Sức sáng tạo vô biên của con người được thể hiện tại những sản phẩm độc đáo không giống với lẽ thường, và dự án “máy ảnh phi ống kính” Paragraphica của anh Bjørn Karmann là minh chứng cho điều đó.
Theo giới thiệu của nhà thiết kế đang công tác tại Amsterdam, Paragraphica là chiếc máy tạo ảnh có khả năng sử dụng dữ liệu vị trí và AI sinh hình để tạo ra một tấm “ảnh” mô tả một địa điểm tại một mốc thời gian cụ thể.
Bjørn Karmann cầm trên tay chiếc máy ảnh kỳ lạ.
Trên màn hình của chiếc máy tạo ảnh, thay vì hiển thị những gì ống kính bắt được, chúng ta thấy một dòng chữ mô tả địa điểm, mốc thời gian, thời tiết và một vài dữ liệu khác.
Giống với các mô hình AI sinh hình khác, chiếc máy tạo ảnh Paragraphica cần một loạt các prompt (tạm dịch là “lời nhắc”) để sinh ra hình ảnh theo yêu cầu. Những prompt nhập vào máy tạo ảnh có dạng:
Trên thân máy là ba núm vật lý cho phép anh Karmann tinh chỉnh các thông số bức hình do AI tạo ra. Theo lời anh, ta có thể so sánh tác dụng của núm đầu tiên (chỉ số "meters") với khả năng điều chỉnh tiêu cự của máy ảnh thông dụng, khi nút sẽ điều chỉnh lượng dữ liệu được thu về.
Núm thứ hai (chỉ số "seed") chỉnh độ nhiễu (film grain) của ảnh, giữa hai giá trị 0,1 và 1.
Núm thứ ba (chỉ số "guide") xác định độ tương đồng giữa nội dung tấm ảnh được sinh ra và cảnh vật tại địa điểm bấm máy. Theo lời anh Karmann, giá trị này càng cao, tấm ảnh càng “sắc nét” và ngược lại, giá trị thấp sẽ cho ra tấm ảnh “mờ ảo”. Có thể coi núm thứ ba điều chỉnh khả năng lấy nét của chiếc máy tạo ảnh.
Mặt trước chiếc máy mô phỏng mũi của chuột trũi, sinh vật sống và săn mồi trong môi trường không có ánh sáng. Nhờ chiếc mũi đặc biệt, chúng vẫn có thể "nhìn" được thế giới bằng một cách rất khác người.
Thiết bị Paragraphica là một chiếc máy tạo ảnh không cần ống kính.
AI nhận câu lệnh nhập vào, và nhờ kết nối Internet cũng như khả năng xác định vị trí bằng GPS, máy tạo ảnh Paragraphica sẽ sản sinh ra hình từ loạt lời nhắc và cho ra kết quả cuối cùng. Như bạn có thể thấy, tấm ảnh do Paragraphica sinh ra rất gần với khung cảnh nơi Bjørn Karmann đang đứng.
Một tấm ảnh chụp buổi trưa tại De Noorderlaaik, Twiske. Thời tiết có mây và nhiệt độ 20 độ C. Đây là ngày Chủ nhật, 28 tháng Năm, 2023. Gần đây có một bãi biển và một khu bảo tồn thiên nhiên.
Một tấm ảnh chụp buổi trưa tại Cliffordstraat, Amsterdam. Thời tiết có mây và nhiệt độ 18 độ C. Đây là ngày thứ Tư, 24 tháng Năm, 2023. Gần đây có chỗ đỗ xe và studio dạy yoga.
Một tấm ảnh chụp buổi tối tại Westerstraat, Amsterdam. Thời tiết có trời trong xanh và nhiệt độ 14 độ C. Đây là sự kiện Kings day 2023. Gần đây có nhà hàng, quán bar và cửa hàng tạp hóa.
Chúng ta có thể tự kiểm chứng độ chính xác của tấm ảnh bằng cách Google prompt địa điểm được nhập vào. Ví dụ, dây là kết quả tìm kiếm Google của "Cliffordstraat, Amsterdam":
Với hình ảnh thu được từ Internet, bên cạnh đó biết máy tạo ảnh có thể thu thập dữ liệu về thời tiết và thời điểm trong ngày, chúng ta có thể phần nào hình dung ra cách máy ảnh Paragraphica hoạt động.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đánh giá cao chiếc máy sinh ảnh sáng tạo của anh Bjørn Karmann.
Khi đăng tải dự án của mình lên Twitter, anh Karmann đối diện với vô số lời chất vấn từ người dùng Internet. Họ đặt cho anh những câu hỏi như “anh làm ra chiếc máy với mục đích gì”, “nó có ích gì cho nhân loại”, v.v…
Karmann đã phải lên tiếng đính chính:
"Có rất nhiều câu hỏi trong thread này, nên tôi phải làm rõ đây là dự án làm vì đam mê, không hề có ý định làm sản phẩm để bán hay thách thức ngành nhiếp ảnh. Mà đây là [cách tôi] đặt dấu hỏi cho vai trò của AI trong giai đoạn căng thẳng về mặt sáng tạo".
“Sáng tạo” chính là từ khóa ở đây. Một cách khéo léo, nhà thiết kế Bjørn Karmann có thể tận dụng những gì sẵn có - một kết nối Internet để thu thập dữ liệu (GPS, thời tiết, nhiệt độ) và một AI sinh hình từ chữ - để thiết kế nên một chiếc “máy ảnh” không cần ống kính. Dù Karmann không có ý định làm sản phẩm để bán, nhưng có thể khẳng định nếu sản phẩm này được công bố, nó sẽ lập tức trở thành món hàng “hot” bán chạy trên mọi gian hàng.
