Bún Xiêm Lo, nghe đến cái tên thôi hẳn nhiều người cũng đã mường tượng được phần nào nguồn gốc của món ăn này. Xiêm Lo vốn bắt nguồn từ ẩm thực Khmer với thành phần gồm nước lèo nấu từ cá lóc ăn cùng bún Miên sợi và chấm với muối ớt.
Sau khi được du nhập vào Việt Nam, cụ thể hơn là vùng đất Long An, người dân nơi đây đã nghĩ ra thêm nhiều cách biến tấu và tạo nên một món bún Xiêm Lo đặc sắc, thơm ngon khó cưỡng.
Vẫn giữ nguyên tinh thần cốt lõi của món ăn là nước lèo cá lóc, thành phần quan trọng nhất ở bún Xiêm Lo chính là cá lóc. Để cho ra một nồi bún chất lượng, cá được sử dụng phải là loại ngon, có kích cỡ to.
Cá lóc sẽ được làm sạch, đầu được cắt ra đem đi luộc, phần thịt được quết làm chả, cắt thành miếng vuông hoặc vo tròn vừa ăn rồi nấu trong nước có nghệ băm nhuyễn. Sau đó, cả thịt cá và phần đầu sẽ được cho vào nấu trong nồi nước với hỗn hợp nghệ băm nhuyễn, muối, bột ngọt…
Đây cũng chính là điểm đặc biệt ở món bún Xiêm Lo, phần nước dùng không được ninh từ xương mà chỉ sử dụng cá lóc và nghệ tươi. Sau này, người dân địa phương có thêm chút biến tấu vào nồi nước dùng bằng cách cho thêm vài miếng da lợn luộc được cắt vuông.
Nếu như nước dùng của bún Xiêm Lo độc đáo ở chỗ không hầm bằng xương, thì phần bún ăn cùng cũng có sự khác biệt khi đó là loại bún Miên với sợi nhuyễn, dai và dài. Nhưng chỉ nước dùng và bún là vẫn chưa đủ. Để thưởng thức một tô bún Xiêm Lo trọn vị, chắc chắn không thể thiếu rau kèo nèo hay còn gọi là nê thảo, tai tượng.
Kèo nèo có thân gần giống với lục bình, là loại cây sống tại vùng sông nước đồng bằng sông Cửu Long. Vị của kèo nèo ngọt, pha chút chát và đắng nhẹ, đặc biệt hợp với hương vị cá lóc và nghệ tươi trong món bún Xiêm Lo, tạo thêm sự lạ miệng cho món ăn.
Khi phục vụ, người bán sẽ cho ít bún vào tô, rưới nước dùng và sau đó là thêm vài miếng chả cá. Cuối cùng, thêm một chén muối ớt nữa là thực khách đã sẵn sàng cho một bữa bún Xiêm Lo hảo hạng. Vị thơm của nghệ hòa với cái ngọt thanh của thịt cá, và chút đắng chát nhẹ từ kèo nèo, tất cả đem đến một trải nghiệm ẩm thực đầy mới mẻ khi du lịch Long An.
Bún Xiêm Lo từ một món ăn bình dân đã dần lan rộng và phổ biến ở một số tỉnh miền Tây, tuy nhiên, nổi tiếng nhất về bún Xiêm Lo vẫn là ở khu vực Mộc Hóa, Kiến Tường, Vĩnh Hương của Long An.