1. "Con ơi, cha cầu chúc cho con bất hạnh và gặp nhiều khổ đau"

Ngày 3/7/2017, John Roberts một Chánh án Tối cao được mời phát biểu tại lễ tốt nghiệp của trường Trung học Cardigan, Mỹ. Thế nhưng ông không lấy danh nghĩa là một chánh án mà là một người cha, bởi con trai ông Jack 16 tuổi đang học trong ngôi trường này và sẽ tốt nghiệp trong năm nay.

Thông thường phát biểu tại lễ tốt nghiệp người ta thường hay hướng các em biết ơn nhà trường, thầy cô, động viên các em đón chào một tương lai tốt đẹp. Thế nhưng, John Roberts lại làm ngược lại, ông nói với các bạn học sinh ở phía dưới rằng: "Ta rất tiếc khi phải nói với các con rằng, thời khắc hạnh phúc nhất, thư giãn nhất của các con sắp trở thành chuyện của quá khứ rồi…".

Lúc này, tất cả các bạn nhỏ ở bên dưới bất chợt yên lặng, bởi trước kia vào những dịp như thế này, người ta thường hay nói "cuộc sống tương lai sẽ tốt đẹp hơn, tràn đầy hy vọng hơn", nhưng người đứng trước bục phát biểu hôm nay lại nói rằng "những ngày tốt đẹp sắp kết thúc".

Tiếp tục bài phát biểu, ngôn từ của vị chánh án ngày càng "khó nghe" hơn:

"Ta hy vọng, các con sẽ gặp phải chút bất công. Chỉ có như vậy, các con mới cảm nhận được giá trị của sự công bằng;

Ta hy vọng, các con có thể nếm mùi bị phản bội. Chỉ có như vậy, các con mới lĩnh ngộ được tầm quan trọng của sự chân thành;

Ta hy vọng, các con thường xuyên phải trải qua cảm giác cô đơn. Chỉ có như vậy, các con mới có thể biết được rằng, bạn bè đối xử tốt với chúng ta không phải là điều đương nhiên, bởi không ai nợ ai cái gì;

Ta hy vọng, các con bị xui xẻo vài lần. Chỉ có như vậy, các con mới biết được ý nghĩa của cơ hội và sự may mắn. Mình thành công có thể là do may mắn, người khác thất bại không phải vì họ đáng đời;

Ta hy vọng, khi các con gặp phải thất bại. Đối thủ của các con có thể khiêu khích, cười trên nỗi đau của người khác. Chỉ có như vậy, các con mới biết, cạnh tranh một cách phong độ quan trọng như thế nào;

Ta hy vọng, các con đôi khi bị người khác khinh thường. Chỉ có như vậy, các con mới biết tôn trọng và lắng nghe người khác quan trọng đến nhường nào;

Những điều mà ta đã nói ở trên, sớm muộn gì cũng sẽ xảy ra trong cuộc đời các con, các con có thể rút ra được bài học hay gặt hái được những gì phụ thuộc vào việc các con có nghe hiểu những gì ta đang nói hay không".

2. Tình yêu đích thực sau khi thấu đáo mọi sự thật về cuộc sống

Cũng giống như những lời của Chánh án John Roberts, những tình huống tồi tệ tiết lộ sự thật về cuộc sống: Chỉ khi bạn thấy thế giới vốn không công bằng, bạn mới thấy mình may mắn và trân trọng những gì bạn có. Đó mới chính là hạnh phúc đích thực.

Chỉ khi bị đối xử bất công, chúng ta mới thực sự hiểu được giá trị của công lý. Chỉ bằng cách chịu đựng sự phản bội, chúng ta mới có thể nhận ra tầm quan trọng của lòng trung thành. Đôi khi, bạn cảm thấy cô đơn, vì vậy bạn sẽ không coi những người bạn tốt và những người bạn tốt là điều hiển nhiên trong cuộc sống.

Chỉ có kém may mắn, bạn mới có thể nhận ra vai trò của xác suất và cơ hội trong cuộc sống, từ đó hiểu rằng thành công của bạn không hoàn toàn do định mệnh, và thất bại của người khác cũng hoàn toàn là lỗi của họ.

Chỉ khi bị phớt lờ, bạn mới có thể nhận ra tầm quan trọng của việc lắng nghe người khác. Chỉ khi phải chịu đựng nỗi đau da diết, bạn mới có thể cảm thông và thấu hiểu. Những gì Roman Roland đã nói đã phản ánh điều này: "Trên đời chỉ có một loại chủ nghĩa anh hùng thực sự, đó là vẫn yêu đời sau khi nhận ra chân lý của cuộc đời".

3. Chỉ có kinh nghiệm mới có thể định hình giá trị bên trong của bạn

Bất cứ người làm cha làm mẹ nào cũng đều mong muốn con mình được sống trong môi trường trong sáng, tốt đẹp, không phải trải nghiệm bóng tối hay mặt trái của xã hội. Nhưng ở đời này, liệu điều đó có xảy ra?

Có những con đường chỉ có tự mình bước qua, có những đau khổ chỉ tự mình mới có thể gánh vác, nhất là ở những ngã rẽ quan trọng của tuổi trẻ. Tất cả những gì cha mẹ có thể làm là nhắc nhở, ủng hộ và chờ đợi. Chúng ta cần cho con cái mình khả năng lựa chọn, đảm nhận, tự lập và được làm việc. Đây là con đường mà chúng phải tự đi.

Nhà tâm lý học nhân văn nổi tiếng Rogers đã nói: "Một cuộc sống tốt đẹp là một hành trình, không phải là một trạng thái; nó là một hướng đi, không phải là kết thúc". Trước ngã ba đường của cuộc đời, cha mẹ dám buông tay, dám nhìn con vấp ngã, không đặt ra giới hạn cho con, bao dung yêu thương, động viên thì con cái mới thực sự trưởng thành.

4. Phẩm chất con người là giá trị cốt lõi để một đứa trẻ phát triển ngoài xã hội

Yu Guangzhong đã nói trong "To the Future You": Dù thế giới có thay đổi như thế nào, những phẩm chất nổi bật của con người là vĩnh cửu: chính trực, dũng cảm và độc lập.

Dạy trẻ dũng cảm đối mặt với những khó khăn của cuộc sống, dạy trẻ độc lập đảm nhận những trách nhiệm khi lớn lên, dạy trẻ chấp nhận mọi điều là một món quà tuyệt vời cho những đứa trẻ khi lớn lên. Một trái tim lạc quan, những phẩm chất quý báu chính là hành trang cho những con người vĩ đại trên thế giới sau này.

Rất nhiều người sau khi nghe được những lời diễn thuyết này đã tỏ ra vô cùng đồng thuận. Những lời “khó nghe” này. Chúng là những điều tinh túy nhất được chắt lọc lại từ một con người thông tuệ cả về mặt học thuật lẫn trải đời.

Tuy từ ngữ không mỹ miều, nhưng người cha này đã nói lên từ tận đáy lòng, mong muốn con mình học cách đối mặt với thế giới ngoài kia phức tạp với tâm thái cân bằng, ứng xử đúng đắn trước những gian nan gập ghềnh trong cuộc sống.