Cứ độc quyền là lãi lớn?

Trong khi các nhóm ngành nghề khác phải chật vật tìm cách tồn tại, việc kinh doanh của nhiều DN ngành điện, khí đốt và xăng dầu thu được những khoản lợi nhuận rất lớn trong những tháng qua. Cá biệt, nhiều DN đã cán đích sớm và hoàn thành kế hoạch lợi nhuận cả năm 2013 khi mới chỉ đi qua hơn nửa chặng đường.

Dẫn đầu trong số này là hàng loạt DN trong lĩnh vực nhiệt điện với những khoản lợi nhuận sau thuế tăng cao nhất lên tới 567%. Không ít trường hợp vượt cả chỉ tiêu kế hoạch năm tới 300%. Dẫn đầu trong nhóm các DN này phải kể đến trường hợp của Cty CP Nhiệt điện Phả Lại (PPC), mức lãi sau thuế của riêng quý 2 đạt 358 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, DN này lãi ròng 1.300 tỷ đồng, tăng mạnh 565% so với cùng kỳ 6 tháng năm 2012. Cùng với việc DN con lãi lớn, EVN với tư cách cổ đông chi phối cũng có phần lãi chia cho riêng quý II lên tới 356 tỷ đồng.

Theo ông Phạm Văn Thư - Tổng Giám đốc PPC, lợi nhuận tăng mạnh do sản lượng điện bán ra cho EVN trong quý II đạt 1,65 tỷ kwh, cao hơn cùng kỳ 0,27 tỷ kwh. Do sản lượng điện sản xuất từ công ty mẹ cao hơn, kéo theo lợi nhuận sản xuất điện đạt 340,7 tỷ đồng (cao hơn cùng kỳ 113,4 tỷ đồng). Cùng đó, công ty thu được khoản lãi lớn từ chênh lệch tỷ giá 234,78 tỷ đồng, lợi nhuận hợp nhất từ các khoản lãi tiền gửi, tiền vay cũng lên tới 61,32 tỷ đồng. Các khoản cổ tức, lợi nhuận được chia từ các công ty con, công ty liên kết cũng giúp đơn vị có thêm 36,79 tỷ đồng.

Hai DN nhiệt điện khác cũng có mức lợi nhuận lớn và chóng vánh hoàn thành nhiệm vụ cả năm 2013 trong những tháng qua phải kể đến là Nhiệt điện Bà Rịa với doanh thu thuần đạt 790 tỷ đồng, tăng 19% (lợi nhuận sau thuế đạt 70 tỷ đồng, tăng 25%). So với nghị quyết đại hội cổ đông của đơn vị đề ra từ đầu năm, chỉ sau 6 tháng, đã vượt kế hoạch năm tới 31%. Cty CP Nhiệt điện Ninh Bình cũng cho biết đã hoàn thành lợi nhuận năm đến 138%. Cty Cổ phần Mía đường Nhiệt điện Gia Lai cũng thông báo đã đạt doanh thu 527 tỷ đồng, tăng 17% sau 6 tháng hoạt động. So với kế hoạch đặt ra từ đầu năm, đơn vị đã hoàn thành nhiệm vụ với mức vượt 138%.

Cũng góp mặt trong số các DN đạt lợi nhuận cao, hoàn thành chỉ tiêu sớm của năm, Cty Phân phối khí thấp và Áp thấp Dầu khí Việt Nam (PGD) đạt doanh thu thuần lên tới 3.047 tỷ đồng, tăng 15%. Với mức tăng này, công ty đạt tốc độ hoàn thành lợi nhuận năm 2013 với 110%. Một DN cùng ngành khai thác khí khác cũng gần cán đích khi đạt 96% kế hoạch lợi nhuận năm là Tổng Cty Khí Việt Nam (PV Gas) với doanh thu đạt gần 30.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 7.040 tỷ đồng, tăng 27,7% so với cùng kỳ. Với số lợi nhuận trên, PV Gas cho biết đã nộp 2.071 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong 6 tháng cuối năm, đơn vị này dự kiến doanh thu gần 30.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế hơn 4.500 tỷ đồng.

