"Thần dược" chống lão hóa NMN đang được săn đón là gì?

Khi kinh tế đầy đủ hơn cũng là lúc mọi người không ngại chi tiền cho các phương pháp làm đẹp, bồi bổ sức khỏe đắt đỏ. Vài năm gần đây, NMN tạo nên cơn sốt trong cộng đồng làm đẹp, được biết đến với biệt danh "thần dược" đảo ngược lão hóa.

NMN (β- Nicotinamide mononucleotide) được quảng cáo là một hoạt chất có thể chống lão hóa ở "cấp độ tế bào".

NMN tạo nên cơn sốt trong cộng đồng làm đẹp, được biết đến với biệt danh "thần dược" đảo ngược lão hóa. (Ảnh minh họa)

Khởi nguồn của NMN xuất phát từ Giáo sư di truyền tên là David Sinclair của trường Y Harvard. Ông David Sinclair cùng đội ngũ của mình đã tiến hành các thí nghiệm với NMN trên chuột già và kết quả thật sự đáng kinh ngạc: các chỉ số sinh học của chuột được phục hồi, trở lại trạng thái tương tự như lúc chúng còn trẻ. Điều này giống như việc "cải lão hoàn đồng" đối với con người, khi cơ thể của một người 60 tuổi có thể trở lại trạng thái của tuổi 20. Ông Sinclair - mặc dù đã ngoài 50 - cũng đã thử nghiệm việc sử dụng NMN trên bản thân và ghi nhận rằng cả thể chất lẫn làn da đều trẻ trung như tuổi 30.

Bên cạnh đó, NMN cũng xuất hiện trong một số nghiên cứu cho thấy chúng có khả năng chống lại lão hóa cho cả cơ thể lẫn làn da.

Trên các trang mạng xã hội, từ khóa "NMN" chưa bao giờ hot đến thế, chỉ cần vài bước tìm kiếm đơn giản, rất nhiều hội nhóm hiện ra, có nhóm chứa lượng thành viên lên đến hơn 20.000.

Trong các hội nhóm này liên tục trao đổi và mua bán các sản phẩm chứa hoạt chất NMN. Các sản phẩm được quảng cáo như "tiên dược"; từ tăng cường miễn dịch đến duy trì độ đàn hồi của mạch máu, tái tạo mạch máu...

Các sản phẩm chứa NMN cũng rất đa dạng về mẫu mã đến chủng loại và cách sử dụng: có loại dùng để bôi ngoài da, cũng có loại là viên uống... Giá thành của NMN được đánh giá là đắt đỏ khi dao động từ 3 triệu - 10 triệu đồng/hộp.

Cẩn trọng vì đã có người phải lãnh hậu quả

NMN chưa biết có thực sự "thần thánh" như lời đồn thổi hay không, nhưng sự thật là đã có người phải nhận hậu quả vì chúng. Bác sĩ Nguyễn Tiến Thành (thành viên Hội Da liễu Việt Nam) chia sẻ từng tiếp nhận 2 trường hợp như vậy.

Bệnh nhân nữ đầu tiên 45 tuổi, đến gặp bác sĩ khi da mặt bị kích ứng, đỏ, bong tróc và rất ngứa rát. Chị cho biết gần đây có thoa một sản phẩm chứa hoạt chất NMN và acid salicylic, có giá bán tầm 1 triệu đồng/hộp. Sản phẩm được quảng cáo rằng đem lại công dụng da dẻ mịn màng, trắng hồng, giúp trẻ ra đến 10 tuổi... Thế nhưng sau khi bôi chị thấy da có hiện tượng đỏ, rát và hơi bong nhẹ. Cuối cùng thấy ngứa rát nặng nề nên quyết định đi viện. Tại đây, bác sĩ khám và chẩn đoán chị bị dị ứng với loại kem bôi ngoài da này và cần điều trị tích cực.

Trường hợp khác là một người phụ nữ 50 tuổi, sau khi tự mua và sử dụng viên uống chứa hoạt chất NMN, chị đã phát hiện mình bị nổi mề đay khắp cơ thể. Ban đầu nghi ngờ là do dị ứng thực phẩm nên chị vẫn tiếp tục uống viên chứa NMN thêm hai ngày. Tuy nhiên, tình trạng đã trở nên nghiêm trọng đến mức cần nhập viện. Tại viện, các bác sĩ nhận định rằng vùng da mặt của chị bị tăng sắc tố nghiêm trọng sau viêm, và rất khó để phục hồi về trạng thái ban đầu.

