Một năm, dẫu có biết bao ngày hội hè, nhưng những ngày Tết vẫn là dịp được người ta đợi chờ nhiều nhất, khiến người ta náo nức nhất. Vì rằng, mỗi cái Tết đều có những đặc trưng riêng, như Tết nguyên đán là bánh chưng, là đoàn tụ, Tết trung thu là bánh nướng, bánh dẻo, là đèn ông sao. Còn Tết Đoan Ngọ ngay ngày hôm nay là những thức quà mang đậm hương vị mùa hè.

Ảnh: Thùy Dương Vũ

Cũng giống như nhiều dịp lễ Tết, hội hè khác, Tết Đoan Ngọ gắn bó với mỗi người qua những lệ truyền khẩu của bà, mẹ, qua những thức quà không thể thiếu như rượu nếp, trái cây tươi... mà  những người phụ nữ tào khang của gia đình sớm đã cẩn thận chuẩn bị từ nhiều ngày trước 

Ngày 5 tháng 5 âm lịch đang cữ chính hè, theo lẽ thường, lũ trẻ sẽ được ngủ dậy muộn, nhưng riêng ngày ấy, thế nào bà, mẹ cũng "khua" chúng dậy từ sáng sớm để "giết sâu bọ". "Dậy đi tắm (đi bơi) rồi về ăn rượu nếp giết sâu bọ đi con".

Ảnh: Hello Măm

Tôi tin chắc, bao thế hệ con trẻ đều thấy mơ hồ về cái tục giết sâu bọ ấy, "tại sau đi tắm rồi ăn rượu nếp lại giết được sâu bọ", nhưng dù gì, được đi bơi, được đánh chén đủ các loại bánh trái, hoa quả thì kể ra cũng thú thật. Thế rồi, dần dần, Tết Đoan Ngọ trở thành một phần chẳng thế thiếu của từng thế hệ.

Phần chính nhất, được ưa thích nhất trong mọi lễ Tết luôn luôn là phần ăn uống, Tết Đoan Ngọ không ngoại lệ. Từ vài hôm trước, bọc rượu nếp bọc trong lá sen đã được trang trọng để trong một góc nhà, sáng sớm ngày Tết được mở ra thơm nức một góc nhà. 

Ảnh: tinyly.xinh; keomut925

Nghi thức đầu tiên của Tết Đoan Ngọ là nhất định đầu tiên phải ăn vài thìa nhỏ rượu nếp cho đúng lệ đã. Rượu nếp không ai ăn miếng lớn, vì có men, dễ say. Khi ăn chỉ lấy thìa nhỏ xúc vài hạt một rồi nhâm nhi cái ngọt ngọt, cay cay, sần sật. Rồi kế đó là lột chiếc bánh tro vàng hổ phách, cắt nhỏ, chấm đẫm mật mía rồi thưởng thức cái dẻo thơm của bánh quyện với vị ngọt của mật tan trong khoảng miệng.

Ảnh: anhngfood; phoebe__duong; d.themoon95

Và còn vải, còn mận, còn sấu... toàn những đặc sản mùa hè, và toàn là những thứ quà khiến lũ trẻ thổn thức. Bình thường, mấy thứ hoa quả hấp dẫn ấy, làm sao mà được ăn nhiều, nhưng hôm nay thì cứ vô tư đi. Và quả thực, lũ trẻ cũng chỉ chờ có mỗi thế.

Mận Tết Đoan Ngọ đang vào cuối mùa tay bằng cả nắm tay trẻ con, những túm vải ngọt lịm đầu lưỡi. Còn sấu thì đang độ bánh tẻ, chịu khó xoáy trôn ốc chấm muối chỉ nhìn thôi đã ứa nước miễng thèm thuồng, tất cả đều là một phần không thể tách rời của cái Tết mang hương vị mùa hè này.

Tết Đoan Ngọ, mỗi vùng miền lại có chút khác biệt trong những vật phẩm vô cùng phong phú, trái cây lại càng đa dạng. Ở miền Nam thay vì rượu nếp, rượu nếp cẩm là cơm rượu, heo quay, còn ở miền Trung là thịt vịt. Mỗi vùng mỗi phong tục khác nhau và chính chúng đã tạo ra sự đa dạng, thú vị và đặc trưng cho ngày Tết Đoan Ngọ...