Chuyên gia tâm lý người Nhật, tác giả sách nổi tiếng Ken Honda cho rằng chúng ta thường nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc hiểu biết tài chính. Tuy nhiên, mỗi người lại có những quan điểm khác nhau về tiết kiệm, chi tiêu, kiếm tiền và đầu tư. Điều này được hình thành từ chính kinh nghiệm sống cá nhân của chúng ta. Ví dụ do cha mẹ truyền lại hoặc bị ảnh hưởng bởi tình huống hiện tại của chúng ta.
Trong hơn 10 năm nghiên cứu tâm lý về tiền bạc và sự hạnh phúc, ông nhận ra có 6 kiểu tính cách về tiền bạc khác nhau. Thông thường, chúng ta rơi vào sự kết hợp của nhiều loại tính cách này chứ không phải một loại duy nhất.
Tiết kiệm thái quá
Các dấu hiệu:
- Bạn dè sẻn tiền một cách khắt khe nhưng không có mục tiêu cụ thể trong đầu - Bạn tin rằng tiết kiệm tiền là cách duy nhất để cảm thấy an tâm trong cuộc sống.
- Bạn lựa chọn sử dụng các đồ dùng như hãng điện thoại rẻ nhất, hay thẻ tích điểm nào có giá trị hoặc khi nào mua được vé máy bay với giá rẻ nhất.
Cạm bẫy:
Một số người tiết kiệm thái quá sợ mất tiền đến mức họ đã bỏ cả đời mà không chi tiêu vào bất kỳ điều gì trong khi họ đã làm việc chăm chỉ để tiết kiệm. Ví dụ, họ có thể chọn bỏ qua những sở thích hoặc hoạt động có thể mang lại hạnh phúc và mục đích của họ.
Lời khuyên về tiền bạc:
Đó là vấn đề về sự điều độ, phải học cách cân bằng giữa tiết kiệm tiền và tận hưởng cuộc sống. Suy nghĩ về nơi bạn có thể nhìn thấy mình trong tương lai và bạn dùng tiền tiết kiệm của mình để đạt được điều đó.
Người chi tiêu thả ga
Các dấu hiệu:
- Bạn có xu hướng chi tiền vào những thứ không thực sự cần thiết như quần áo, mỹ phẩm, đồ dùng công nghệ.
- Bạn có tính cách hướng ngoại và đối xử với mọi người bằng điều đó đặc biệt, đôi khi không vì lý do cụ thể nào.
- Khi bạn gặp khó khăn về mặt tình cảm, giải pháp của bạn là chi tiêu để thỏa mãn ngay lúc đó.
Cạm bẫy:
Ngay cả khi bạn có số nợ lớn, bạn vẫn sẽ tiếp tục mua sắm thả ga. Thậm chí có thể cố gắng che giấu các giao dịch mua lớn với bạn bè và gia đình. Trong những trường hợp cực đoan, bạn có thể có nguy cơ phá sản nếu liên tục chi tiêu nhiều hơn số tiền kiếm được.
Lời khuyên về tiền bạc:
Lập một kế hoạch ngân sách sẽ giúp bạn nhìn mọi thứ từ một góc độ khác. Bạn phải luôn nhắc nhở bản thân và cân nhắc kỹ hơn về các khoản chi tiêu không cần thiết, thay vào đó là chi tiêu tiền bạc cho những thứ thiết yếu như tiết kiệm để nghỉ hưu hoặc trả nợ.
Người cật lực kiếm tiền
Các dấu hiệu:
- Bạn tin rằng kiếm được nhiều tiền hơn là bí quyết của hạnh phúc.
- Bạn dành phần lớn năng lượng của mình để cố gắng kiếm nhiều tiền nhất có thể.
- Bạn nhận được niềm vui từ sự chấp thuận và công nhận từ những người khác cho thành công tài chính của bạn.
