Cần thiết

Ông Hoàng Xuân Đôn, Trưởng BQL Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn cho biết, việc thu phí tham quan là một trong những khuyến nghị của UNESCO. Tỉnh Hà Giang chuẩn bị cho việc này 4 năm nay, nhưng do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên chưa thể triển khai. “Các sở, ban, ngành của tỉnh đang thảo luận về việc này. Đa số đều ủng hộ vì chủ trương thu phí để tái đầu tư cho đồng bào dân tộc. Nhưng chúng tôi vẫn đang gặp khó khăn về mức thu và địa điểm thu phí”, Trưởng BQL nêu.

Trước đó Hà Giang từng tổ chức hội đàm bàn về việc thu phí công viên địa chất để huy động nguồn lực cho công tác bảo tồn, phát triển công viên địa chất. Ba phương án thu phí với mức 20, 30, 40 nghìn đồng/người/đêm đối với người lớn và 10, 15, 20 nghìn đồng/người/đêm đối với trẻ em.

Mức phân chia nguồn thu phí dự kiến: UBND các huyện, xã, thị trấn 20%, các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú trực tiếp thu phí 20%, nộp ngân sách nhà nước 60%. Nguồn phí này dành cho đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch, phát triển sản phẩm mới, xây dựng các công trình vệ sinh môi trường.

Chuyên gia kinh tế, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính Đinh Trọng Thịnh cho rằng, việc thu phí tham quan Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn là bình thường, dễ hiểu nhằm bảo tồn, phát triển tài nguyên du lịch. “Trên thế giới, nhiều nước áp dụng cách làm này. Đây là biện pháp tạo ra nguồn kinh phí góp phần bảo vệ môi trường, đảm bảo nguyên trạng cảnh quan thiên nhiên và phát huy giá trị của di tích, thắng cảnh”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh phân tích.

Tránh tận thu

Không ít chuyên gia về du lịch, văn hoá, kinh tế khẳng định, việc thu phí là một trong những phương thức để bảo tồn, phát triển tài nguyên du lịch, mang đến nguồn thu cho tỉnh. Tuy nhiên, câu hỏi “Thu thế nào? Thu bao nhiêu? Bao giờ thu?” vẫn chưa có lời giải đáp. Để có thể thu phí tham quan Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn, các chuyên gia cho rằng, cần có kế hoạch cụ thể, minh bạch nguồn thu, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nhận định, việc thu phí là một vấn đề nhạy cảm bởi điều này tác động lớn đến tâm lý du khách nhiều hơn là số tiền họ chi tiêu. “Nếu thu ngay lúc này, tôi cho rằng chưa hợp lý. Trong tương lai, việc thu phí cần được cân nhắc. Chúng ta cần thu hút du khách, xây dựng thương hiệu, hoàn thiện cơ sở hạ tầng và các dịch vụ đi kèm sau đó mới tính toán thu phí để thu hút đầu tư, quản lý di sản và tổ chức các hoạt động nâng tầm thương hiệu, hướng đến chất lượng của du lịch và phân khúc du khách phù hợp”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn phân tích.

Ông cũng nêu ví dụ về một số địa điểm cũng thu thêm phí của du khách. Tại Genève (Thụy Sĩ), khi đến khách sạn, ngoài tiền dịch vụ như bình thường, du khách phải đóng thêm 15 euro (khoảng 500 nghìn đồng). Với khoản chi phí này du khách được hưởng nhiều các ưu đãi như đi phương tiện công cộng (xe buýt, tàu điện...) miễn phí. Rất khó so sánh Thụy Sĩ với Việt Nam, hay Genève với Hà Giang vì trình độ xã hội khác nhau, nhưng quan trọng là khi thu phí cần đảm bảo hạ tầng, dịch vụ tương xứng với phí thu từ du khách.

“Việc thu phí dễ rơi vào cảnh tận thu, tạo hình ảnh xấu cho điểm đến, tác động tiêu cực đến các lĩnh vực khác ở Hà Giang. Vì vậy, tất cả cần phải nằm trong tính toán của tỉnh trước khi ban hành. Với những tính toán đã có, tỉnh Hà Giang sẽ quyết định nên thu phí hay không? Nếu có thì khi nào, bao nhiêu trên cơ sở điều kiện phục vụ du khách đã sẵn sàng”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn phân tích.

Thực tế, nhiều quốc gia khuyến khích phát triển du lịch theo những hình thức như miễn phí di chuyển cho du khách, miễn giảm thuế... để kích thích các lĩnh vực khác như giao thông tại chỗ, nhà hàng, khách sạn, thủ công mỹ nghệ.... của địa phương. Những lợi ích của các lĩnh vực liên quan này đều được tính cho thành tích của du lịch. Tính toán theo quan điểm như vậy sẽ khiến chúng ta có thêm nguồn lực cho việc quản lý di tích, bảo vệ di sản, không buộc các di sản nhất thiết phải nghĩ về tiền vé, thu phí như là nguồn thu bắt buộc phải có để duy trì hoạt động.