Là một nhà khoa học thần kinh nghiên cứu về rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD - Rối loạn nhân cách ái kỷ được đặc trưng bởi một hình thái phổ biến của sự tự cao, nhu cầu phải được nịnh nọt, và thiếu sự đồng cảm. Chẩn đoán theo tiêu chuẩn lâm sàng), tác giả của bài viết, Cody Isabel nhận thấy rằng tương tác gia đình của một đứa trẻ là một trong những yếu tố dự báo quan trọng nhất về xu hướng ái kỷ, biểu hiện như luôn cho mình là đúng là nhất, là vĩ đại, quyền lực và sự thiếu đồng cảm ở tuổi trưởng thành.

Trên thực tế, trẻ em và thiếu niên, bản thân chúng vốn ích kỷ hơn người lớn, đó không phải là ái kỷ, bởi vì tâm trí của chúng vẫn đang phát triển. Vì vậy, việc chúng nhận thức kém về bản thân là điều bình thường cho đến khi học được các kỹ năng quan trọng như điều tiết cảm xúc và sự đồng cảm.

Theo kinh nghiệm của Cody Isabel, những bậc cha mẹ mắc phải 3 sai lầm tai hại này có nhiều khả năng sẽ nuôi dạy nên những đứa trẻ ái kỷ:

1. Không thừa nhận những hành vi tiêu cực của bản thân

Trẻ em học bằng cách quan sát và bắt chước, có nghĩa là chúng có thể sẽ tiếp thu cả những hành động tiêu cực của bạn.

Giả sử một người phục vụ làm sai yêu cầu của bạn. Thay vì xử lý tình huống một cách duyên dáng, bạn làm bẽ mặt và quát tháo người phục vụ. Con bạn quan sát và nghĩ rằng cách bạn phản ứng là đúng.

Đây là lý do tại sao việc dạy và chứng minh cho con bạn thấy trí tuệ cảm xúc (EQ), đặc biệt là sự đồng cảm là gì là rất quan trọng.

Một cách tốt để bắt đầu là giúp chúng nhận ra cảm giác của mình. Đặt tên cho cảm xúc mà bạn nghĩ là chúng đang trải qua. Ví dụ: "Con có cảm thấy bị tổn thương hay thất vọng vì những gì bạn mình đã làm không?".

Thực hành EQ sẽ giúp chúng dễ dàng bày tỏ cảm xúc của mình và lưu tâm đến cảm giác của người khác trong tương lai.

2. Không phản chiếu hoặc công nhận cảm xúc của con bạn

Nếu bạn xấu hổ, xao nhãng hoặc phớt lờ cảm xúc của con mình, điều đó cơ bản đồng nghĩa với việc bạn đang dạy chúng rằng những gì chúng đang cảm thấy là sai.

Do đó, chúng sẽ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh hành vi của mình, điều này có thể dẫn đến một loạt vấn đề khi chúng lớn hơn - từ việc làm tê liệt các hành vi như nghiện ngập cho đến các hành vi bảo vệ bản thân gay gắt như sự tự kiêu, vốn là một đặc điểm phổ biến của sự ái kỷ. Các nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sự xấu hổ, bất an và sợ hãi là căn nguyên của nội tâm của người mắc chứng ái kỷ.

Việc phản chiếu đòi hỏi bạn giúp ghi nhận cảm xúc của con mình tại mỗi thời điểm xác định. Công nhận cảm xúc của chúng có nghĩa là cho chúng biết rằng những gì chúng đang cảm thấy là hợp lý.

Hãy tưởng tượng rằng bạn đang đi đón con tan học. Chúng lên xe và đóng sầm cửa lại với vẻ mặt giận dữ. Thay vì cảm thấy xấu hổ vì con có thái độ không tốt, hãy phản chiếu lại chúng bằng cách nói: "Có vẻ như con đã có một ngày tồi tệ ở trường! Chuyện gì đã xảy ra thế?"

Khi chúng nói với bạn những gì đã xảy ra, hãy công nhận chúng và nói, "Điều đó không hay, mẹ có thể hiểu tại sao con lại buồn". Điều này không có nghĩa là bạn đồng ý hay không đồng ý với phản ứng cảm xúc của chúng. Bạn chỉ đơn giản là cho chúng biết rằng chúng cảm thấy như thế nào là có thể chấp nhận được.

Theo thời gian, con bạn sẽ tin tưởng hơn vào cảm xúc của mình.

3. Không chỉ ra những hành vi ái kỷ của con

Nếu con bạn đang gây rối ở nơi công cộng vì mọi thứ không được như ý chúng, đừng để điều đó xảy ra. Trong những tình huống như vậy, bạn không cần phải khiến con mình xấu hổ, điều quan trọng là phải đưa chúng thoát khỏi tình huống đó.

Bắt đầu bằng cách hỏi ba câu hỏi:

"Chuyện gì đã xảy ra thế?".

"Con cảm thấy thế nào?".

"Con nghĩ phản ứng của con đang khiến người kia (hoặc những người xung quanh con) cảm thấy thế nào?".

Thay vì chấp nhận rối loạn chức năng cảm xúc của con, bạn đang giúp chúng trở nên linh hoạt hơn trong các kỹ năng đồng cảm, nhận thức xã hội và điều tiết cảm xúc - tất cả đều cần thiết để xây dựng EQ.

Một câu hỏi mà Cody Isabel nhận được từ rất nhiều bậc cha mẹ là, "Làm thế nào tôi có thể biết con tôi có biểu hiện ái kỷ?".

Có nhiều bài kiểm tra khác nhau mà bạn có thể làm. Nếu có điều gì đó tồi tệ xảy ra trong một bộ phim bạn đang xem hoặc một cuốn sách bạn đang đọc cùng con, hãy hỏi con bạn xem chúng nghĩ gì về điều mà các nhân vật có thể đang cảm thấy.

Nếu trẻ nói rằng chúng cảm thấy buồn hoặc tức giận thì mức độ EQ của con bạn đang đi đúng hướng. Nhưng nếu chúng bùng nổ cảm xúc hoặc nói rằng chúng không quan tâm đến cảm giác của các nhân vật, bạn sẽ biết mình có một số việc phải làm.

Nếu bạn lo lắng con mình có xu hướng ái kỷ và không cảm thấy mình có đủ kỹ năng để giúp đỡ chúng, hãy cân nhắc làm việc với nhà trị liệu hoặc chuyên gia tư vấn chuyên về rối loạn nhân cách.

Hãy nhớ rằng, những hành vi ái kỷ thường là những thói quen mà chúng ta đã học được trong thời thơ ấu và chúng có thể không được phát hiện ra.

Cody Isabel là nhà khoa học thần kinh, huấn luyện viên nuôi dạy con cái và là đồng sáng lập của "Rewrite and Rise", một dịch vụ huấn luyện sử dụng khoa học thần kinh và khoa học hành vi để giúp người lớn và trẻ em vượt qua những thách thức về sức khỏe tâm thần và cải thiện sức khỏe tổng thể của họ.