Felisberto de Deus đã cố tìm lá cờ Tổ quốc để ăn mừng chiến tích giành huy chương Bạc nội dung 10.000m nam SEA Games 31, 1 ngày sau chiếc huy chương Bạc có được ở nội dung 5.000m nam. Ai đó đã đưa nhầm lá cờ Brunei, khiến anh lại phải tìm kiếm một lần nữa.

Felisberto đã chiến đấu với niềm tự hào của một người Timor Leste và mong đợi giây phút giương cao lá cờ Tổ quốc. Thật bực bội khi không thể làm điều đó ngay. Lúc có được lá cờ từ một bạn Tình nguyện viên, anh sung sướng đưa nó lên đầu và chạy vòng quanh sân một lần nữa.

Ý thức dân tộc rất mạnh mẽ trong Felisberto. Có thể thấy điều đó qua các bài đăng trên Facebook cá nhân. Chúng luôn được gắn với biểu tượng lá cờ Timor Leste cùng hình trái tim. Và trong một bức hình đi tập tễnh trên đường chạy, anh viết rằng "tôi cần vượt qua nỗi đau để mang vinh quang về cho Tổ quốc, khiến cả thế giới biết đến Timor Leste".

Thật ra mọi VĐV Timor Leste, không chỉ riêng Felisberto, luôn nỗ lực để làm rạng danh đất nước vừa tròn 20 tuổi. 10 năm trước khi tham dự Olympic London 2012, đàn anh của Felisberto, VĐV điền kinh Augusto Ramos Soares chia sẻ rằng "rất nhiều quốc gia không biết gì về Timor Leste". Vì vậy, bên cạnh niềm vui được đại diện cho đất nước anh còn có nhiệm vụ giới thiệu một Timor-Leste mạnh mẽ và có khả năng cạnh tranh ra thế giới.

Thời điểm ấy Augusto phải tập luyện và thi đấu trong điều kiện thiếu thốn đủ bề bởi chính phủ không có kinh phí hỗ trợ. Trước đó, các VĐV Paralympic tới Sydney 2000 chỉ với vài bộ quần áo cũ. Cảnh sát Australia phát hiện tra điều đó lúc kiểm tra hành lý. Và họ đã kêu gọi người dân địa phương hỗ trợ, từ quần áo đến thực phẩm và dụng cụ thể thao.

Bây giờ mọi thứ đã khá hơn nhiều. Song so với mặt bằng chung của thế giới, hoặc tại Đông Nam Á, cuộc sống của các CĐV Timor Leste vẫn ở dưới mức tiêu chuẩn. Nhìn vào các video Felisberto chia sẻ, hàng ngày anh phải tập luyện từ sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh cái nắng như đổ lửa hay những cơn mưa rào nhiệt đới.

Nơi tập luyện có thể là bãi biển đầy rác và sỏi, cũng có thể là trong sân vận động xuống cấp nghiêm trọng, đường chạy lồi lõm và có cả đường ống nước vắt ngang. Trang thiết bị không có gì nhiều, nếu không muốn nói là rất đơn sơ. Cũng có thể hình dung ra việc Felisberto cùng các đồng đội ít có khả năng tiếp cận dinh dưỡng và chất bổ sung như các VĐV quốc gia khác. Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết Felisberto mới 23 tuổi. Tuy nhiên anh mang gương mặt khắc khổ như một người từng trải.

Vào thời điểm đại dịch Covid-19 hoành hành, cộng thêm mưa và lũ lụt, các VĐV Timor Leste còn tập luyện gian khổ hơn. Khi dự Olympic Tokyo hồi năm ngoái, Tổng thư ký Ủy ban Olympic Quốc gia Timor Leste tiết lộ VĐV bơi lội Imelda Ximenes Belo phải tập trên cạn hoặc ở biển, nơi có những con cá sấu nước mặn rình rập.

Tại SEA Games lần này, Belo cũng là một trong 39 vận động viên của đoàn Timor Leste cùng với Felisberto. Ở nội dung 800m tự do hôm 16/05, Belo bị các đối thủ bỏ xa hơn 4 vòng bể. Nhưng thay vì bỏ cuộc, cô vẫn kiên trì thực hiện nốt bài thi bất chấp cán đích chậm hơn người thứ 7 tới 3 phút.

Tinh thần này khiến người ta nhớ lại Olympic 2020 mà Felisberto cũng tham dự. Dù bị loại ngay vòng đầu tiên nhưng anh đã lập kỷ lục quốc gia mới ở nội dung chạy 1.500 mét với thời gian 3 phút 51 giây 03. Có thể không cạnh tranh được với các đối thủ quá mạnh, song Felisberto vẫn nỗ lực chiến thắng chính mình và ghi dấu ấn.

Ngay trước thềm SEA Games 31, Felisberto còn chịu nỗi đau mất chị gái. Sau đó, cùng cả đội trải quan hành trình dài mệt mỏi để tới Việt Nam. Chuyến bay của họ bị trì hoãn ở Malaysia, khiến tất cả phải nằm ngủ co quắp ngay trên sàn nhà ga. Ấy vậy mà trong clip ghi lại cảnh tượng đó Felisberto vẫn cười đùa đầy lạc quan. Tâm trạng háo hức được tranh tài SEA Games đánh bật mọi mệt mỏi.

Cho đến sau cùng, không chỉ những người thắng cuộc được nhớ đến. Thể thao còn là nơi tôn vinh giá trị cao đẹp, phẩm chất đáng ngưỡng mộ của những người bền bỉ, tận lực đến giọt mồ hôi cuối cùng để Tổ quốc họ có thể tự hào.