Chả mực trên "chợ mạng" giá "rẻ bèo", coi chừng nguyên liệu ươn, hỏng

Chả mực là món ăn hấp dẫn trong mâm cơm của người Việt, được làm từ mực tươi, màu vàng ruộm, vị dai, giòn, ngọt... ai cũng thích mê. Tuy nhiên cũng giống như các loại xúc xích, lạp xưởng, chả mực là thực phẩm chế biến sẵn... do đó để kiểm soát nguyên liệu của món ăn này quả thực không hề dễ dàng.

Giá chả mực trên thị trường vô cùng đa dạng, có nơi bán giá trên 500-600 ngàn đồng/kg. Nhưng cũng có nơi bán "giá hời" chỉ rơi vào khoảng 150-185 ngàn đồng/kg. Nơi nào cũng khẳng định là mực giã tay, mực nguyên chất không hề pha trộn.

Một số bài đăng bán chả mực giá rẻ trên mạng xã hội.

Các loại chả mực giá rẻ khiến người tiêu dùng phải đặt một dấu hỏi rất lớn. Bởi lẽ để làm ra 1kg chả mực cần ít nhất 1,5kg mực. Trên thị trường, 1kg mực ống giá từ 160-250 ngàn đồng/kg; mực lá từ 200-250 ngàn đồng/kg... Như vậy chỉ tính riêng tiền mực làm nguyên liệu đã cao hơn so với thành phẩm bán ra.

Theo tiết lộ của chị H (một dân buôn hải sản lâu năm quê gốc Quảng Ninh), chả mực loại 1 mua tận gốc sẽ có giá khoảng 400 ngàn đồng/kg; loại đặc biệt thì 500-600 ngàn đồng/kg, tùy đợt mực đắt hay rẻ.

Với những loại chả mực có giá rẻ dưới 200 ngàn đồng/kg, người này khẳng định không thể có giá rẻ như vậy: "Bạn xem 1kg mực tươi mua đã bao nhiêu tiền rồi, nên không thể có chả mực giá rẻ vậy đâu. Rất có thể loại chả đó làm từ mực ươn hỏng, rồi lại mang đi rửa hóa chất bán cho người ham rẻ. Mua về ăn cũng khó nhận ra được. Nhìn giá là không dám ăn rồi".

Đã có nhiều vụ mực được tẩy trắng, chả mực bốc mùi bị cơ quan chức năng phát giác

Cách đây vài năm, ANTV từng thực hiện phóng sự về loại chả mực giá 150 ngàn đồng/kg này. Phóng sự được thực hiện tại chợ Long Biên (Hà Nội). Người bán chia sẻ ở đây chả mực có 2 loại khác nhau đó là 150 ngàn đồng/kg và 300 ngàn đồng/kg. Trước thắc mắc về sự khác biệt giữa 2 mức giá này, người bán không ngần ngại tiết lộ loại 150 ngàn đồng/kg thì thường rất ít khi chứa mực mà chủ yếu là bột mỳ, bột bếp. Muốn tăng hương vị, người sản xuất buộc phải bổ sung thêm hương liệu nhằm đánh lừa vị giác của người tiêu dùng. 

Ảnh cắt từ clip của ANTV.

Đáng nói, để hạ giá thành của sản phẩm xuống, người bán buộc phải nhập loại mực có chất lượng không đảm bảo. Người bán tiết lộ, tại chợ có một loại mực trắng phau thường chuyên cung cấp cho các nhà hàng. Đây là loại mực ngâm hóa chất và chất tẩy nhiều.

Nhắc đến loại mực được tẩy trắng, chắc hẳn nhiều người vẫn còn nhớ đến phóng sự phơi bày sự thật về loại mực giá rẻ được "Chuyển động 24h" thực hiện vào năm 2021. Cũng tại chợ Long Biên, những con mực ôi thối, đầy nhớt được sơ chế dưới nền đất bẩn thỉu. Sau khi moi hết nội tạng và gỡ bỏ phần mai cứng bên trong, mực thối được ngâm vào một thùng phi chứa oxy già công nghiệp. 30 phút sau, số mực thối này đã trở nên trắng nõn, cứng cáp và không còn mùi hôi... Sau đó, mực được bán ra thị trường và nhiều nhà hàng.

Mực thối được sơ chế tại chợ Long Biên, ngâm vào nước oxy già công nghiệp để tẩy trắng. Ảnh từ clip của VTV.

Tháng 3/2023, Cục Quản lý thị trường tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường và Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Tuyên Quang đã phát hiện 278kg xúc xích và 100kg chả mực không rõ nguồn gốc. Toàn bộ số hàng trên là hàng đông lạnh, được đóng gói trong túi ni lông không ghi hạn sử dụng và đang trong quá trình phân hủy, bốc mùi hôi thối.

Theo chủ kho hàng chia sẻ, số thực phẩm trên được bà mua tại TP. Yên Bái với giá rẻ, rồi vận chuyển về Tuyên Quang bán lại kiếm lời. Do mua trôi nổi nên không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa.

Chả mực kém chất lượng tiềm ẩn rủi ro ngộ độc, ung thư rất lớn

Theo các chuyên gia, đối với giò chả nói chung hay món chả mực nói riêng... nguyên liệu là yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định hương vị và chất lượng món ăn. Tuy nhiên, nhiều loại chả mực được làm từ mực tẩm hóa chất, tiềm ẩn nhiều nguy hại cho sức khỏe. Hơn nữa, để kéo dài thời gian sử dụng, chả mực còn được bổ sung thêm các chất phụ gia. 

PGS.TS. Trần Đáng (nguyên Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế) chia sẻ về mức độ nguy hiểm của các loại hải sản bị ngâm hóa chất như sau: Pháp luật không cho phép ngâm hải sản trong chất tẩy trắng với liều cao và thời gian dài. Khi ăn thực phẩm ngâm oxy già công nghiệp, người ăn sẽ bị mắc các bệnh về đường ruột, thần kinh, viêm loét dạ dày và các bệnh mạn tính khác... Đáng nói, hải sản đã bị ngâm với oxy già để tẩy trắng rồi thì dù rửa kỹ nhiều lần cũng không loại bỏ được hết các chất độc. 

Đó là còn chưa kể, có nhiều cơ sở sử dụng những chất độc hại như nitrat để phù phép mực thối thành tươi ngon, hóa chất này sẽ tạo thành nitrozamine - chất gây ung thư.

Một điều nguy hại nữa của hải sản đóng gói đó là nếu như không đảm bảo được quy trình an toàn, đúng cách thì dễ sản sinh ra vi khuẩn Clostridium botulinum. Độc tố botulinum là chất độc thần kinh và do đó ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Ngộ độc do loại độc tố này thường gây tê liệt, gây suy hô hấp. Các triệu chứng ban đầu bao gồm mệt mỏi rõ rệt, suy nhược và chóng mặt.