Niềm tự hào trong dĩ vãng

Những năm 1960 – 1986, nhà chung cư cũ (nhà tập thể) đã chiếm tỷ lệ 7,5% tổng quỹ nhà toàn quốc, 50% quỹ nhà của Hà Nội. Các khu tập thể như Thành Công, Giảng Võ, Ngọc Khánh, Trung Tự, Kim Liên, Tân Mai,… từng là những cái tên quen thuộc và là niềm tự hào của một thế hệ người Hà Nội.

Bởi chung cư cũ từng là biểu tượng của nếp sống văn minh và thời thượng, là sự công nhận cống hiến của người lao động với cơ quan. Do đó, chỉ cán bộ và người có thu nhập tốt mới có thể làm chủ một căn hộ trong những khu chung cư này.

Bố mẹ bà V. (78 tuổi) cư dân chung cư G6A Thành Công (phường Thành Công, quận Ba Đình) cũng từng rất hạnh phúc khi trở thành những cư dân đầu tiên của nhà G6A Thành Công vào năm 1986, ngay sau khi họ về hưu. 

“Tòa chung cư 4 tầng màu vàng nằm sừng sững giữa bạt ngạt bãi rau muống, cạnh hồ Thành Công thời ấy là niềm tự hào của bố mẹ và cả nhà tôi khi ấy”, bà V. nói.

Còn với ông Nguyễn Quang Gắng (73 tuổi) thì việc có nhà tại tập thể A7 Tân Mai, (phố Nguyễn Chính, phường Tân Mai, quận Hoàng Mai) những năm 1984 là niềm hãnh diện của 3 đứa con ông.

Tuy nhiên, sau nửa thế kỷ, niềm tự hào của bà V, ông Gắng và các con về chung cư cũ không còn vì chúng đang trở thành mảng tối trong bức tranh đô thị. Tình trạng tòa nhà bị sụt lún, xuống cấp, tường nứt vỡ, sắt thép han gỉ,… diễn ra phổ biến.

Hình ảnh tòa chung cư vững chãi trong bài văn năm xưa của các con ông Gắng nay đã thay thế bằng hình ảnh tòa nhà “chống nạng” , cầu thang nứt toác, đang tách rời tường,... trở thành nỗi ám ảnh trong mắt các cháu của ông Gắng.

Vẫn còn nhiều vướng mắc

Theo thống kê, hiện TP Hà Nội có khoảng 1.579 chung cư cũ với qui mô từ 2 đến 5 tầng, chủ yếu ở ở các quận Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm (là khu vực hạn chế phát triển theo quy hoạch chung đã được được phê duyệt) và một số khu tại Hoàng Mai, Thanh Xuân... đa số đã được chuyển đổi từ hình thức sở hữu nhà nước sang sở hữu tư nhân theo Nghị định 61/CP.

Hầu hết các khu chung cư này đã và đang xuống cấp về chất lượng công trình cũng như quá tải về hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, cần phải được cải tạo, xây dựng lại.

Trong đó, 10 khu chung cư cũ ưu tiên cải tạo đợt 1 gồm 4 khu có nhà nguy hiểm cấp D (Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh, Bộ Tư pháp) và 6 khu có tính khả thi cao (Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Nghĩa Tân).

Trong nỗ lực đem lại một cuộc sống an toàn, chất lượng hơn cho cư dân ở các khu chung cư cũ, TP Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ cải tạo chung cư cũ. Tuy nhiên, đến nay số lượng chung cư cũ được cải tạo trên địa bàn TP vẫn chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Bởi việc cân bằng hài hòa giữa lợi ích của người dân, nhà đầu tư... là vô cùng khó khăn.

“Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ chính sách cải tạo chung cư và sẵn sàng di dời nếu được đối thoại rõ ràng về tiến độ cải tạo, thời gian tái định cư và các vấn đề liên quan với chủ đầu tư hoặc đơn vị liên quan”, ông H., cư dân nhà G6A Thành công nói.

Nhìn nhận thực tế, nguồn vốn nhà nước không thể lo sửa hết các khu chung cư cũ nên kêu gọi "xã hội hóa" bằng nguồn lực của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều dự án cải tạo chung cư đến nay vẫn chưa có chủ đầu tư, trong khi đó phương án hỗ trợ tạm cư, tái định cư chưa thể hiện rõ về thời gian, tiến độ. Bên cạnh đó, một số nhà tái định cư cũng đang xuống cấp dẫn đến việc nhiều hộ dân chưa đồng ý với phương án tái định cư, chưa chịu di dời... (CÒN TIẾP)