Trong Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình, hai vợ chồng ông Toại (NSND Bùi Bài Bình) bà Cúc (NSND Lan Hương) có ba cậu con trai: Công (Quang Sự), Thành (Doãn Quốc Đam) và Danh (Thanh Sơn). Hai người con trai lớn đã yên bề gia thất, chỉ còn cậu con út là chưa có ý định lập gia đình. Cho đến một ngày đẹp trời nọ, Danh đột ngột thông báo mình muốn lấy vợ, khiến cả nhà từ bố mẹ đến anh trai, chị dâu và cháu trai mắt tròn mắt dẹt. Ý chung nhân của Danh là Trâm Anh (Khả Ngân), một tiểu thư cành vàng lá ngọc đang điều hành studio ảnh cưới của gia đình.

Nhà không có con gái, nên bà Cúc luôn yêu thương con dâu như con đẻ. Lại vừa hay mẹ của Trâm Anh cũng là chỗ bạn bè cũ, nên bà Cúc nhanh chóng đón nhận Trâm Anh. Tuy nhiên, chị dâu thứ hai của Danh là Hà (Lan Phương) lại hết lần này đến lần khác mặt nặng mày nhẹ với em dâu tương lai vì khắc khẩu. Sau 1/3 chặng đường phim lên sóng, cuối cùng Danh và Trâm Anh đã chính thức về chung một nhà.

Tuy nhiên, thêm người cũng là thêm vấn đề. Trong tập 8 vừa lên sóng, khán giả đã bắt đầu nhận ra mầm mống bất hòa nảy sinh trong gia đình, hứa hẹn những diễn biến tiếp theo đầy hấp dẫn. Trên Internet, Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình đang là cái tên phim giờ vàng được khán giả rất yêu mến, nhận về nhiều phản hồi tích cực sau mỗi tập lên sóng. Đây là thành công, xứng đáng "Điểm 10 cho chất lượng" tiếp theo của cặp đạo diễn Nguyễn Đức Hiếu và Lê Đỗ Ngọc Linh sau Sau 11 Tháng 5 Ngày (2021).

"Gồng" mãi rồi, thả lỏng đi thôi

Trong năm 2022, khung giờ vàng phim truyền hình trên kênh sóng đài truyền hình quốc gia ghi dấu ấn với các tác phẩm Thương Ngày Nắng Về, Đấu Trí, Hành Trình Công Lý, Mẹ Rơm, Ga Ra Hạnh Phúc… Bước sang quý I năm 2023, trước Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình, khán giả tiếp tục được giới thiệu Dưới Bóng Cây Hạnh Phúc, Đừng làm mẹ cáu, Đừng nói khi yêu. Điểm chung của các tựa phim này là đều lựa chọn thể loại tâm lý xã hội, đi sâu vào các vấn đề nhức nhối trong nội bộ mỗi gia đình hay môi trường công sở.

Đã có một thời gian khá dài các bộ phim Việt tập trung vào các mâu thuẫn tình cảm, dùng chuyện tình tay ba, âm mưu hãm hại nhau, hôn nhân bế tắc, gia đình tan vỡ, người ta dằn vặt nhau… làm chất liệu chính. Không lâu trước đây, người ta cũng từng nói nhiều về việc phim Việt lạm dụng bi kịch, quá u ám, phi lý, sa đà vào tình tiết giật gân mà không chăm chút kịch bản… khiến khán giả ngao ngán. Sự chán nản bị đẩy lên đến đỉnh điểm vào cuối 2022 với Hành trình công lý. Bước sang 2023, Đừng Nói Khi Yêu tiếp tục vướng phải chỉ trích vì lối xây dựng tình tiết phi lý, nhân vật hành xử chẳng giống ai.

Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình cũng là một bộ phim tâm lý xã hội. Phim cũng lấy đề tài gia đình, cũng có những câu chuyện mâu thuẫn, hiểu lầm… Nhưng cho đến lúc này, tác phẩm đang lựa chọn tiếp cận chủ đề cũ theo một cách khá khác biệt, nếu không muốn nói là lật ngược nhiều mô-típ phổ biến trong phim giờ vàng.

Khán giả muốn xem một bộ phim về gia đình, vậy tại sao không vẽ ra một gia đình ấm êm hạnh phúc? Mẹ chồng nàng dâu vẫn là chủ đề hút khách, nhưng sẽ ra sao nếu bà mẹ chồng ấy yêu quý con dâu? Người yêu cũ cũng hay đấy, nhưng sự xuất hiện của cô/anh ta có nhất thiết phải quan trọng đến thế không?

