạ dày sẽ căng ra, ức chế trung tâm vị giác của trẻ và trẻ không muốn ăn uống gì nữa.
Cách bổ sung sắt cho mẹ bầu và con nhỏ
- Nên bổ sung sắt trước khi mang thai 3 tháng, khi đang mang thai, mẹ bầu cần uống 30-60mg sắt nguyên tố và 0.4mg acid folic.
- Mẹ cho con bú hoàn toàn thì phải bổ sung 60mg sắt và 0.4mg acid folic mỗi ngày từ 4-6 tháng sau sinh.
Riêng trẻ non tháng phải gặp bác sĩ để bổ sung sắt dạng uống vì con thuộc nhóm nguy cơ cao thiếu máu thiếu sắt.
- 6 tháng - 1 tuổi: Chọn sữa công thức giàu sắt, nên chọn loại đảm bảo cho bé 11mg sắt nguyên tố/ngày (đọc thành phần).
Lưu ý không nên cho trẻ uống quá 600ml sữa/ngày khi trẻ đã trên 1 tuổi (Ảnh minh họa).
- 1 tuổi - 3 tuổi: 7 mg/ngày.
- Sau 3 tuổi: Chế độ ăn nhiều thịt cá và rau xanh đảm bảo lượng sắt cho bé, không cần thiết uống sắt bổ sung.
Ngoài ra, bố mẹ cần lưu ý những điều sau:
- Trẻ từ 12 tháng tuổi KHÔNG UỐNG QUÁ 500-600 mlsữa/ngày. Nếu bé nhà bạn đang uống >600ml sữa/ngày thì nên xét nghiệm máu và sắt tầm soát thiếu máu thiếu sắt đi!
- Sổ giun mỗi 6 tháng 1 lần cho cả nhà từ 12 tháng tuổi.
- Nên xét nghiệm máu cho bé tại thời điểm: 4 – 12 – 18 – 24 – 36 tháng tuổi.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Sang – Bác sĩ Nội trú Huyết học - Đại học Y dược TP.HCM là bác sĩ khá nổi tiếng trong ngành Nhi khoa, được nhiều người gọi với biệt danh "bác sĩ yêu trẻ con". Bác sĩ Sang thường chia sẻ nhiều phương pháp điều trị bệnh cho trẻ khoa học, đơn giản và dễ hiểu. Ngoài ra, trên trang cá nhân, bác sĩ cũng hay đăng tải các bài viết, thông tin về sai lầm khi chăm con nhiều bố mẹ mắc phải.
