Tại Hội nghị đẩy mạnh công tác xây dựng văn hoá học đường chiều 22/8, ông Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đánh giá cao Bộ GD-ĐT thời gian qua đã xác định văn hóa học đường là một môi trường quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo dục thế hệ trẻ phát triển toàn diện đức - trí  - thể - mỹ. Bộ đã tập trung chỉ đạo quyết liệt nhiều giải pháp nhằm đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức, lối sống, thẩm mỹ, ứng xử văn hóa và kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh, sinh viên. Nhiều văn bản chỉ đạo đã được ban hành, từ đó, 100% cơ sở giáo dục đã xây dựng kế hoạch và triển khai xây dựng Bộ quy tắc ứng xử.

Việc lồng ghép giáo dục văn hóa học đường trong chương trình giáo dục chính khóa đang dần phù hợp, hiệu quả. Tiến hành đổi mới dạy và học môn đạo đức, giáo dục công dân, sinh hoạt Đoàn, Đội; tăng cường liên hệ với thực tiễn, gắn với các tấm gương người thực việc thực; đề cao trách nhiệm của các thầy cô giáo tham gia giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên, thầy cô giáo phải gương mẫu mọi nơi, mọi lúc.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy công tác chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa thật sự sát sao, quyết liệt. Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội chưa chặt chẽ; vai trò của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường chưa được phát huy đầy đủ. Cơ sở vật chất, cảnh quan môi trường của nhiều cơ sở giáo dục chưa xanh, sạch, đẹp. Ý thức giữ gìn môi trường của một bộ phận học sinh, sinh viên còn hạn chế.

Ông Mẫn đánh giá, nội dung, phương pháp giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh chậm được đổi mới. Kỷ cương nhà trường ở một số cơ sở giáo dục chưa được quan tâm đúng mức, còn có những biểu hiện lệch chuẩn về văn hóa ứng xử. Vấn đề bạo lực học đường, bệnh thành tích, sự thiếu trung thực trong giáo dục chưa được khắc phục triệt để.

2 trọng tâm xây dựng văn hóa học đường

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Quốc hội cho rằng có 2 trọng tâm lớn để xây dựng văn hóa học đường là xây dựng môi trường trường học lành mạnh và con người chuẩn mực bao gồm nhà quản lý nhà giáo, học sinh sinh viên, người lao động trong cơ sở giáo dục.

Môi trường văn hóa, trong đó môi trường cứng gồm cảnh quan trường học xanh sạch đẹp, kiến trúc phù hợp văn hóa truyền thống và các yếu tố khác. Môi trường mềm gồm các hoạt động hành vi văn hóa ứng xử trong nhà trường.

Ông Vinh cho rằng, ảnh hưởng của người thầy đối học trò là vô cùng lớn. Do đó, đối với giáo viên, yêu cầu quy định chuẩn mực gương mẫu, đề cao tâm huyết trách nhiệm với nghề, giỏi phương pháp sư phạm, giáo viên thiếu gương mẫu phải được xử lý nghiêm.

Giá trị văn hóa trong trường học phải đáp ứng yêu cầu bám sát chủ trương của Đảng về xây dựng hệ giá trị văn hóa và con người Việt Nam, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc, kế thừa các giá trị đang được ngành giáo dục tập trung xây dựng, tiếp thu tinh hoa trong quá trình hội nhập. “Xây đi kèm với chống, kiên quyết chống lại biểu hiện phi văn hóa, phản văn hóa trong nhà trường và ngoài xã hội”.

Lưu ý việc thực hiện, ông Vinh cho rằng cần hoàn thiện quy chế, quy định liên quan đến xây dựng môi trường văn hóa học đường, xây dựng tiêu chí, bộ quy tắc dễ hiểu, dễ nhớ. Rà soát xây dựng ban hành bộ quy tắc chuẩn mực ứng xử, quy tắc ứng xử nhà giáo HS phụ huynh trong trường, ngoài trường và trên không gian mạng.

Xây dựng thiết chế văn hóa học đường cơ sở định hình văn hóa trường học, nhất xây dựng thư viện trong trường gắn xây dựng văn hóa đọc và tự học. “Xây dựng hệ thống thư viện rồi nhưng quan trọng nhất là bố trí thời gian, cơ chế để học sinh, sinh viên và thầy cô giáo đến khai thác thư viện".

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, xây dựng và phát triển văn hoá học đường phải được coi là một trong những nhiệm vụ lớn, trọng tâm và quan trọng của toàn ngành Giáo dục, tại mỗi địa phương và ở từng cơ sở giáo dục, đào tạo. Ở đó, con người phải là trung tâm và phát triển, phải được quán xuyến trong tất cả các hoạt động của nhà trường.

Bộ trưởng cho biết, ngành Giáo dục đang triển khai thực hiện chương trình GDPT mới, tập trung phát triển phẩm chất và năng lực của người học, lấy việc dạy người làm nội dung trọng tâm. Việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới là giải pháp toàn diện để củng cố, gia tăng tố chất văn hóa và phát triển con người. Trong đó, văn hoá học đường là môi trường quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo dục người học trở thành những con người phát triển toàn diện đức - trí - thể - mỹ, có lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, có ý thức và trách nhiệm cao với đất nước, với gia đình và cộng đồng./.