Đề xuất tăng trợ cấp hưu trí xã hội cho người không có lương hưu
Rất nhiều người già hiện nay không có lương hưu, chi phí sinh hoạt của họ gần như trông chờ vào sự hỗ trợ của các con. Chính vì vậy, khoản trợ cấp hưu trí đối với những người không có lương hưu thực sự hỗ trợ một phần nào cho cuộc sống tuổi già.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi đang thu hút được sự quan tâm của nhiều người lao động. Với nhiều đề xuất chính sách mới, Luật BHXH sửa đổi hướng tới bảo đảm hài hòa hơn lợi ích của người tham gia và thụ hưởng các quyền lợi về BHXH. Đặc biệt, dự thảo cũng đề xuất nhiều nội dung liên quan đến nhóm đối tượng không có lương hưu hàng tháng. Bởi theo chuyên gia đến từ Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), với tốc độ già hóa dân số hiện nay tại Việt Nam, nếu không nỗ lực mở rộng bao phủ bảo hiểm xã hội thì đến 2030, Việt Nam sẽ đối mặt với nguy cơ có 12 triệu người cao tuổi không có lương hưu.
Đây là một trong những nỗ lực của BHXH Việt Nam không chỉ đảm bảo an sinh xã hội trong tương lai mà còn nhằm phù hợp với thông lệ quốc tế thông qua thực hiện các hiệp định về BHXH được ký kết giữa Chính phủ Việt Nam và các nước.
Chưa đến 50% người cao tuổi có lương hưu. Ảnh minh hoạ.
Tại dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đang được lấy ý kiến, lần đầu tiên Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội dành một chương về trợ cấp hưu trí xã hội nhằm tạo hệ thống BHXH đa tầng, bao phủ đến nhóm hết tuổi lao động nhưng không có lương hưu.
Dự thảo nêu rõ, trợ cấp hưu trí xã hội là chính sách mà ngân sách nhà nước cung cấp một khoản trợ cấp cho người cao tuổi không có lương hưu, hoặc bảo hiểm xã hội hằng tháng khác. Đối tượng áp dụng trợ cấp hưu trí xã hội là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.
Điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội
Theo dự thảo, đối tượng theo quy định trên được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ điều kiện sau:
1- Đủ 80 tuổi trở lên;
2- Không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khác.
Chính phủ quy định chi tiết điểm (2) và quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tại điểm (1) phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
Độ tuổi được hưởng trợ cấp hàng tháng là lao động đủ tuổi nghỉ hưu đến dưới 80. Ảnh minh hoạ.
Mức trợ cấp
Dự thảo nêu rõ, đối tượng đáp ứng đủ điều kiện được hưởng mức trợ cấp bằng 500.000 đồng/người/tháng.
Bên cạnh đó, người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được cấp thẻ bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.
Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội chết thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng; mức trợ cấp mai táng bằng 10.000.000 đồng.
Chính phủ quy định việc điều chỉnh mức trợ cấp hằng tháng và trợ cấp mai táng nêu trên trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước.
Thời điểm hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng của đối tượng đáp ứng đủ điều kiện nêu trên kể từ tháng người đó đủ điều kiện và đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội.
Chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu, chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội
Theo dự thảo, đối tượng công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội quy định (hiện nay 20 năm), nếu có nguyện vọng thì sẽ được hưởng trợ cấp hằng tháng trong khoảng thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Thời gian hưởng, mức trợ cấp hằng tháng tùy thuộc vào tổng thời gian đóng, căn cứ tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động.
Mức trợ cấp hằng tháng được tính bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội 500.000 đồng/người/tháng.
Trường hợp tính mức trợ cấp hằng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội mà vẫn chưa hết tổng số tiền tính thời gian đóng, căn cứ tháng đóng bảo hiểm xã hội của người lao động thì sẽ tính để người lao động được hưởng trợ cấp hằng tháng với mức cao hơn.
Trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng mà chết thì thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa được nhận và được hưởng trợ cấp mai táng 10 triệu đồng nếu đủ điều kiện quy định.
Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người lao động được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định giao Chính phủ quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước từng thời kỳ, phấn đấu đến năm 2030 khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội.
Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được lấy ý kiến đến tháng 4, dự kiến trình Chính phủ vào tháng 6. Người dân có thể đóng góp ý kiến tại đây.