Chị Hoàng Anh - một phụ huynh có con đang học mầm non 5 tuổi tại quận 2, TP HCM - cho biết chị vừa kết nối với một số phụ huynh có con cùng độ tuổi ở khu chung cư để mời giáo viên (GV) đang dạy lớp 1 về dạy thêm buổi tối, một tuần/2 buổi, học phí 800.000 đồng/tháng. Những phụ huynh này cùng chung nỗi lo con sang năm vào lớp 1 không theo kịp chương trình.

Nháo nhào tìm chỗ học

Trường hợp chị Hoàng Anh thời điểm này không phải là hiếm khi rất nhiều phụ huynh có con sang năm bước vào chương trình tiểu học nháo nhào tìm chỗ cho trẻ đi học thêm. Anh Trần Minh, một phụ huynh có con năm sau đúng tuyến vào Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Gò Vấp, TP HCM), cho biết từ thực tế con đầu của anh đang học lớp 1 năm nay nên anh quyết định cho bé thứ hai đi học trước. Theo anh Minh, đúng như tình hình chung, không rõ do không được học trước chương trình hay do chương trình mới quá nặng mà bé đầu học tập rất vất vả. "Tối nào về nhà, hai vợ chồng cũng mệt nhoài vì phải học cùng con, nên với bé thứ hai, chúng tôi quyết định gửi cô dạy kèm" - anh cho biết.

Hằng ngày, sau khi con học xong tại Trường Mầm non Vườn Hồng (quận 2), chị Tường Vy lại vội vã đón về nhà, cho con ăn uống qua loa rồi lại chở qua nhà cô giáo tại đường số 3 để học thêm. Theo chị Vy, lý do chị cho con đi học một phần vì lo chương trình lớp 1 mới con theo không kịp, thêm nữa là ở nhà, cả hai vợ chồng không biết dạy con thế nào cho đúng nên chỉ còn cách gửi qua nhà cô giáo. Thừa nhận cho con học trước có nguyên nhân vì thấy nhiều gia đình khác cũng cho con đi học, chị Vy cho rằng không biết chương trình mới ra sao nhưng cảm giác con được học trước sẽ yên tâm hơn.

Trước những quy định của ngành giáo dục và đào tạo (GD-ĐT), nhiều GV không công khai dạy thêm ồ ạt nhưng lại có đủ kiểu lách để chèo kéo dạy thêm. Tại khu chung cư B.A (quận 2), GV một trường tiểu học tại quận 1 thông báo mở lớp dạy các bé chuẩn bị vào lớp 1 hoặc lớp 1, 2 ở các trường tiểu học. Theo GV này, trẻ sẽ được học theo nhóm 6 bé đúng độ tuổi, chứ không học ghép nhiều độ tuổi vì sẽ không hiệu quả, tài liệu học sẽ soạn thảo theo sát chương trình bộ sách "Chân trời sáng tạo" đối với những bé chuẩn bị vào lớp 1. Còn với những em đang học lớp 1, 2 thì sẽ được ôn luyện toán, tiếng Việt có mở rộng so với chương trình trên lớp. Những bé chỉ rèn chữ thì học phí là 400.000 đồng/tháng, tuần học 2 buổi...

Học thêm vì tâm lý đám đông

Theo ông Trần Trọng Khiêm, Phó Phòng GD-ĐT quận Tân Phú - phụ trách giáo dục tiểu học, tâm lý phụ huynh hiện nay thường chạy theo đám đông, tức là thấy con người khác đi học trước thì cũng cho con mình đi theo. Đó là phụ huynh đang so sánh giữa trẻ với trẻ, chứ không phải trẻ với chuẩn. Trong khi đó, chương trình giáo dục mầm non 5 tuổi đã có sự chuẩn bị hợp lý, cần thiết, là nền tảng cho trẻ trước khi vào lớp 1. Sở dĩ lứa tuổi lớp 1 năm nay gặp một số khó khăn hơn các năm là do giai đoạn khi trẻ 5 tuổi bị gián đoạn một thời gian vì ảnh hưởng dịch Covid-19, nếu trẻ được học đầy đủ ở trường thì đã là bước chuẩn bị đầy đủ.

Ông Khiêm cho rằng việc dạy trước cho trẻ luôn có tính 2 mặt. Nếu trẻ được học theo xu hướng rèn luyện thì sẽ rất có lợi. Khi vào lớp 1, trẻ sẽ được học kỹ thêm vì giáo dục tiểu học là giáo dục theo phương pháp đồng tâm, ví dụ cùng học một âm nhưng sẽ có nhiều bài để trẻ rèn luyện. Mặt khác, học trước cũng tạo cho trẻ tâm lý thờ ơ, mất tập trung.

"Còn đối với GV, phải phân định rõ họ dạy thêm cái gì, nếu làm trái các quy định của ngành GD-ĐT như dạy các môn văn hóa thì sai rồi, còn nếu dạy kỹ năng thì đó cũng là điều cần thiết cho học sinh" - ông Khiêm nói.

Bà Nguyễn Kim Phượng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Quang Khải (quận Gò Vấp), cho biết việc học trước lớp 1 không những gây khó cho GV mà cả học sinh. Các em nếu được học trước sẽ có tâm lý biết rồi nên lơ đãng trên lớp. Đối với chương trình lớp 1 mới, các em không cần học trước, nếu phụ huynh muốn hướng dẫn thì chỉ cần cho con làm quen bảng chữ cái và chữ số là đủ.

Với góc độ nghiên cứu chương trình, một giảng viên Khoa Tiểu học Trường ĐH Sư phạm TP HCM nhận xét ở chương trình 5 tuổi, có nhiều hoạt động để trẻ làm quen với chữ, như cô đọc sách cho trẻ nghe... Ở lứa tuổi mầm non và tiểu học, sự hứng thú của trẻ khi đi học là vô cùng quan trọng. Trẻ được học trước sẽ có tâm lý ỷ y không chịu học, mất hứng thú với bài giảng. Khi học tới những bài chưa biết thì chủ quan, lơ là. Chính vì thế, việc học thêm trước khi vào lớp 1 rất phản khoa học; về lâu dài không hề tốt cho trẻ, làm thui chột hứng thú của trẻ khi đến trường.