Dép chống chọi với mưa

Từng thông dụng vào thời chiến tranh, giờ dép râu vẫn là mặt hàng phổ biến ở Sài Gòn và dáng vẻ ngày “sang trọng” hơn. Tại TP.HCM, vẫn còn khá nhiều địa điểm buôn bán dép râu như ở đường Châu Văn Liêm (Q.5), Nguyễn Oanh, Quang Trung (Q.Gò Vấp), Công viên Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình). Ưu điểm của những đôi dép này là bền, đi mưa, lội nước đều không bị ẩm ướt, bong tróc, đi trong nhà thì không gây tiếng ồn, lại phù hợp với mọi lứa tuổi và giới tính.

Độc đáo dép râu giữa Sài Gòn hoa lệ 1
Dép râu giữa lòng Sài Gòn

Chị Thủy (33 tuổi, quê Phú Thọ) đã có hơn ba năm buôn bán dép râu. Mỗi chiều, chị cùng chồng dọn hàng ra bày bán trên vỉa hè tại ngã tư Nguyễn Oanh - Phan Văn Trị (Q.Gò Vấp). Chị cho biết: “Những đôi dép này hoàn toàn làm bằng thủ công, đa phần được mang từ Hà Nội vào”. Dép mà chị bày bán có đủ kích cỡ: cho người lớn, cho nam, cho nữ và thậm chí có những đôi dành cho trẻ em từ 2 -3 tuổi. Giá cả cũng khác nhau: Những đôi cho người lớn giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng tùy theo hoa văn khắc trên dép hoặc chất liệu đế mỏng - dày; dép trẻ em dao động từ 20.000 đồng - 40.000 đồng/đôi.

Độc đáo dép râu giữa Sài Gòn hoa lệ 2
Chị Thủy (ngồi ghế) và thảm bày bán dép râu của mình. Chị rất hài lòng với công việc này.

Độc đáo dép râu giữa Sài Gòn hoa lệ 3
Chị Liên (nhân viên ngân hàng) sau giờ tan ca ghé lại mua dép tại chỗ bày bán của chị Thủy

Mỗi tháng chị Thủy thu nhập tầm 3 triệu đồng từ công việc buôn bán này, góp phần phụ giúp chồng mình - đang làm công nhân - ổn định cuộc sống gia đình. Chị bán được hàng nhất là vào mùa mưa. Trẻ em, thanh niên, người già, phụ nữ đều ưu chuộng dép râu.

Làm dép cũng lắm công phu

Hỏi thêm về việc sản xuất dép râu tại Sài Gòn, chúng tôi được tiếp xúc với anh Nguyễn Văn De. Anh De sinh năm 1973 và lớn lên tại Hà Nội. Năm 2004, anh vào Sài Gòn lập nghiệp. Sau ba năm gắn bó với nghề cơ khí, thấy sức khỏe mình dần suy kiệt vì chất độc trong môi trường lao động, anh chuyển sang làm thợ cưa, công nhân, bán dạo… nhưng không đủ sống.

Năm 2008, tình cờ anh quen được một người bạn có sơ sở sản xuất dép râu - người bạn này có đam mê kì lạ với những đôi dép râu cũ xưa ấy. Thấy anh long đong, buồn chán nên người bạn này gợi ý anh nên lấy dép râu về bán để nâng cao thu nhập. Anh bắt đầu cùng vợ chia ra hai địa điểm, bán dép râu ở quận Tân bình và Phú Nhuận. Công việc nhẹ nhàng này vừa phù hợp với sức khỏe của anh vừa giúp anh nuôi được cả gia đình 4 miệng ăn. 

Độc đáo dép râu giữa Sài Gòn hoa lệ 4
Dép râu ngày càng tinh xảo hơn.

Hai năm sau người bạn này thân càng thân hơn và quyết định dạy anh cách trang bị máy móc và tự sản xuất dép râu. Sau đó, người bạn ấy của anh bất ngờ ra đi sau một tai nạn giao thông. Vừa là ân tình với nghề đã nuôi sống gia đình mình hai năm nay, vừa là ơn nghĩa với bạn, anh De xin gia đình người bạn ấy bán lại máy móc, dụng cụ, và bắt đầu mày mò, tiếp nối công việc làm dép. Ba năm nay, anh De vừa tự làm vừa bày bán dép râu trên đường Phạm Văn Hai, Q.Tân Bình.

Mỗi ngày anh sản xuất từ 10 đến 20 đôi dép lớn nhỏ. Để có nguyên liệu, anh phải tìm mua những tấm cao su dày trải trên băng chuyền của các xí nghiệp, công ty vận tải, đưa về dập khuôn để làm đế dép. Đế dép dập xong sẽ được chà bóng, rạch nét hoa văn, xâu lỗ để xỏ quai. Quai dép được anh đặt mua ngoài Hà Nội.

Độc đáo dép râu giữa Sài Gòn hoa lệ 5
Anh De đang tỉ mỉ đánh bóng đế dép.

Nhưng hiện nay có nhiều loại giày dép hiện đại khác, muốn mọi người mua dép râu, anh phải tỉ mỉ từng nét để nó trông đẹp mắt hơn. Chính vì vậy, có những đôi được anh tỉ mỉ rạch nét hoa văn, đan quai chéo, tạo cả quai xỏ ngón.