Với chiều dài hơn 6km bắt đầu từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, rạch Xuyên Tâm chảy qua địa bàn thuộc quận Bình Thạnh trước khi đổ ra sông Vàm Thuật (quận Gò Vấp) nổi tiếng bởi sự ô nhiễm nghiêm trọng. Mỗi khi nhắc đến con rạch này, người dân phường 15, quận Bình Thạnh không khỏi rùng mình, ám ảnh vì mùi hôi thúi, khó chịu từ mấy chục năm nay.

Bên trong dãy nhà cao tầng đồ sộ gần trung tâm thành phố là hàng ngàn người dân sống chung với ô nhiễm.

Rác thải nổi lềnh bềnh khi nước lớn.

Khi thủy triều rút, mùi hôi thúi bốc lên từ rạch Xuyên Tâm khiến người dân ám ảnh.

Đang loay hoay chuẩn bị bữa cơm trưa cho cả gia đình, cô Vương Nữ Minh Hoàng (58 tuổi), ngụ P.15, Q.Bình Thạnh vẫn không quên đưa tay bịt mũi vì không chịu nổi mùi rác thải. Cô cho biết: "Con rạch này trước kia cũng sạch sẽ lắm, nhưng do người dân chuyển đến sống nhiều quá, nhà ổ chuột cứ mọc lên khiến rác thải, nước sinh hoạt tràn ngập. Cứ mỗi khi thủy triều rút, gió thổi qua là không thể nào sống được. Lúc trước nghe nói thành phố cũng tiến hành cải tạo, dự án này nọ nhưng có thực hiện xong đâu. Hàng năm vẫn có lực lượng thanh niên xung phong xuống nạo vét kênh rạch, gom rác thải nhưng sau mấy ngày thì đâu lại vào đó. Người dân không có ý thức, cứ vô tư đổ rác thải, nước sinh hoạt xuống dòng kênh thì lấy gì mà sạch".

Cô Hoàng ngán ngẩm khi nhiều người dân vô ý thức cứ xả rác thải xuống con rạch.

Người dân sống cả trên ghe thuyền neo đậu dọc rạch Xuyên Tâm.

Mọi nước sinh hoạt được đổ thẳng xuống con rạch này khiến ngày càng ô nhiễm hơn.

Khoảng hơn 10h sáng, khi thủy triều bắt đầu rút là lúc rạch Xuyên Tâm giống như một bãi chứa rác thải khổng lồ, hầu hết là rác sinh hoạt của người dân trong khu vực hoặc từ nơi khác đến. Mùi hôi thối từ xác động vật, túi ni-lông bốc lên nồng nặc khiến ai nấy đều lắc đầu ngán ngẩm. Phần vì ý thức của người dân quá kém, phần còn lại bất lực bởi đi không được, ở cũng không xong.

Khu ổ chuột với những dãy nhà xập xệ, tạm bợ trên dòng kênh chết.

Rác thải, dòng nước đen luôn là nỗi ám ảnh của người dân sinh sống tại P.15, quận Bình Thạnh.

Một số người dân thiếu ý thức xả thẳng rác thải, nước sinh hoạt xuống con rạch này.

"Biết là ô nhiễm đó nhưng giờ không có tiền thì chuyển đi đâu bây giờ. Cứ chấp nhận mà sống thôi. Trời nắng còn đỡ chứ mưa xuống là không ai chịu được. Tôi chuyển lên đây sống cũng hơn 10 năm rồi, mấy đứa nhỏ cũng hay đau, viêm đường hô hấp này nọ nhưng chỉ biết mua thuốc cầm chừng. Chấp nhận mà sống thôi, cũng mong phía chính quyền có thể cải tạo lại để người dân bớt khổ", anh Nguyễn Hoàng Dũng (47 tuổi) cho biết.

Khi thủy triều rút, con rạch đen ngòm rất ô nhiễm.

Môi trường ô nhiễm khiến cho chuột vô tư sinh sống.

Nhà vệ sinh được thiết kế xả thẳng xuống dưới rạch Xuyên Tâm.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện UBND phường 15, quận Bình Thạnh cho biết trong thời gian qua, phường đã thực hiện nhiều đề án nâng cao nhận thức môi trường cho các hộ dân sống trên và ven kênh rạch, vận động người dân không được xả rác xuống dòng kênh để bảo vệ môi trường sống trong khi chờ đợi đề án cải tạo dòng kênh của thành phố được thực hiện.

Khu nhà xập xệ được che chắn bằng tôn mục nát ven rạch.

Người dân ngán ngẩm khi sống chung với ô nhiễm nhưng không còn sự lựa chọn nào khác.

Rác thải nổi lềnh bềnh, bao vây khu vực sinh sống của người dân ven rạch Xuyên Tâm.