Thống kê trong giai đoạn từ tháng 9/2017 đến tháng 4/2021, Bệnh viện Nhi Trung ương đã chẩn đoán 694 trẻ dậy thì sớm, trong đó có 21 bé trai (tỷ lệ 3%) và 673 bé gái (tỷ lệ 97%).
Dậy thì được coi là giai đoạn phát triển sinh lý của cơ thể, thường kéo dài 3-5 năm. Căn cứ vào những biểu hiện bất thường ở trẻ trai trước 10 tuổi và trước 9 tuổi ở trẻ gái được coi là sớm.
Đối với những trẻ dậy thì sớm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng. Đến tuổi trưởng thành chắc chắn trẻ sẽ thấp hơn so với chiều cao tiêu chuẩn vì hormon sinh dục kích thích sự phát triển của xương làm các đầu xương đóng sớm khiến trẻ không thể phát triển chiều cao.
Ngoài ra, dậy thì sớm còn khiến trẻ bị khủng hoảng cảm xúc, khủng hoảng tâm lý. Trẻ lúc nào cũng hoang mang, lo lắng và tự ti về thân hình của mình. Một hậu quả nghiêm trọng mà các nhà tâm lý học báo động đó là tình trạng trẻ dậy thì sớm thường tò mò, bắt chước chuyện của người lớn dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn.
Những thực phẩm không nên cho trẻ ăn nhiều
Theo Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế), một trong những nguyên nhân cơ bản của tình trạng này là do loại thực phẩm mà trẻ được sử dụng hàng ngày. Những thực phẩm làm tăng nguy cơ trẻ dậy thì sớm cần tránh gồm:
Thịt cổ gia cầm: Trong thành phần của thịt ở vùng cổ gia cầm như gà, ngan, ngỗng... thường có chứa nhiều thuốc tăng trọng. Khi trẻ ăn nhiều thịt cổ, đồng nghĩa trẻ sẽ bị kích thích dậy thì sớm.
Chiên, rán dễ khiến thực phẩm bị biến đổi chất
Rau củ trái mùa: Đều chứa các chất độc hại tồn dư từ việc trồng rau quả trái mùa và sử dụng để ép trái cây phải chín, việc này sẽ tạo ra nguy cơ dậy thì sớm khi các em ăn loại rau củ này.
Thực phẩm chiên, rán: Khi nấu ở nhiệt độ cao, các món ăn như gà rán, khoai tây chiên... sẽ bị biến đổi chất, khi trẻ ăn vào có thể gây rối loạn nội tiết và dẫn đến cơ thể dậy thì sớm hơn.
Đồ ăn nhiều muối: Nếu bạn cho con mình ăn nhiều thực phẩm chứa muối trong một thời gian dài sẽ khiến hệ tiêu hóa, thận của trẻ gặp nguy. Bởi những món ăn chứa hàm lượng muối cao sẽ kích hoạt hormon có liên quan tới sinh sản đó là neurokinin B, dẫn đến cơ thể dậy thì sớm.
Nội tạng động vật: Các món ăn từ nội tạng động vật sẽ khiến trẻ dễ bị béo phì, tăng cân, đồng thời kích hoạt dậy thì sớm.
Sữa đậu nành: Các sản phẩm từ đậu nành có chứa isoflavone giống estrogen, có thể dẫn đến dậy thì sớm ở em gái.
Đồ ăn sẵn: Có chứa chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi. Các chất này giống như hormon giới tính, do vậy không tốt cho cơ thể các em đang tuổi lớn.
Sữa đậu nành có thể gây dậy thì sớm ở bé gái
Thuốc bổ: Nhiều bà mẹ tự mua vitamin tổng hợp cho bé uống, hoặc dùng thuốc Bắc chế biến món ăn như canh gà thuốc Bắc, gà tần... cho trẻ ăn, sẽ làm cơ thể thay đổi quá trình bài tiết, gây dậy thì sớm. Vì hầu hết trong các thuốc bổ này có chứa hormon tăng trưởng rất mạnh, gây dậy thì sớm.
Để phòng tránh nguy cơ tăng cao số trẻ bị dậy thì sớm, mỗi phụ huynh hãy chú ý con mình hơn, cần dạy trẻ tự ý thức được việc theo dõi, chăm sóc bản thân. Khi thấy sự phát triển bất thường không nên ngại ngùng mà hãy tâm sự với bố mẹ, hoặc tham khảo ý kiến người lớn (bà, bác, dì, chị) ngay để có lời khuyên phù hợp. Bên cạnh đó, các phụ huynh cần thường xuyên quan tâm tới sự thay đổi của con em mình để phòng tránh các tác hại do việc dậy thì sớm gây nên.
Đồng thời, khi trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín kiểm tra hoặc thực hiện các xét nghiệm các hormone hướng dục để kiểm tra vấn đề dậy thì sớm ở trẻ.