Theo bác sĩ Thành, NMN là một tiền chất sản sinh ra nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) và được coi là thành phần chủ yếu để tăng mức NAD+ trong tế bào.

NAD+ là phân tử cực kỳ quan trọng trong cơ thể chỉ đứng sau nước, nó có vai trò thiết yếu trong việc sửa chữa DNA bị tổn thương và đảm bảo các chức năng gen hoạt động bình thường.

Mức độ của NAD+ thường không ổn định và có xu hướng giảm theo tuổi tác, điều này góp phần vào quá trình lão hóa của các cơ quan trong cơ thể. Việc bổ sung NMN theo cách thức hợp lý có thể thúc đẩy việc sản xuất NAD+ trong cơ thể và do đó, có thể làm chậm quá trình lão hóa.

Bàn về việc liệu NMN có thực sự "thần thánh" như lời đồn, BS Thành chia sẻ: Mặc dù tác dụng làm trắng và chống lão hóa của NMN đã được nghiên cứu với kết quả bước đầu hứa hẹn, nhưng dữ liệu vẫn còn hạn chế, chủ yếu là từ thử nghiệm trên động vật và ít thử nghiệm lâm sàng trên người, không đủ để khẳng định hiệu quả dài hạn. 

Thêm vào đó, sản phẩm NMN thường được phân phối như một thực phẩm chức năng chứ không phải như một loại thuốc được quy định, do đó không chịu sự giám sát nghiêm ngặt của các cơ quan quản lý. NMN chưa được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ FDA chứng nhận về độ an toàn.

Người tiêu dùng tự ý sử dụng những sản phẩm này có thể gặp một số vấn đề da liễu phổ biến như viêm da tiếp xúc, dị ứng, làm da nhạy cảm hơn, gây mụn trứng cá, hoặc tăng sắc tố sau viêm. Nếu kết hợp với các chất có tính lột tẩy mạnh mẽ, có thể gây ra sự thay đổi sắc tố da vĩnh viễn, khó để phục hồi làn da tự nhiên. Các sản phẩm dùng toàn thân hay bôi thoa trên nhóm cơ địa đặc biệt (dị ứng, bệnh lý nền...) có thể dị ứng, phản vệ, ảnh hưởng chức năng gan, thận...

Một nghiên cứu năm 2021 đăng trên Frontiers in Nutrition với sự tham gia của 30 người dùng 250mg NMN trong 12 tuần đã chỉ ra rằng hoạt chất NMN có thể gây ra các tác dụng phụ nhẹ như đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi và các vấn đề liên quan đến đường hô hấp.

Bàn về các loại thực phẩm chức năng cao cấp, trong đó có NMN, ThS BS Đặng Ngọc Hùng (Viện nghiên cứu và tư vấn dinh dưỡng) nói: "Có thể có một số nghiên cứu nói về tác dụng của các loại thực phẩm chức năng cao cấp như collagen, NMN... nhưng mọi người nên hiểu rằng không phải chất nào cơ thể sản xuất ra, khi chúng ta nạp từ bên ngoài vào cũng đem lại tác dụng giống nhau. Bởi những chất đó sẽ được xử lý bởi hệ tiêu hóa, bởi sự chuyển hóa của gan...

Thay vì sử dụng các loại thực phẩm chức năng đắt tiền, ta nên bổ sung các vitamin, khoáng chất từ rau xanh, trái cây... kết hợp ngủ đủ giấc, vận động đều đặn, những cái đó nó bền vững và tiết kiệm hơn nhiều. Ngược lại nếu dùng thực phẩm chức năng mà không đảm bảo những điều trên thì cũng không có vai trò gì nhiều với cơ thể".

Ngoài ra các bác sĩ khuyến cáo không nên sử dụng các sản phẩm bôi hoặc uống không rõ nguồn gốc, không được bác sĩ tư vấn kỹ trước khi dùng... tránh tình trạng tiền mất tật mang. Khi dùng các sản phẩm có chứa NMN, mọi người nên tham khảo các tiêu chí về nhu cầu và tình trạng sức khỏe, hàm lượng, độ tinh khiết của NMN trong sản phẩm và uy tín của thương hiệu...

Theo trang hello100.com, có 9 loại thực phẩm được khoa học chứng minh có chứa khoảng 1mg NMN trở lên trong mỗi 100g sản phẩm, bao gồm: Bông cải xanh, bắp cải, cà chua, trái bơ, edamame (đậu nành Nhật Bản), quả dưa chuột, nấm, thịt bò, tôm.