Đó là một trong những nội dung đáng chú ý trong nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình được Chính phủ ban hành ngày 31/12/2004.

Theo Nghị định, những tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cần vận động xóa bỏ gồm: kết hôn trước tuổi quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình; việc đăng ký kết hôn không do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện; cưỡng ép kết hôn do xem “lá số” và do mê tín dị đoan; cản trở hôn nhân do khác dân tộc, tôn giáo...

Cũng tại Nghị định, một số tập quán lạc hậu như: cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi từ bốn đời trở lên; nếu nhà trai không có tiền cưới và đồ sính lễ thì sau khi kết hôn, người con rể buộc phải ở rể để trả công cho bố, mẹ vợ... cần vận động xóa bỏ.

Nhiều tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cần vận động xóa bỏ (Ảnh minh họa)

Ngoài ra, cần vận động xóa bỏ tập quán quan hệ gia đình theo chế độ phụ hệ hoặc mẫu hệ, không bảo đảm quyền bình đẳng giữa vợ và chồng, giữa con trai và con gái...

Đặc biệt, cấm áp dụng những tập quán lạc hậu gồm: Chế độ hôn nhân đa thê; kết hôn giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người khác có họ trong phạm vi ba đời; tục cướp vợ để cưỡng ép người phụ nữ làm vợ; thách cưới cao mang tính chất gả bán (như đòi bạc trắng, tiền mặt, của hồi môn, trâu, bò, chiêng ché... để dẫn cưới).

Nghị định cũng cấm phong tục “nối dây” (khi người chồng chết, người vợ goá bị ép buộc kết hôn với anh trai hoặc em trai của người chồng quá cố; khi người vợ chết, người chồng goá bị ép buộc kết hôn với chị gái hoặc em gái của người vợ quá cố).

Hay như tục bắt buộc người phụ nữ góa chồng hoặc người đàn ông góa vợ, nếu kết hôn với người khác thì phải trả lại tiền cưới cho nhà chồng cũ hoặc nhà vợ cũ; đòi lại của cải, phạt vạ khi vợ, chồng ly hôn... cũng là những tập quán bị cấm.

Tại Nghị định, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành liên quan và UBND các cấp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xây dựng, thực hiện các chính sách, biện pháp tạo điều kiện để người dân thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Phát huy truyền thống, tập quán tốt đẹp thể hiện bản sắc của mỗi dân tộc, xoá bỏ tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình.

Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hôn nhân và gia đình, vận động người dân phát huy truyền thống, tập quán tốt đẹp và xoá bỏ tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình; giáo dục thế hệ trẻ bảo tồn, phát triển ngôn ngữ, chữ viết và phát huy các giá trị văn hóa trong tập quán tốt đẹp của mỗi dân tộc.