Theo Euronews, trong số các thành viên của Liên minh châu Âu (EU), quốc gia Estonia đang ghi nhận mức lạm phát cao nhất trong khu vực đồng euro. Cụ thể, mức lạm phát ở nước này là 22,4% trong tháng 10 vừa qua. Mức lạm phát cùng kỳ năm ngoái ở Estonia chỉ là 6,8%.

Mặc dù có một số tín hiệu cho thấy mức lạm phát tại Estonia có thể sẽ giảm nhẹ trong tương lai, nhưng vào thời điểm hiện tại, người dân nơi đây vẫn phải oằn mình tìm cách chống chọi giữa cơn bão giá. Họ đang phải vừa cân đối ngân sách vừa đảm bảo cung cấp thực phẩm, quần áo và sưởi ấm cho con cái họ khi mùa đông đang đến gần.

Người dân Estonia đã xoay xở ra sao trong tình hình khó khăn này? Euronews đã phỏng vấn 2 gia đình và đại diện một chuỗi siêu thị ở Estonia để nghe câu chuyện "sinh tồn" của họ.

Gia đình anh Harles và vợ Hedvy

Anh Harles Tiitsmaa và vợ là Hedvy sống ở thành phố Tartu, miền Nam Estonia cùng cô con gái 31 tháng tuổi.

Trước kia, Harles từng đến Phần Lan làm việc trong lĩnh vực xây dựng, khi mức lương ở đây cao hơn nhiều so với quê hương anh. Nhưng vài năm trước, khi người Estonia bắt đầu nhận mức lương khá hơn, anh Harles đã quyết định trở về nhà và xin việc làm khác.

Giờ đây, Harles làm việc trong ngành thủy sản cho một công ty chính phủ và dành phần lớn thời gian làm việc ngoài trời ở những hồ nước nhỏ xung quanh Tartu. Harles gọi đây là "công việc mơ ước" của anh. Còn người vợ Hedvy thì dạy môn tiếng Pháp và diễn kịch cho học sinh cấp 2.

Trả lời với tờ Euronews, Harles nói: "Giá thực phẩm đã tăng. Trước kia, chúng tôi chỉ dành 70 euro (1,7 triệu đồng) để mua sắm thực phẩm, nhưng giờ đây chúng tôi phải chi tiêu 90 euro (2,2 triệu đồng)/tuần hoặc thậm chí là nhiều hơn thế".

Harles nói rằng tiền điện cũng tăng lên khoảng 150% so với trước kia. Anh chia sẻ thêm: "Rất nhiều người sử dụng củi để sưởi ấm trong mùa đông năm nay. Vào năm ngoái, một mét khối củi có giá 40 euro, nhưng năm nay giá đã tăng lên 100 euro (2,4 triệu đồng) hoặc thậm chí là cao hơn thế".

Người đàn ông cho hay: "Chính phủ có chương trình trợ giá cho tiền điện và khí đốt, nhưng củi thì không, và bạn cũng khó có thể chứng minh cho số tiền bạn phải trả vì hầu hết các khoản thanh toán đều bằng tiền mặt, và bạn không nhận được biên lai cho khoản tiền ấy".

Harles cho biết mức lương trung bình ở Estonia là 1.600 euro (gần 40 triệu đồng) nhưng vợ anh chỉ được trả 1.400 euro (34,7 triệu đồng), ngay cả khi chị có một nghề tốt như nghề giáo viên.

"Sếp của chúng tôi nói rằng có thể năm tới chúng tôi sẽ được tăng lương 5%, nhưng lạm phát ngày một lên cao, tăng lương như thế thì chẳng đáng là bao", Harles nói.

Gia đình anh Martin

Kỹ sư xây dựng Martin Kabral cũng sống ở Tartu với cậu con trai 7 tuổi Ats, trong ngôi nhà mà anh đã dành hai năm để cải tạo. Ông bố đơn thân chia sẻ với Euronews: "Giá khí đốt và giá điện tăng vọt là điều chắc chắn, và chính phủ đang hỗ trợ người dân bằng hệ thống trợ giá điện chung".

Theo kế hoạch của chính phủ Estonia, người tiêu dùng cá nhân sẽ được mua điện với mức giá trần trong vòng 4 năm tới. Trong khi đó, việc đi mua sắm của anh Martin cũng đã khác trước rất nhiều.

