Quả sấu là thứ quả chua đặc biệt mà thiên nhiên ưu đãi riêng cho miền Bắc, bởi vậy sấu là một trong những đặc sản không thể không nhắc đến của Hà Nội. Quãng giữa tháng 4, khi hoa sấu mới chỉ vừa rụng trắng xuống đường nhiều người đã mong ngóng một mùa sấu mới. Quả sấu từ khi xanh tới chín đều làm nên những món quà chua nhiều người ưa thích.
1. Nước sấu
Muốn có bình nước sấu ngon phải chọn lựa những quả sấu bánh tẻ.
Trước khi ngâm sấu phải cạo sạch vỏ, xoắn cùi.
2. Sấu chín chấm muối ớt
Nước
sấu ngâm với vị chua chua, ngọt ngọt là món giải khát mùa hè được nhiều
người ưa thích. Một số người thích món nước sấu đến mức ngâm ngay khi
quả còn non, hạt còn trắng. Tuy nhiên, sấu ngâm nước ngon nhất là sấu
bánh tẻ, nghĩa là những quả sấu đều quả, cứng mình, không già quá, không
non quá.
Muốn có bình nước sấu ngon phải chọn lựa những quả sấu bánh tẻ.
Trước khi ngâm sấu phải cạo sạch vỏ, xoắn cùi.
Ngâm
một bình sấu không quá khó, nhưng cũng khá kỳ công. Sấu phải trải qua
các công đoạn như cạo vỏ, xoáy cùi, ngâm phèn, ngào đường gừng và… chờ
đợi (từ 3-7 ngày), ta sẽ có một cốc nước sấu ngọt lành để giải nhiệt. Mùa hè nóng bức uống nước sấu ngâm, chua chua ngọt ngọt do mình tự làm thì quá tuyệt phải không nào?
Nước sấu không thể thiếu chút gừng.
Cốc nước sấu giải nhiệt mùa hè.
2. Sấu chín chấm muối ớt
Cuối tháng 9, đầu tháng 10 là thời điểm sấu đã già quả, chuyển từ màu xanh thẫm sang sắc vàng ươm, vị chua dần được điểm xuyết thêm chút ngọt thơm đầy quyến rũ. Những trái sấu chín vàng, căng mọng đầy khiêu khích.
Những quả sấu chín vàng ươm đầy khiêu khích.
Những quả sấu chín vàng ươm đầy khiêu khích.
Lấy lưỡi dao cạo nhẹ lớp vỏ để lộ phần cùi thơm phức, cắt một miếng chấm với đĩa muối ớt cay cay mặn mặn thì không gì sánh được. Có lẽ chính vì điều này mà sấu chín muối ớt vẫn được coi là một nét “duyên thầm” của ẩm thực mùa thu Hà Nội và trở thành một phần trong ký ức tuổi thơ của nhiều người.
Những quả sấu chín vàng ươm được gọt xoáy trôn ốc khéo léo.
Sấu chín chấm muối ớt, giản dị nhưng mê hoặc lòng người, đã nếm là không thể quên.
3. Sấu dầm
Sấu dầm là món quà vặt quen thuộc và yêu thích của biết bao thế hệ người miền Bắc nói chung và người Hà Nội nói riêng. Những quả sấu chín mọng, vàng óng ả như gom cả chút nắng cuối hè vào bên trong khiến chỉ cần nhìn thôi cũng phải chảy nước miếng. Không đơn giản chỉ là gọt và chấm muối ớt, sấu dầm phức tạp hơn … cả một vài công đoạn.
Những hàng sấu chín rong khắp phố phường Hà Nội.
Sấu chín sau khi cạo vỏ, để lộ phần thịt vàng ươm, ta lấy con dao nhỏ, khéo léo tách phần cùi ra khỏi hạt, xoáy theo vòng trôn ốc, và đặc biệt là không được làm đứt đoạn. Xong đâu đấy, những quả sấu sẽ được đem dầm với đường, muối và ớt bột. Để khoảng mươi phút cho sấu ngấm gia vị, nhón một quả sấu, đưa lên miệng cắn một miếng sẽ thấy vị chua, cay, ngọt, mặn hòa tan trên đầu lưỡi. Món sấu dầm có thể tìm mua ở các gánh hàng rong với giá từ 12.000 – 15.000 đồng/lạng.
Sấu dầm chua ngọt, giòn tan nơi đầu lưỡi.
4. Ô mai sấu
Cái vị rốt chua xen lẫn chút ngọt nhẹ của sấu đã khiến không biết bao nhiêu người mê mẩn. Nhưng mùa sấu vốn ngắn nên nhiều người phải tìm tới ô mai sấu để vơi bớt phần nào nỗi thèm thuồng những miếng sấu chín, sấu dầm chưa kịp ăn thật đã. Ô mai sấu rất đa dạng với khá nhiều biến tấu, nào là ô mai sấu xào, sấu giòn cam thảo, sấu dẻo gừng, dẻo cay. Mỗi loại ô mai có vị thơm ngon riêng biệt nhưng có điểm chung là đều hớp hồn bao nhiêu thế hệ, và là món quà quý gửi bạn phương xa. Tại Hà Nội, bạn có thể tìm mua ô mai sấu cũng như các loại ô mai khác trên phố Hàng Đường.
Ô mai sấu xào gừng.
Ô mai sấu dẻo cay.
Ô mai sấu là món quà để dành khi mùa sấu đã qua đi.