Bé gái Stefanía Villamizar González (10 tuổi, người Mỹ) đang đi nghỉ cùng gia đình thì bị đau tai, sốt và nôn mửa. Các triệu chứng của cô bé giảm bớt khi trở về nhà nên gia đình không đưa con đi khám. Tuy nhiên, hai tuần sau, González lên cơn co giật và qua đời.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân ca tử vong là nhiễm ký sinh trùng Naegleria fowleri, còn gọi là amip ăn não, thường ẩn nấp ở các vùng nước ngọt. Tỷ lệ tử vong của các nạn nhân là 97%. Từ trước đến nay, ở Mỹ chỉ ghi nhận 4 người sống sót sau khi nhiễm amip ăn não.

Hôm 28/11, các bác sĩ nghi ngờ González nhiễm amip ăn não từ các hồ bơi kém chất lượng hoặc khu vực nước tù đọng. Trong khi mẹ bé gái, bà Tatiana González, tin rằng em đã nhiễm amip qua đường mũi khi bơi dưới nước. Giám đốc điều hành của khách sạn nơi cô bé sử dụng bể bơi đã cam kết tăng cường các tiêu chuẩn an toàn. Theo truyền thông địa phương, cơ sở này chưa bị cáo buộc hình sự.

Amip ăn não người là gì?

Amip ăn não người có tên khoa học là Naegleria fowleri - một loại ký sinh trùng. Đây là loại ký sinh trùng rất hiếm gặp và thường gây tử vong cho người bệnh bơi hoặc tham gia các môn thể thao dưới nước ở các hồ nước ngọt, sông và suối nước nóng.

Các amip đi lên mũi đến não và gây ra các tổn thương nghiêm trọng ở não. Hầu hết những người bị nhiễm naegleria tử vong trong vòng một tuần sau khi nhiễm.

Hàng triệu người tiếp xúc với amip gây nhiễm trùng naegleria mỗi năm, nhưng chỉ một số ít trong số họ bị bệnh. Hiện nay các nhà khoa học chưa lý giải được tại sao một số người bị nhiễm naegleria trong khi những người khác thì không.

Nguyên nhân bệnh amip ăn não

Bệnh amip ăn não người là do nhiễm amip Naegleria fowleri, thường được tìm thấy hồ nước ngọt trên khắp thế giới, bệnh hay xuất hiện vào mùa hè đôi khi amip cũng được tìm thấy trong đất.

Các amip xâm nhập vào cơ thể bạn qua mũi khi mũi tiếp xúc với nước hoặc bụi bẩn và đi đến não của người nhiễm thông qua các dây thần kinh dẫn truyền khứu giác.

Không phải ai tiếp xúc với amip đều bị bệnh mà chỉ có một tỷ lệ nhỏ trong số hàng triệu người tiếp xúc với Naegleria fowleri bị bệnh.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng naegleria bao gồm:

- Bơi ở hồ/ao/bể bơi nước ngọt. Hầu hết những người bị bệnh đã bơi ở hồ nước ngọt trong vòng hai tuần trước.

- Amip phát triển mạnh ở những nơi có nước ấm hoặc nóng với nhiệt độ lý tưởng với amip là khoảng 35 độ C. Loại ký sinh trùng này phát triển và sinh sản nhiều vào mùa hè khi nhiệt độ nước ấm tăng lên.

Tại Việt Nam, rất nhiều người cho rằng khi được tắm ở những nơi có nước ấm/nóng sẽ có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên đây cũng là nơi cư trú thích hợp cho amip ăn não người sinh sôi vì ở vùng hạ lưu nước thường ấm.

- Trẻ em và vị thành niên là nhóm tuổi dễ bị ảnh hưởng nhất, có thể là do những đối tượng này ở trong nước lâu hơn và hoạt động nhiều hơn khi ở dưới nước nên tạo điều kiện cho amip có thời gian để di chuyển từ mũi lên não.

Triệu chứng bệnh Amip ăn não

Khi người bệnh nhiễm amip Naegleria sẽ gây ra một bệnh gọi là Viêm não màng não tiên phát do amip (Primary amebic meningoencephalitis) với triệu chứng viêm não và phá hủy mô não. Thông thường bắt đầu từ 2 đến 15 ngày sau khi nhiễm amip, người bệnh các triệu chứng như sau:

- Thay đổi về khứu giác hoặc vị giác

- Sốt

- Đột ngột đau đầu dữ dội

- Cứng cổ

- Nhạy cảm với ánh sáng

- Buồn nôn và ói mửa

- Mất cân bằng của cơ thể

- Hay nhầm lẫn

- Buồn ngủ

- Động kinh

- Ảo giác

Những triệu chứng trên sẽ tiến tiến triển rất nhanh và khiến người bệnh tử vong trong khoảng một tuần.

Để làm giảm nguy cơ nhiễm trùng naegleria, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyên: Không bơi vào hoặc nhảy xuống những hồ nước ngọt và có nước ấm; Bịt mũi hoặc sử dụng kẹp mũi khi nhảy hoặc lặn vào những vùng nước ấm; Không làm xáo trộn trầm tích lắng ở dưới hồ/bể bơi/ao khi bơi ở vùng nước nông và ấm.

Theo Daily Mail, Vinmec