Bác sĩ Zhang Ling tại Bệnh viện Phụ nữ và Trẻ em Hồ Nam (Trung Quốc) cho biết, lạc nội mạc tử cung là tình trạng xảy ra khi các mô tương tự như lớp niêm mạc bên trong tử cung phát triển ở bên ngoài tử cung hoặc sâu ở lớp cơ của thành tử cung (lạc nội mạc trong cơ). Với trường hợp lạc nội mạc ngoài tử cung, có thể là ở buồng trứng, màng bụng (phúc mạc), thành ruột; thậm chí có khi còn ở trong thận hay phổi…

Theo WHO, lạc nội mạc tử cung ảnh hưởng đến khoảng 10% (190 triệu) nữ giới trong độ tuổi sinh sản trên toàn cầu. Đây là một căn bệnh mãn tính liên quan đến những cơn đau dữ dội, ảnh hưởng đến cuộc sống và làm tăng nguy cơ vô sinh lên rất cao, có thể lên tới 50% tùy vào vị trí lạc nội mạc tử cung.

Lạc nội mạc tử cung ảnh hưởng tới khả năng sinh sản như thế nào?

“Lạc nội mạc tử cung là bệnh lý tuy không gây tử vong nhưng có thể dẫn đến tình trạng vô sinh, hiếm muộn cho người bệnh. Bởi vì nó gây tổn thương vòi trứng, phá hủy nhu mô buồng trứng, viêm dính vùng chậu… cùng nhiều vấn đề sức khỏe khác” - bác sĩ Zhang cảnh báo.

Bà cũng cho biết, có rất nhiều nghiên cứu và thống kê lâm sàng về mức độ ảnh hưởng của bệnh lạc nội mạc tử cung tới chức năng sinh sản. Chúng chỉ ra rằng có khoảng 25 - 50% phụ nữ vô sinh bị lạc nội mạc tử cung và 30 - 50% phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung bị vô sinh. Theo báo cáo từ Trung tâm dữ liệu sinh sản của Bệnh viện đa khoa Massachusetts (Hoa Kỳ), cơ hội mang thai bình thường mỗi tháng đối với những người không bị lạc nội mạc tử cung là khoảng 10 - 20%, trong khi những người bị lạc nội mạc tử cung được ghi nhận ngay cả sau phẫu thuật chỉ có 1 - 10%.

Theo bác sĩ Zhang, nguy cơ vô sinh thường cao hơn ở những trường hợp mô nội mạc tử cung lạc ở buồng trứng hoặc ống dẫn trứng, các vị trí này cũng dễ gây viêm và hình thành u nang socola. Lạc nội mạc tử cung cũng đã được chứng minh là làm thay đổi hệ thống miễn dịch, thay đổi môi trường nội tiết tố xung quanh trứng, ức chế sự làm tổ của phôi và làm thay đổi chất lượng của trứng. Từ đó làm giảm khả năng thụ thai thành công.

Các nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung

Theo bác sĩ Zhang, nguyên nhân gây bệnh lạc nội mạc tử cung được cho là phức tạp và chưa có bất kỳ báo cáo y khoa chính thức nào chỉ ra một cách rõ ràng. Thậm chí, có rất nhiều trường hợp vô căn. Tuy nhiên, dựa trên lâm sàng thì có 7 nhóm nguyên nhân phổ biến sau đây:

- Biểu mô phúc mạc và buồng trứng có khả năng chuyển hóa thành nội mạc tử cung, khi gặp phải một số kích thích nhất định có thể chuyển hóa thành nội mạc tử cung ngoài tử cung.

- Dòng máu kinh chảy ra bị chặn, nội mạc tử cung bị vỡ đi vào khoang bụng hoặc nội mạc tử cung theo dòng máu kinh ngược lại và bám vào đó.

- Chức năng buồng trứng bất thường.

- Lối sống: Không chú ý vệ sinh - nhất là trong chu kỳ kinh nguyệt, làm chuyện ấy khi đang hành kinh, hoặc phá thai nhiều lần…

- Yếu tố di truyền: Lạc nội mạc tử cung có tính chất di truyền và tập hợp gia đình nhất định. Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh sẽ dễ mắc bệnh hơn rất nhiều.

- Từng thực hiện phẫu thuật: Những vết sẹo hình thành do phẫu thuật như cắt bỏ tử cung hoặc mổ lấy thai có thể khiến các tế bào nội mạc tử cung dính vào đó, gây lạc nội mạc tử cung. Hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết có thể đem tế bào nội mạc tử cung đi khắp cơ thể.

- Rối loạn hệ miễn dịch: khi mắc tình trạng này, cơ thể bạn không thể nhận diện và phá hủy các mô nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung gây ra lạc nội mạc tử cung.

Bác sĩ nhắc nhở 5 dấu hiệu sớm của lạc nội mạc tử cung

Bác sĩ Zhang cho biết: “Điều đáng lo ngại là dù phổ biến, khả năng gây vô sinh cao nhưng hiện tại vẫn chưa có cách chữa trị dứt điểm bệnh lạc nội mạc tử cung. Các phác đồ điều trị thường nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng và cải thiện khả năng thụ thai, ngay cả với phẫu thuật”.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng hiệu quả điều trị phụ thuộc rất nhiều vào vị trí lạc nội mạc tử cung và thời điểm phát hiện sớm hay muộn. Vì vậy, bà nhắc nhở nữ giới không nên chủ quan với 5 dấu hiệu sớm của lạc nội mạc tử cung sau đây:

- Đau bất thường liên quan tới kỳ kinh nguyệt: Đau bụng kinh dữ dội hoặc kéo dài là biểu hiện rõ ràng, phổ biến nhất của lạc nội mạc tử cung. Cơn đau thường lan ra vùng chậu, thắt lưng. Nhiều chị em còn bị đau ngay trước kỳ kinh.

- Rối loạn kinh nguyệt: Tỷ lệ rối loạn kinh nguyệt khi lạc nội mạc tử cung là 15% đến 30%. Biểu hiện chủ yếu là lượng kinh nguyệt tăng lên, kinh nguyệt kéo dài hoặc ra máu trước kỳ kinh.

- Khó chịu khi làm chuyện ấy: Rõ ràng nhất là trong thời kỳ tiền kinh nguyệt. Bao gồm cảm giác đau đớn hoặc đôi khi là ra máu bất thường.

- Bất thường liên quan tới tiêu hóa: Bao gồm đi tiểu nhiều hơn, đau buốt khi tiểu mỗi khi hành kinh. Đại tiện cũng đau đớn, có thể bị táo bón hoặc tiêu chảy mỗi lần hành kinh. Một số trường hợp còn xuất hiện máu trong phân hay nước tiểu.

- Hiếm muộn, khó mang thai: Do tỷ lệ vô sinh ở bệnh nhân lạc nội mạc tử cung lên tới 50%.

Nguồn và ảnh: Sohu, Woman.tvbs