Tết Nguyên đán là một dịp quan trọng nhất đối với người dân Việt Nam. Cuối năm, mỗi nhà đều sớm chuẩn bị đồ Tết để đón năm mới đến, khoảnh khắc ấm lòng nhất là khi cả nhà ngồi quây quần bên nhau ăn bữa cơm đêm Giao thừa, trò chuyện về những trải nghiệm trong năm và tận hưởng cảm giác của cảnh đoàn viên.
Bữa cơm ngày Tết luôn được chuẩn bị chu đáo, tươm tất. Các món ăn được bày biện kỹ lưỡng, ngoài giò chả, gà luộc hay bánh chưng, nhiều gia đình ăn cá vào dịp Tết Nguyên đán để cầu may mắn. Cá không chỉ bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe mà cá còn mang ý nghĩa "niên niên hữu dư" - năm nào cũng no đủ.
Có 3 loại cá hương vị tươi ngon rất phù hợp chế biến món ăn trong dịp Tết Nguyên đán, mang ý nghĩa may mắn, thành công cho năm mới.
1. Cá chép - Cá chép chua ngọt
Trong văn hóa phương Đông, cá chép mang ý nghĩa biểu tượng phong phú. Văn hóa dân gian luôn ca tụng hình ảnh "cá chép vượt vũ môn", "cá chép hóa rồng" ngụ ý cho những điều tốt đẹp. Bởi vậy, vào ngày Tết người ta cũng thường ăn cá chép, các món ngon từ cá chép tượng trưng cho sự tốt lành đã trở thành món ngon không thể thiếu.
Cá chép ngoài hấp với gừng, thì là còn có thể chế biến món cá chép chua ngọt. Hương vị chua chua ngọt ngọt nóng hổi được bày lên bàn, không chỉ ngon mà còn không ngấy.
Cá chép mua về có thể để nguyên đuôi và vây để tạo hình cho cá đẹp hơn, hoặc bạn có thể loại bỏ phần vây, giữ lại phần đuôi (có thể bỏ một phần đuôi). Sau khi làm cá sạch sẽ, loại bỏ nội tạng và phần màng đen thì dùng dao sắc khía 5 vết cắt ở một bên và 6 vết cắt ở bên còn lại. Có thể dùng nước rượu gừng để rửa cá giúp loại bỏ mùi tanh. Đặt cá ở góc nghiêng 45 độ để tạo hình con cá. Khi chiên giòn trong dầu cũng để tạo hình này.
Tiếp đó, đến phần ướp cá. Gia vị ướp cá gồm hạt tiêu, hành tây thái sợi, gừng, rượu nấu ăn với lượng vừa đủ. Ướp cá trong 15 phút rồi loại bỏ phần thừa gia vị ra. Rắc một ít tinh bột bắp/tinh bột khoai tây/tinh bột khoai lang lên bề mặt cá.
Sau đó, khéo léo cho phần thân cá vào dầu nóng để chiên trước, tạo dáng cong cong. Sau khi cá cong và phần thân chín giòn thì đổi ngược lại, chiên phần đầu và đuôi cá, tựa như hình chữ U vậy.
Thời gian chiên cá nên từ 6-7 phút, sau khi chín hẳn hãy tăng nhiệt để cá chín vàng giòn đẹp mắt. Sau khi cá chiên chín vàng, mang ra bày vào đĩa. Cho 2 thìa dầu vào chảo nhỏ, thêm hành, nước gừng, nước tương, giấm, đường, tinh bột bắp khuấy đều tất cả để làm nước sốt. Tiếp đó, rưới phần nước sốt lên trên cá.
2. Cá bơn - Cá bơn hấp
Trong số các món cá may mắn dịp Tết, cá bơn hấp cũng là món ngon được nhiều người ưa thích. Món cá bơn có ý nghĩa "nhiều của cải, tiền bạc" tượng trưng cho nguồn tài chính dồi dào và gia đình làm ăn phát đạt.
Dùng phương pháp hấp là cách thức đơn giản và chống ngán, hơn nữa còn giúp mọi người tận hưởng được vị ngọt thịt của cá. Hơn nữa, làm món hấp cũng tiết kiệm thời gian hơn. Khi mua cá bơn, bạn nên chọn con cá có thân hình mập mạp, vảy bóng, mắt sáng. Sau khi làm sạch cá, loại bỏ cả màng đen ở vùng bụng.
Thông thường, khi làm sạch cá, chúng ta thường loại bỏ phần vây và đuôi, tuy nhiên món cá ngày Tết nên giữ cả phần này để đẹp mắt và cho thấy sự nguyên vẹn của con cá. Cá bơn sau khi làm sạch, đặt lên đĩa to hình oval. Rắc vài lát gừng, hành lá, ớt đỏ chẻ nhỏ, xíu muối lên bề mặt. Thời gian ướp khoảng 15-20 phút, làm như vậy hương vị cá sẽ thơm ngon hơn.
Sau khi ướp, cho cá vào xửng hấp. Thời gian hấp dựa vào kích cỡ cá, thường là 15-20 phút. Trong quá trình hấp, bạn có thể thêm tiêu và ớt để tăng thêm hương vị. Tùy thuộc vào sở thích, bạn có thể làm nước chấm để chấm cá bơn hấp nguyên bản. Hoặc sử dụng nước tương để làm chút nước sốt và rưới lên cá. Ngoài nước tương, bạn có thể dùng xì dầu.
3. Cá diêu hồng - Cá diêu hồng sốt dầu hào
Vài dịp Tết, nhiều nhà làm món cá diếc hầm hạt dẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích cá diếc hầm canh. Cá diếc thường được kho rục nhiều hơn.Cá diêu hồng ăn vào dịp Tết Nguyên đán cũng mang đến sự may mắn, tốt lành. Trong bất kỳ văn hóa của nước nào, may mắn là một trạng thái tốt đẹp mà con người luôn theo đuổi. Dù sự nghiệp hanh thông hay gia đình hòa thuận, chúng ta đều mong những điềm lành.
Cá diêu hồng mua về làm sạch, cũng bỏ hết nội tạng và màng đen trong bụng. Dựng cá đứng bằng cách choãi hai phần thân cá. Dùng que nhọn xiên ngang để định hình cá khi chiên. Khi dầu sôi, bạn cho cá vào chiên trên lửa vừa trong khoảng 6 phút, liên tục dùng muôi múc dầu rưới lên cá để cá chín đều. Tiếp đó, chiên thêm 2 phút nữa ở lửa lớn để cá giòn. Tuy nhiên, không nên chiên lâu quá, cá chín già sẽ bị khô không cảm nhận được vị ngọt của thịt cá nữa.
Sau đó, pha nước sốt gồm dầu hào, nước tương, nước mắm, đường khuấy đều. Cho 2 thìa dầu vào chảo, phi thơm gừng, hành tây, tỏi băm. Đổ một chút nước dùng và nước sốt vào, đun sôi. Tắt bếp và cho chút hành lá cắt nhỏ vào khuấy đều. Rưới lên cá khi ăn.