"Khi đi siêu thị trong thời gian gần đây, tôi đã bắt đầu "soi" giá tiền kỹ hơn, và chuyển sang những lựa chọn thay thế giá rẻ hơn nếu có thể. Tôi cũng ăn ở ngoài ít hơn so với trước đây. Nếu thấy có ưu đãi đặc biệt thì tôi sẽ mua những đồ giá rẻ hơn, hoặc mua hàng giảm giá", Martin nói thêm.

Mặc dù giá các mặt hàng thực phẩm, nhu yếu phẩm ở Estonia đã tăng nhanh chóng kể từ tháng 2 năm nay, nhưng nếu bạn không đi siêu thị thường xuyên thì sẽ rất khó để nắm bắt được biến động giá cả như thế nào.

Martin cho biết: "Tôi không có ngân sách cố định, nhưng tôi có thể nói rằng chi tiêu hàng tuần của tôi đã tăng khoảng 20-30% trong năm nay". Martin cũng nhận ra rằng thức ăn cho chú chó cưng của anh cũng đã tăng chóng mặt.

Người đàn ông chia sẻ: "Một bịch thức ăn cho chó trước đây chỉ khoảng 4 euro, nhưng hôm qua tôi thấy giá đã tăng lên 8,5 euro! Vậy nên tôi không mua loại đó nữa, mà chọn loại có giá rẻ hơn".

Các siêu thị cũng chật vật chống chọi

Selver, một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất của Estonia, đã chứng kiến giá cả biến động kể từ đầu năm nay, và cùng với đó là thói quen mua sắm của khách hàng cũng thay đổi.

Ông Rivo Veski, giám đốc truyền thông của Selver cho biết: "Đã có những khoảng thời gian giá cả một số mặt hàng như thịt và sữa thay đổi hàng tuần. Chúng tôi nhận thấy rằng khách hàng không còn mua các sản phẩm cao cấp như trước đây, mà thay vào đó họ lựa chọn các mặt hàng đang giảm giá và các mặt hàng trong danh mục cơ bản nhiều hơn".

Với 74 chi nhánh trên toàn quốc, Selver đã chứng kiến tình trạng các sản phẩm thực phẩm địa phương tăng giá do nhà sản xuất. Trong khi đó, các mặt hàng của chuỗi siêu thị này lại lấy chủ yếu từ các nhà sản xuất địa phương, nên khách hàng của họ sẽ phải chịu gánh nặng chi phí tăng cao này.

Điều này có nghĩa là Selver sẽ ngày càng khó cạnh tranh hơn với các chuỗi siêu thị nước ngoài có khả năng nhập khẩu sản phẩm với quy mô lớn hơn từ các nước EU khác như Ba Lan.

"Càng nhiều mặt hàng địa phương, thì giá cả sản phẩm càng đắt đỏ", ông Veski cho hay. Và thói quen mua sắm của người tiêu dùng cũng thay đổi khi giá cả biến động.

"Trước đây, chúng tôi thấy mọi người đưa ra nhiều quyết định cảm tính hơn khi đi mua sắm, họ có thể mua một sản phẩm mới hoặc sản phẩm ở phân khúc cao cấp hơn chỉ để 'thử một lần'. Nhưng hiện tại mọi người đều mua sắm một cách lý trí hơn và họ chỉ mua những thứ họ cần. Họ sẽ đặt ra câu hỏi rằng liệu bản thân có thực sự cần mua sản phẩm này hay không", theo ông Veski.

Vì sao giá cả ở Estonia tăng nhanh đến vậy?

Theo Ngân hàng Estonia, giá năng lượng tăng nhanh chóng mặt là một nửa nguyên nhân dẫn đến tình trạng khủng hoảng chi phí sinh hoạt như hiện nay.

"Chi phí năng lượng cao hơn sẽ ảnh hưởng vào giá của các hàng hóa và dịch vụ khác. Lạm phát bị đẩy nhanh bởi nhu cầu mạnh mẽ mà nguồn cung không thể theo kịp", Ngân hàng Estonia giải thích.

Một nguyên nhân lớn khác đã dẫn đến lạm phát ở Estonia đó chính là giá lương thực cao, một phần do chi phí năng lượng cao tác động đến chi phí sản xuất của các doanh nghiệp; các vấn đề cung ứng do đại dịch Covid-19 cũng làm tăng giá đầu vào và đẩy giá thành phẩm lên cao hơn. 

Nguồn: Euronews