Mới đây, thông tin một bệnh nhân mới 19 tuổi tử vong sau khi điều trị viêm tụy cấp tại một bệnh viện (BV) ở TP.HCM khiến nhiều người xôn xao. 

Theo đó sau khi đau bụng, bệnh nhân D.H (19 tuổi, ngụ Biên Hòa) vào BV địa phương rồi chuyển lên tuyến trên với chẩn đoán viêm tụy cấp. Tại đây sau khi điều trị về dinh dưỡng, bệnh nhân được chuyển vào khoa Hồi sức cấp cứu nhưng điều trị không đáp ứng. 23 ngày sau, trước tình trạng tuyến tụy bệnh nhân hoại tử nặng và tràn dịch, các BS đã tiến hành phẫu thuật nhưng không thành công. H. được gia đình đưa về nhà và mất sau đó.

Vậy, căn bệnh viêm tụy cấp có gì nguy hiểm mà khiến một thanh niên đang khỏe mạnh tử vong trong chưa đầy 1 tháng điều trị?

Bệnh nhân tử vong sau khi bị viêm tụy cấp.

Hàng loạt người bị viêm tụy cấp vì uống rượu bia quá đà

Sau bữa tiệc thịnh soạn tại nhà, ông T.V.N (56 tuổi, TP.HCM) bắt đầu thấy đau vùng trên rốn, khó chịu. Nghĩ mình chỉ bị đau dạ dày, ăn uống khó tiêu, ông N. tự mua thuốc giảm đau, thuốc dạ dày để uống và tiếp tục tham gia những bữa tiệc khác.

Đến ngày thứ 5, khi vùng bụng ngày càng đau dữ dội đến mức thở cũng đau, ông N. được người nhà đưa đến BV Bình Dân cấp cứu. Dựa trên bệnh sử, các bác sĩ nghi ngờ ông N. bị viêm tụy cấp và nhanh chóng được thực hiện các xét nghiệm sinh hóa máu và hình ảnh cho người bệnh.

Chỉ số men tụy của ông tăng gấp 20 lần so với mức bình thường. Hình ảnh siêu âm, CT-scan cho thấy vùng thân hoại tử. Ngay tại thời điểm nhập viện, người bệnh đã có dấu hiệu suy thận, vô niệu và cần hồi sức tích cực, bồi hoàn nước điện giải và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Sau 5 ngày theo dõi chặt chẽ, chạy thận lọc máu và điều trị ức chế men tụy, ông N. đã qua giai đoạn nguy hiểm.

BS thăm khám cho bệnh nhân viêm tụy cấp.

Còn ông N.K.V (57 tuổi, TP.HCM) cũng đã phải nhập cấp cứu sau tiệc rượu với các đồng nghiệp. Ông V. đau bụng dữ dội kèm nôn ói nhiều lần khiến ông mệt lả. Bên cạnh men tụy tăng cao, hình ảnh khảo sát vùng tụy viêm đã có dấu hiệu hoại tử.

Ngoài ra, bệnh nhân còn có biểu hiện suy thận, dọa sốc nhiễm trùng nhiễm độc… Dù sau điều trị, tình trạng suy thận của ông V. đã được khôi phục nhưng do tụy bị tổn thương nhiều, ông V. có nguy cơ đái tháo đường về sau do hoạt động tiết insulin có thể bị ảnh hưởng.

Căn bệnh có tỉ lệ tử vong đến 90%

BS.CKII.Lê Hữu Phước, phó trưởng khoa Gan-Mật-Tụy, BV Bình Dân cho biết, tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu; vừa là cơ quan tiết ra các men tiêu hóa thức ăn.

Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc này men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương, viêm hoại tử và có thể đe dọa tính mạng người bệnh.

"Viêm tụy cấp là một cấp cứu cần được can thiệp gấp vì có thể tạo điều kiện cho các cytokine tràn ra ngoài tụy và đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng và lan sang các bộ phận khác. Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng" – BS cho biết.

Trong hầu hết các trường hợp, viêm tụy là do sỏi đường mật, uống rượu bia. Viêm tụy cũng có thể xuất hiện do dùng thuốc, bệnh lý tự miễn, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa và tổn thương tụy sau phẫu thuật ổ bụng.

Theo các chuyên giia, viêm tuỵ cấp là bệnh diễn tiến phức tạp, chia làm ba thể là viêm tuỵ phù nề, viêm tuỵ xuất huyết và viêm tuỵ hoại tử xuất huyết. Trong đó viêm tuỵ hoại tử xuất huyết là thể nặng,

Viêm tụy cấp diễn tiến rất nhanh và tỉ lệ tử vong vô cùng cao.

Sau 3 tuần nếu điều trị không đáp ứng, phải tính đến chuyện phẫu thuật cắt lọc hoại tử

Viêm tuỵ cấp khoảng 80% diễn tiến thể nhẹ, khoảng 20% diễn tiến thể nặng. Khi đã hoại tử xuất huyết nặng, tỷ lệ tử vong 40-50%, thậm chí 80-90%.

Điều trị viêm tuỵ chủ yếu là điều trị nội khoa bảo tồn, quan trọng nhất trong điều trị là nghỉ ngơi, giảm tiết, đó là hình thức truyền dịch, tạm thời không cho bệnh nhân ăn uống vì khi ăn bệnh sẽ nặng hơn, sẽ kích thích, làm cho tuyến tuỵ bài tiết.

Uống rượu bia nhiều có liên quan đến bệnh viêm tụy.

Do đó nguyên tắc của điều trị viêm tuỵ là bảo tồn trước, có nghĩa là truyền dịch, bồi dưỡng, theo dõi bệnh nhân và dứt khoát là phải nhịn ăn uống để giảm áp ổ bụng, giảm áp tuỵ khỏi căng phù nề. Nhân viên y tế sẽ đặt ống thông dạ vào dạ dày nhằm dẫn lưu những dịch, chất ứ đọng trong dạ dày đi ra ngoài.

"Cần lưu ý là có tới hơn 70% người bệnh viêm tụy mạn tính là do rượu. Do đó, nếu có triệu chứng đau bụng cấp sau khi uống rượu bia, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám ngay" – BS cảnh báo.