Cần sớm thực hiện trước 1/1/2023  

Sáng 7/11, Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về việc thực hiện Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam liên quan đến thông tin "nơi sinh" trên hộ chiếu.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam được Quốc hội Khóa XIV thông qua ngày 22/11/2019, có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2020. Việc triển khai thi hành luật đã góp phần đảm bảo và tăng cường hiệu quả công tác quản lý xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; tuy nhiên việc thực hiện cấp hộ chiếu mẫu mới theo quy định của luật đã phát sinh vấn đề vướng mắc liên quan đến thông tin "nơi sinh" của người được cấp hộ chiếu.

Chính phủ khẳng định, việc bổ sung thông tin "nơi sinh" vào trang nhân thân trên hộ chiếu sẽ tạo thuận lợi cho công dân trong việc xin thị thực, nhập cảnh, cư trú và làm các thủ tục liên quan ở các nước có yêu cầu in thông tin nơi sinh trong hộ chiếu, nhất là Cộng hòa Séc và các nước trong khối Schengen.

Từ ngày 1/7/2022, Bộ Công an triển khai cấp hộ chiếu phổ thông mẫu mới cho công dân. Trước khi phát hành chính thức mẫu hộ chiếu mới, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Ngoại giao thông báo mẫu hộ chiếu mới đến cơ quan đại diện của tất cả các nước tại Việt Nam, sau 1 tháng thông báo theo quy định, không có quốc gia nào có ý kiến. Tuy nhiên, đến ngày 27/7, Đức và sau đó một số nước thông báo tạm thời dừng cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam, với lý do trong hộ chiếu không ghi thông tin "nơi sinh" của người mang hộ chiếu.

Để tháo gỡ khó khăn nêu trên, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện in “bị chú” bổ sung thông tin về "nơi sinh" vào hộ chiếu mẫu mới cho công dân. Phía nước ngoài chấp thuận việc in bổ sung thông tin vào hộ chiếu cho công dân, tuy nhiên các nước cho biết việc chấp nhận này chỉ là tạm thời, đề nghị ta sớm bổ sung thông tin "nơi sinh" vào trang nhân thân, đặc biệt phía Cộng hòa Séc thông báo chỉ chấp nhận hộ chiếu Việt Nam có in bị chú thông tin "nơi sinh" đến hết năm 2022.

Trước tình hình trên, Chính phủ nhận thấy việc nghiên cứu bổ sung thông tin "nơi sinh" vào trang nhân thân trong hộ chiếu là cần thiết và cần sớm thực hiện, trước ngày 1/1/2023.

Về lâu dài, tránh trường hợp phải tiếp tục giải quyết vấn đề này nếu các nước khác phát sinh yêu cầu tương tự. Do các nước khối Schengen hoạt động dựa trên cơ sở nguyên tắc đồng thuận, nên sau năm 2022 nếu Cộng hòa Séc không chấp nhận việc bị chú thông tin nơi sinh mà yêu cầu phải bổ sung thông tin vào trang nhân thân, có thể xảy ra tình trạng các nước khác yêu cầu tương tự Cộng hòa Séc.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, việc bổ sung thông tin "nơi sinh" vào trang nhân thân của hộ chiếu không làm phát sinh thêm thủ tục và chi phí do hiện nay trong mẫu tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu, giấy thông hành hiện hành đã có mục thông tin về "nơi sinh". Đây là thông tin bắt buộc công dân phải khai để cơ quan quản lý xuất nhập cảnh cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh; cơ quan cấp phát hộ chiếu có thể khai thác thông tin về nơi sinh của công dân có trong cơ sở dữ liệu để in hộ chiếu.

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, việc bổ sung thông tin "nơi sinh" vào trang nhân thân của hộ chiếu là cần thiết, tạo thuận lợi cho công dân ta trong việc nhập cảnh vào các nước, tuy nhiên do thời gian gấp không kịp sửa đổi Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam hoặc ban hành nghị quyết riêng về vấn đề này.

Nghiên cứu bổ sung "nơi sinh" vào giấy tờ xuất nhập cảnh

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) Lê Tấn Tới cho biết, cơ quan thẩm tra thấy rằng, các thông tin trên giấy tờ xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam do Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định, nên việc bổ sung thông tin "nơi sinh" vào giấy tờ xuất nhập cảnh nói chung thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Còn các mẫu giấy tờ xuất nhập cảnh thì luật đã giao Bộ Công an ban hành sau khi trao đổi với các Bộ, ngành liên quan. Do đó, việc Chính phủ trình và kiến nghị Quốc hội cho bổ sung thông tin "nơi sinh" trên hộ chiếu là phù hợp.

UBQPAN đề nghị Quốc hội cho phép đưa vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV với nội dung: "Bổ sung thông tin 'nơi sinh' vào hộ chiếu cấp cho công dân Việt Nam; giao Bộ trưởng Bộ Công an sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để bổ sung thông tin 'nơi sinh' vào mẫu hộ chiếu cấp cho công dân Việt Nam".

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ về lâu dài cần nghiên cứu theo hướng mở rộng bổ sung "nơi sinh" vào giấy tờ xuất nhập cảnh nói chung để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp ổn định, lâu dài cho công dân Việt Nam.