Trong cuộc sống ngày nay, con người có xu hướng tìm về với những gì hoang sơ, dân dã nhất. Một trong số đó chính là rau rừng. Tuy nhiên, không phải loại rau rừng nào cũng an toàn để ăn, có loại có thể gây ngộ độc nặng hoặc thậm chí gây bệnh ung thư cho người sử dụng.

Trong đó, dương xỉ là một trong những loại thực vật gây tranh cãi nhiều nhất. Nhiều người đánh giá rằng ngọn dương xỉ chứa nhiều chất dinh dưỡng, đem lại các tác dụng như bổ mắt, chữa đau nửa đầu, giảm cân... Thế nhưng, có nghiên cứu lại cho thấy ăn dương xỉ diều hâu - Pteridium aquilinum có thể gây nên ngộ độc hoặc bệnh ung thư.

Cụ thể:

Theo Viện Bệnh học Phân tử và Miễn dịch học của Đại học Porto (Bồ Đào Nha) dương xỉ diều hâu là loài thực vật bậc cao duy nhất được biết là có thể gây ra bệnh ung thư.

Độc tố gây ung thư của dương xỉ diều hâu là ptaquiloside - một hợp chất gây ung thư có liên quan đến ung thư dạ dày, vòm họng, đường tiết niệu cho cả người và động vật ăn cỏ. Con người có thể bị phơi nhiễm trực tiếp khi ăn dương xỉ. Hoặc ăn thịt, uống sữa của các động vật ăn dương xỉ, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư. Thực tế ngoài dương xỉ diều hâu, sự hiện diện của ptaquiloside còn được phát hiện ở nhiều loại dương xỉ khác nhưng ở dương xỉ diều hâu là nhiều nhất.

Vào năm 2007, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc WHO đã phân loại ptaquilosid là chất gây ung thư nhóm 2B. Theo IARC, nhóm 2B bao gồm những chất (hoặc hỗn hợp) có thể gây ung thư cho người.

Ptaquiloside có hòa tan trong nước và có thể bị phá hủy bằng cách đun sôi và tiếp xúc với muối. Các chuyên gia Trung Quốc khuyến cáo nếu dùng rau dương xỉ, bạn có thể nấu chín dương xỉ trong thời gian 15 phút.

Tuy nhiên, tốt nhất vẫn là tránh sử dụng. Ngoài ra, mỗi người còn cần tránh dùng nấm lạ, rau rừng lạ, không dùng các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm ptaquiloside.

Ngoài ra, có 2 loại rau khác cũng tiềm ẩn nguy cơ ung thư

1. Rau để qua đêm

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các loại rau như súp lơ, rau bina, rau cải thìa, bông cải xanh, củ cải, cà rốt, cần tây... chứa nhiều nitrat hơn các loại rau khác. Những loại rau này nếu được để qua đêm sau đó hâm nóng lại có thể chuyển đổi nitrat thành nitrite, biến thành nitrosamine qua quá trình hâm nóng. Nitrosamine là chất gây ung thư nguy hiểm cho con người.

2. Dưa chua

Cơ quan IARC của WHO từng khẳng định mối quan hệ giữa việc tiêu thụ các thực phẩm ướp muối và nguy cơ ung thư. Trong đó, WHO nhận ra khi một người càng tiêu thụ nhiều thực phẩm muối bảo quản truyền thống như dưa chua, thịt muối... thì càng tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày.

Như vậy có thể thấy, rau xanh dù là loại thực phẩm có tác dụng ngăn ngừa ung thư nhưng nếu chúng ta sử dụng không chọn lọc và chế biến sai cách thì có thể biến món rau trở thành thủ phạm gây bệnh. Theo các chuyên gia sức khỏe, để rau xanh phát huy đúng tác dụng, các gia đình nên đảm bảo nguồn rau sạch, không có vi khuẩn gây bệnh và các hoá chất độc nguy hiểm. Phương pháp chế biến rau tốt nhất đó là hấp, luộc. Thời gian ăn rau không vượt quá 4 tiếng sau khi nấu.

(Nguồn: NCBI, Sohu, Sciencedirect)