Thế giới từng xuất hiện nhiều thần đồng nhưng không phải thần đồng nào cũng có thể tỏa sáng. Có những người tài năng lụi tàn chỉ vài năm sau khi được phát hiện. Lại có người vẫn thông minh, phát minh ra nhiều thành tựu nhưng chính tài năng thiên bẩm lại khiến họ đi lầm đường lạc lối, để rồi cuộc đời rơi vào bi kịch. Câu chuyện của Aaron Swartz - một thần đồng công nghệ ở Mỹ chính là minh chứng.

14 tuổi đã tạo ra công cụ cơ bản của Internet

Aaron Swartz sinh ngày 8/11/1986, trong một gia đình gốc Do Thái ở Chicago, Illinois, Mỹ. Bố của Aaron - ông Robert Swartz là chủ một công ty phần mềm nên ngay từ nhỏ, thanh niên này đã được tiếp xúc và dần say mê máy tính. Suốt những năm tháng thơ ấu, Aaron đắm chìm vào thế giới công nghệ, tìm hiểu các kiến thức về Internet. 

Năm 13 tuổi, Aaron Swartz đã thắng Giải ArsDigita, một cuộc thi dành cho những người trẻ tuổi tạo ra những trang web "có tính hữu dụng, giáo dục, và hợp tác" phi vụ lợi. Phần thưởng gồm có một chuyến đi đến thăm Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và được gặp mặt những nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực Internet. Năm 14 tuổi, Aaron đã tạo ra một công cụ cơ bản của Internet mang tên RSS. Đây là một phần mềm cho phép người dùng đăng ký thông tin trực tuyến.

Năm 15 tuổi, Aaron cùng với đồng nghiệp Lawrence Lessig viết ra hệ thống Creative Commons, đang được trang từ điển trực tuyến wikipedia cũng như trang web của nhiều tổ chức khác áp dụng, giúp mọi người chia sẻ những tài liệu trong một giới hạn nào đó.

Ngoài ra, Aaron cũng giúp khai sinh trang mạng tin tức xã hội Reddit. Anh còn đảm nhiệm vai trò là một trong những biên tập viên chủ chốt giúp cấu thành các từ điển mở nổi tiếng như wikipedia và wikimedia. Ở tuổi thiếu niên, Aaron Swartz được coi là nhân vật quan trọng trong thời kỳ đầu của Internet và được cộng đồng mạng vô cùng ngưỡng mộ. 

Bị truy tố và cái kết đầy bi kịch của thần đồng

Ngày 6/1/2011, Aaron đã bị cảnh sát thành phố Boston bắt quả tang khi đang đột nhập vào hệ thống mạng của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) bằng máy tính xách tay, truy cập trái phép vào kho dữ liệu JSTOR, nơi lưu trữ hàng triệu tác phẩm khoa học, bài báo, bản thảo... của MIT theo dạng kỹ thuật số.

Thần đồng sau đó bị tống giam với các tội danh: truy cập trái phép vào cơ sở dữ liệu có bản quyền và sử dụng chúng nhằm mục đích vụ lợi. Sau khi đã đóng 100.000 USD tiền bảo lãnh, Aaron được tại ngoại và chờ ngày mở phiên tòa chính thức xử hai tội danh nói trên. 

Tháng 4/2012, Aaron ra tòa và phủ nhận các cáo buộc tội gian lận máy tính, lừa đảo và các tội khác. Đây là các tội có thể khiến anh đối mặt với bản án tù 35 năm và tiền phạt 1 triệu USD. Dự kiến, Aaron sẽ phải tham gia một phiên tòa nữa vào tháng 4/2013. Tuy nhiên, thần đồng tin học đã treo cổ tự sát tại nhà riêng ở Brooklyn, New York vào tháng 1/2013.

Cái chết của Aaron Swartz đã khiến người thân, giới công nghệ thông tin vô cùng bức xúc. Bố mẹ của Aaron cho rằng chính cơ quan chức năng đã làm quá, đối xử với một thiên tài như tội phạm tin học và đẩy anh vào đường cùng. 

Tuy nhiên, khi còn sống, Aaron từng thổ lộ với gia đình, bạn bè về việc bản thân mắc chứng trầm cảm. Nguyên nhân chính của căn bệnh đến từ tài năng vượt trội của Aaron. 

Trí thông minh chưa chắc đã đem lại hạnh phúc

Thực tế, không chỉ Aaron mà có rất nhiều thần đồng mắc phải các căn bệnh tâm lý. Một loạt nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý và điều chỉnh hành vi trẻ em Mỹ đã khẳng định rằng, trí thông minh siêu đẳng của các thần đồng đôi khi trở thành vật cản. Nhiều người có chỉ số IQ cao nhưng trí tuệ cảm xúc không song hành, nhiều trường hợp thậm chí thấp hơn so với độ tuổi trung bình và tâm lý bất thường. Trong thế giới thực, điểm số, độ tuổi nhiều khi ít quan trọng và trí tuệ cảm xúc mới tạo nên sự thành công.

Bên cạnh đó, nhiều thần đồng chỉ được đào tạo, chú trọng vào việc học mà không được rèn luyện các kỹ năng sống, các kỹ năng cảm xúc. Điều này dẫn đến việc thiếu hụt vốn sống nghiêm trọng. Ngoài ra, những thần đồng thường chịu quá nhiều áp lực từ cả phía gia đình và xã hội.

Nhiều trường hợp không được sống theo mong muốn mà phải cố gồng mình để đáp ứng những kỳ vọng của mọi người xung quanh. Về lâu về dài, họ chịu những ảnh hưởng về mặt tinh thần, luôn cảm thấy khó chịu, bức bối và không thực sự hạnh phúc.

Chính vì vậy, ngoài việc giúp con phát triển tài năng, gia đình cần phải có phương pháp giáo dục đúng đắn. Hãy giúp những đứa trẻ cân bằng giữa việc học hành và cuộc sống đời thường, tránh để trẻ cảm thấy cô đơn, thiếu hụt các kỹ năng sống,...