Cty Chứng khoán Rồng Việt cho biết, so với các ngành khác, tỷ lệ hoàn thành lợi nhuận của các DN ngành điện, xăng dầu, khí nói trên là cao hơn rất nhiều ngành khác. Ngay như ngành bán lẻ cũng mới đạt 69% kế hoạch lợi nhuận, hóa chất đạt 68%. Còn nếu so với mức hoàn thành kế hoạch của ngành vật liệu xây dựng (chỉ đạt 4%) thì đây quả là con số ước mơ.

Đua nhau tăng lương, thưởng sếp

Thời khó khăn, nhưng nhiều DN vẫn lãi lớn, sếp lương khủng. (ảnh minh họa).

Với mức lợi nhuận lớn như trên, thông tin từ nhiều DN cho biết đã mạnh tay điều chỉnh lương, thưởng cho ban lãnh đạo. Cty CP Nhiệt điện Phả Lại cho biết, trong 6 tháng đầu năm, tổng lương và thu nhập của tất cả thành viên ban giám đốc Nhiệt điện Phả Lại đạt 1,06 tỷ đồng, tăng gần 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Tính bình quân, mỗi thành viên ban lãnh đạo nhận khoảng 45 triệu đồng tiền lương/tháng.

Nhờ hiệu quả kinh doanh tốt với lợi nhuận sau thuế hợp nhất tăng trên 50%, đạt gần 640 tỷ đồng, Cty CP Cơ điện lạnh cho biết trong 6 tháng qua đã chi hơn 1,9 tỷ đồng thù lao, lương, thưởng cho các thành viên thuộc HĐQT. Ban tổng giám đốc được nhận tổng cộng 7,9 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, con số này cao gấp gần 4 lần. Lãnh đạo DN này cho biết, mức thù lao, lương và thưởng cho cán bộ cấp cao tăng do tính cả khoản thưởng vượt kế hoạch từ năm 2012 đối với ban điều hành và tăng thù lao hội đồng quản trị. Riêng mức lương cho Tổng giám đốc công ty Nguyễn Thị Mai Thanh vẫn giữ nguyên ở mức 100 triệu đồng/tháng.

Tại đại hội cổ đông mới đây, các cổ đông của Tổng Cty Khí Việt Nam đã nhất trí thông qua việc tăng 4 tỷ đồng trả lương, thưởng cho Chủ tịch HĐQT và Ban Kiểm soát trong năm 2013, lên mức 11 tỷ đồng thay cho mức hơn 7 tỷ đồng của năm 2012. Theo đó, Chủ tịch Cty là ông Đỗ Khang Ninh hưởng mức cao nhất, 70 triệu đồng/tháng, chưa kể khoản tiền thưởng 30 triệu đồng/tháng. Các phó chủ tịch được nhận hơn 59 triệu đồng/tháng, trong khi các thành viên HĐQT được trả 57 triệu đồng. Mức thù lao cho Trưởng ban kiểm soát của công ty là 47,1 triệu đồng, các thành viên khác được nhận 37,3 triệu đồng/tháng.

Có mặt trong nhóm các DN tăng lương khủng cho lãnh đạo là trường hợp của Dược Hậu Giang. Phó tổng giám đốc Lê Chánh Đạo cho biết, công ty đã mạnh tay cắt giảm khá nhiều nhân sự trong 6 tháng qua. Tính chung 6 tháng, lợi nhuận hợp nhất của Công ty giảm gần 7% trong khi kết quả riêng công ty mẹ giảm hơn 9% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, đơn vị này cũng tăng mức lương cho bộ phận lãnh đạo từ 3,6 tỷ đồng lên 5,6 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, tương đương mức tăng gần 56%.

Trao đổi với PV, một lãnh đạo Vụ Tài chính Doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, vấn đề lương thưởng của lãnh đạo các DN nhà nước được nói đến nhiều trong thời gian qua. Vị này thừa nhận, có nhiều bất cập trong việc tính lương cho các chức vụ lãnh đạo ở DN nhà nước.