Kể từ thời điểm dịch Covid-19 xuất hiện và diễn biến phức tạp trong hơn 3 năm qua đã khiến hàng triệu lao động trên cả nước phải ngừng việc, nghỉ việc. Không ít người lao động đã bắt buộc phải rút BHXH 1 lần để vượt qua khó khăn, duy trì cuộc sống. Tuy nhiên, sau khi rút BHXH 1 lần, không ít người lao động băn khoăn và mong muốn được tiếp tục tham gia BHXH để khi đủ tuổi được hưởng lương hưu. Trên cơ sở đó, người lao động đã tìm đến BHXH với mong muốn được bảo đảm quyền lợi.

Đặc biệt, nếu như trước đây, khi muốn tham gia BHXH tự nguyện, người lao động cần chuẩn bị hồ sơ và đăng ký thông qua các đại lý thu hoặc đăng ký trực tiếp tại Cơ quan bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên hiện nay, người lao động hoàn toàn có thể đăng ký tham gia BHXH tự nguyện dễ dàng tại nhà qua Cổng dịch vụ công Quốc gia.

Đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng Dịch vụ công

Vừa qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ban hành quyết định số 3511/QĐ-BHXH về quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng Dịch vụ công bao gồm các trường hợp:

- Tham gia lần đầu, chuyển từ tham gia BHXH bắt buộc sang tham gia BHXH tự nguyện;

- Tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện theo phương thức và mức đóng đã đăng ký;

- Đăng ký lại phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thực hiện đăng ký tham gia.

Đối tượng áp dụng là người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng tham gia theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Trong trường hợp người tham gia được hỗ trợ thêm ngoài mức Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện theo quy định tại tiết a, b, c, khoản 1, Điều 14, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 thì chỉ áp dụng đối với trường hợp cấp tỉnh hoặc cấp huyện hỗ trợ tiền đóng theo mức chung cho tất cả người tham gia thuộc từng nhóm đối tượng trên địa bàn.

Quy trình tham gia BHXH tự nguyện trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia như sau:

Quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện đối với người tham gia thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo

Bước 1: Kê khai thông tin theo mẫu trên Cổng dịch vụ công

Người tham gia thực hiện kê khai đầy đủ, chính xác các trường thông tin theo Mẫu 02-TK trên Cổng DVC và chịu trách nhiệm đối với nội dung kê khai.

Bước 2: Hệ thống phần mềm tự động kiểm tra, đối chiếu thông tin người tham gia kê khai để xác định nơi cư trú (cấp tỉnh, cấp huyện) với CSDL quốc gia về Dân cư, xác định đối tượng được nhà nước hỗ trợ mức đóng với dữ liệu người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo do cơ quan BHXH theo dõi và xác định chính xác số tiền phải đóng để người tham gia nộp tiền trực tuyến.

Trường hợp xác định nơi cư trú không đúng hoặc không thuộc đối tượng được nhà nước hỗ trợ mức đóng, phần mềm hiển thị thông báo cho người tham gia biết về địa chỉ cư trú chưa đúng với CSDL quốc gia về dân cư hoặc thông tin chưa đúng với danh sách thuộc đối tượng được nhà nước hỗ trợ mức đóng để liên hệ với cơ quan Công an, cơ quan phê duyệt danh sách người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo hướng dẫn, điều chỉnh, sau đó thực hiện lại Bước 1 hoặc có thể đăng ký tham gia tại các tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT hoặc tại cơ quan BHXH.

Bước 3: Người tham gia thực hiện nộp tiền trực tuyến trên Cổng DVC, nhận Biên lai thu tiền điện tử, nhận thông báo thời hạn trả sổ BHXH theo quy định ngay khi giao dịch thành công.

Bước 4: Sau khi nhận được số tiền của người tham gia, Hệ thống phần mềm tự động: Ghi nhận số tiền vào mã đơn vị quản lý riêng theo mã số BHXH của từng người tham gia trên phần mềm Kế toán tập trung và tạo lập hồ sơ đăng ký tham gia BHXH tự nguyện trên Phần mềm tiếp nhận và quản lý hồ sơ vào mã đơn vị quản lý riêng tại cơ quan BHXH cấp tỉnh/huyện nơi người tham gia cư trú.

Đồng thời, cập nhật hồ sơ, xác định thời gian tham gia, ghi quá trình đóng BHXH cho người tham gia và tổng hợp số tiền phải đóng của người tham gia (Mẫu C69- HD), xác định số tiền trích thù lao cho tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT (Mẫu D11-TS) theo quy định.

Phân bổ số tiền đã thu của người tham gia (Mẫu C83-HD), xác định ngay số tiền chi thù lao cho tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT (Mẫu D12-TS) theo quy định. Tạo lập dữ liệu tờ bìa sổ BHXH cho người tham gia lần đầu theo quy định.

Bước 5: Cán bộ thu, sổ thẻ của cơ quan BHXH kiểm tra hồ sơ, dữ liệu, trình Giám đốc BHXH tỉnh, huyện ký số tờ bìa sổ BHXH điện tử hoặc in tờ bìa sổ BHXH bản giấy theo quy định, chuyển cán bộ tiếp nhận và trả kết quả.

Bước 6: Cán bộ tiếp nhận và trả kết quả tiếp nhận dữ liệu hoặc tờ bìa sổ BHXH bản giấy, phát hành, trả kết quả cho người tham gia; kết thúc quy trình giải quyết trên Phần mềm tiếp nhận và quản lý hồ sơ.

Bước 7: Người tham gia nhận tờ bìa sổ BHXH bản điện tử hoặc sổ BHXH bản giấy theo phương thức đã đăng ký.

Trên đây là quy trình đăng ký tham gia BHXH tự nguyện lần đầu trên Cổng dịch vụ công Quốc gia. Quyết định 3511/QĐ-BHXH có hiệu lực từ ngày 01/01/2023. Do đó, từ 01/01/2023, người dân hoàn toàn có thể tự đăng ký tham gia BHXH tự nguyện dễ dàng ngay tại nhà.

Để hiểu hơn về pháp luật và các tình huống pháp lý phổ biến: Xem thêm các bài PHÁP LUẬT KHÔNG PHỨC TẠP.