Cạm bẫy:
Mặc dù những người cật lực kiếm tiền thường đi trên con đường vững chắc để đạt được tự do tài chính, nhưng một số họ cũng sẽ bỏ bê các mối quan hệ để ưu tiên tăng giá trị của mình, như họ chọn làm việc cật lực vào cuối tuần thay vì dành thời gian cho những người thân yêu.
Lời khuyên về tiền bạc:
Hãy nhận ra rằng cuộc sống còn nhiều điều ý nghĩa hơn cả tiền bạc. Và nếu bạn có một số tài sản lớn, hãy giúp đỡ người khác, cho dù điều đó có nghĩa là quyên góp cho một mục đích quan trọng hay tự thưởng cho bản thân trong kỳ nghỉ gia đình mà bạn đã nói trong nhiều năm.
Không quan tâm đến tiền
Các dấu hiệu:
- Bạn hiếm khi nghĩ về tiền.
- Trong những trường hợp cực đoan, bạn tin rằng tiền là thứ gì đó xấu xa.
- Bạn tin rằng tiền không nên ảnh hưởng đến bất kỳ quyết định quan trọng nào trong cuộc sống.
Cạm bẫy:
Nhiều người thờ ơ với tiền bạc cảm thấy họ chỉ cần một số tiền khiêm tốn là có thể hạnh phúc, đó là một suy nghĩ lành mạnh. Nhưng mọi thứ có thể trở nên tồi tệ nếu họ không có trách nhiệm với tài chính của mình.
Lời khuyên về tiền bạc:
Ngay cả khi bạn đang thoải mái về tài chính, hãy chú ý đến những điều như tiền của bạn đang đi đâu, chi phí hàng tháng của bạn là bao nhiêu và bạn đang gánh nợ như nào. Nếu không có kế hoạch tài chính vững chắc cho tương lai có thể khiến bạn gặp phải những rắc rối khi đứng trước sự cố bất ngờ, gây nên căng thẳng tài chính và tâm lý
"Con bạc"
Các dấu hiệu:
- Bạn ưu thích rủi ro và hướng hẹn phần thưởng là một niềm vui. Bạn đặt cược tiền vào một lĩnh vực không am hiểu hoặc muốn kiếm tiền nhanh chóng mà không tốn nhiều sức lực.
- Đôi khi bạn đánh bạc tiền của mình với mục đích thoát khỏi sự buồn chán.
Cạm bẫy:
Không có gì lạ khi người “mê cờ bạc” gặp phải những cơn gió bất ngờ hoặc thua lỗ nặng nề. Rủi ro rõ ràng nhất là khi cờ bạc vượt quá tầm kiểm soát và bạn vay mượn những thứ như tiền hưu trí hoặc quỹ học đại học của con cái để bù đắp cho những khoản lỗ trong quá trình đánh bạc.
Lời khuyên về tiền bạc:
Luôn nhớ không được đụng đến một khoản dự phòng đảm bảo an toàn cho cuộc sống, khi đưa ra quyết định tài chính có yếu tố may rủi.
Người luôn lo lắng về tiền
Các dấu hiệu:
- Bạn có bao nhiêu tiền không quan trọng - bạn thường xuyên lo lắng rằng mình sẽ mất nó bất cứ lúc nào.
- Bạn thiếu tự tin vào khả năng đạt được tự do tài chính của mình.
- Bạn không ngừng ám ảnh về trường hợp xấu nhất sẽ xảy ra nếu bạn hết tiền.
Cạm bẫy:
Điều này có thể dẫn tới sự phiền muộn và bi quan làm ăn mòn hạnh phúc của bạn trong giây phút hiện tại.
Lời khuyên về tiền bạc:
Tìm kiếm sự tích cực xung quanh các cuộc trò chuyện về tiền bạc. Làm việc để hiểu những lo lắng về tài chính của bạn đến từ đâu, cho dù điều đó có nghĩa là nói chuyện với một cố vấn tài chính hoặc một nhà trị liệu.