"Kiên trì kiến nghị"
Giải trình về giá sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, năm 2014, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Theo Nghị quyết này, việc biên soạn sách giáo khoa đã được thực hiện theo hướng xã hội hóa. Các doanh nghiệp thực hiện kê khai giá với Bộ Tài chính trước khi xuất bản và phát hành.
“Với mong muốn học sinh luôn được mua sách giáo khoa với giá thấp nhất, từ góc độ quản lý nhà nước và góc độ chuyên môn, Bộ đã tăng cường quản lý. Về phương diện chuyên môn và kỹ thuật, Bộ đã chỉ đạo các nhà xuất bản thực hiện nghiêm các biện pháp để xuất bản sách, sao cho sách có thể dùng lại nhiều lần và các bộ sách xuất bản mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã thực hiện đầy đủ điều này”, Bộ trưởng Sơn lý giải.
Cũng theo ông Sơn, Bộ đang chỉ đạo chuẩn bị ban hành một Thông tư, quy định tiêu chí, quy chuẩn riêng về sách giáo khoa để điều tiết việc này một cách cụ thể hơn và có hiệu quả hơn.
“Bộ GD&ĐT đã nhiều lần ban hành văn bản chỉ đạo NXB Giáo dục Việt Nam cần thực hiện tiết kiệm tối đa, cắt giảm các khoản chi phí trung gian để giảm chi phí quản lý, chi phí bán hàng cũng như các chi phí khác để đảm bảo giá sách giáo khoa được thấp nhất”, Bộ trưởng cho hay.
Cùng với đó, Bộ đã chỉ đạo NXB thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp về cung cấp sách giáo khoa cho các đối tượng chính sách xã hội, học sinh các vùng và đã chỉ đạo NXB Giáo dục cung cấp các bản sách dạng PDF miễn phí để học sinh tiếp cận được ngay từ khi sách bắt đầu phát hành.
“NXB Giáo dục là một doanh nghiệp Nhà nước do Bộ quản lý. Bộ đã chỉ đạo NXB tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các kênh phân phối giảm chi phí phát hành, đẩy mạnh tái cơ cấu NXB theo hướng tinh gọn nhân sự, bộ máy để tiết giảm tối đa khâu trung gian”, ông Sơn cho hay
Một trong những giải pháp quan trọng được Bộ trưởng nhắc đến mà Bộ đã và đang kiến nghị. Cụ thể, Bộ GD&ĐT đã có công văn gửi Bộ Tài chính, đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Quốc hội bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá và có chính sách trợ giá. “Cho đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT tiếp tục kiên trì kiến nghị này”, ông Sơn cho hay.
Xây dựng mức học phí, lộ trình tăng học phí phù hợp
Về việc tăng học phí, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, nội dung này được quy định trong Nghị định 81. Trong đó, đối với bậc học phổ thông, chính quyền cấp tỉnh, thành phố sẽ quyết định mức học phí.
Nghị định 81 cũng quy định học phí theo vùng miền, có mức trần, mức sàn và có lộ trình. Trong đó, các địa phương căn cứ vào tình hình địa phương để quyết mức học phí cho phù hợp và thực tế có một số địa phương đã miễn hoàn toàn học phí như Hải Phòng.
Đối với các trường đại học, cũng theo Nghị định 81, nếu trường tự chủ một phần hoặc tự chủ chi thường xuyên một phần, tự chủ chi đầu tư thì không được thu học phí quá mức trần của nghị định.
Còn đối với trường đạt chuẩn quốc gia, quốc tế được thu đạt mức kinh tế, kỹ thuật do nhà trường tính toán, quyết định. Đây là quyền tự chủ của trường.
Tuy nhiên theo Bộ trưởng, do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh và kinh tế- xã hội thì từ 2021 đến nay, Bộ đã nhiều lần gửi các công văn cho các bộ, ngành, địa phương, các trường về việc giữ ổn định tình hình học phí trong tình hình dịch bệnh.
Đồng thời, nhắc nhở, chỉ đạo các đơn vị thực hiện các khoản thu trong giáo dục - đào tạo và lưu ý, khuyến cáo các địa phương, đơn vị căn cứ vào tình hình để xây dựng mức học phí, lộ trình tăng học phí phù hợp để chia sẻ khó khăn với phụ huynh cũng như có chính sách miễn, giảm, hỗ trợ sách giáo khoa cho học sinh vùng sâu, xa...