Đảo ngược nhiều mô-típ kinh điển trong phim giờ vàng những năm qua, Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình giống như một cái thở phào nhẹ nhõm sau khoảng thời gian khá dài màn ảnh nhỏ độc tôn những câu chuyện sóng gió gia tộc, kể những chuyện đao to búa lớn mà nhân vật phải gồng mình trong chính câu chuyện cuộc đời giả tưởng của họ. Còn khán giả, họ bối rối vì xem phim giải trí mà lại được khuyến mãi thêm cơn đau đầu.

Chính sự hài hước nhẹ nhàng của Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình đã mang đến cho khán giả sự thư giãn đúng nghĩa. Xem xong mỗi tập phim, dư vị còn đọng lại trong lòng họ là niềm hân hoan tích cực. Đến lúc này, "Xởi lởi trời cho" có lẽ là cách lý giải đơn giản nhất cho sức hút của Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình.

Sự nhanh gọn là một điểm cộng

Hồi 2022, Thông Gia Ngõ Hẹp cũng là một bộ phim mở đầu bằng một cuộc ra mắt hai bên gia đình. Tuy nhiên, chuyến lên miền ngược thăm thông gia của nhà gái đã phải kéo dài hơn dự kiến. Không chỉ nhà gái, chính khán giả cũng cảm thấy như mình bị giam lỏng trong bộ phim khi đã qua 6 tập, các tình tiết vẫn cứ lặp đi lặp lại như một vòng xoáy vô tận. Tương tự, Hành Trình Công Lý cũng từng bị chỉ trích nặng nề khi cứ chiếu đi chiếu lại một, hai cảnh phim nhạy cảm trong suốt ba tập đầu, và trong 7 tập tiếp theo vẫn chưa xong xuôi mở bài. Sự dài dòng này khiến khán giả không khỏi chán nản, muốn từ bỏ bộ phim.

Tất nhiên, những bộ phim kể trên không đồng nghĩa tất cả phim truyền hình lên sóng giờ vàng đều lê thê, mệt mỏi. Tuy nhiên, ta vẫn cần nhắc lại để thấy dù có ưu thế về thời lượng so với thể loại điện ảnh, cách dẫn chuyện nhanh gọn, dứt khoát vẫn là một điểm cộng với các bộ phim dài tập. Phim càng bớt dài dòng, khán giả càng dễ theo dõi, còn bản thân nhà làm phim cũng có thêm không gian và thời gian để xoáy sâu vào những vấn đề thiết yếu trong câu chuyện mình đang muốn kể.

Quay lại với Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình. Ngay trong 10 phút đầu tiên của phim, khán giả đã được giới thiệu đủ 9 gương mặt trong gia đình ông Toại bà Cúc với đầy đủ các thông tin như diện mạo, tính cách, vai trò trong gia đình và cả những nỗi niềm/cố tật của riêng họ. Câu chuyện anh con út muốn lấy vợ cũng nhanh chóng được tung ra. Bước qua nửa sau của tập đầu tiên, phim đã có thể tập trung xây dựng cuộc gặp gỡ dở khóc dở cười giữa Trâm Anh và gia đình chồng tương lai.

Tiếp đến, trong tập 3, người yêu cũ của Danh đột ngột xuất hiện. Nhưng nhân vật này không bị khai thác theo hướng kẻ phá hôi chuyện tình cảm của Danh và Trâm Anh. Ngược lại, cô chỉ giống như một "thử thách tiền hôn nhân" chứng minh Danh đã đủ trưởng thành. Sau 8 tập phim, Danh và Trâm Anh cũng đã về một nhà. Từ đây, những mâu thuẫn giữa các nhân vật có thể vẫn ở đó, nhưng đã phát triển đến một giai đoạn mới - như các vòng xoắn ốc vẫn di chuyển theo cùng một hướng, nhưng ngày càng mở rộng. Đó là sự bất hòa âm ỉ giữa Hà và Trâm Anh, là nỗi đau mà Phương (Kiều Anh) vẫn cố nuốt ngược vào trong cho đến khi không thể giữ hơn được nữa…

Nhịp phim Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình diễn ra khá nhanh, chuỗi tình tiết mạch lạc, vấn đề được xử lý nhìn chung gọn gàng. Tổng thể phim đến lúc này nhìn chung khá đơn giản. Nhưng đó là một sự giản đơn tích cực. Nhờ rũ bỏ được những sắp đặt cầu kỳ hay lên gân trong cốt truyện, kịch bản có thêm không gian để đi sâu khắc họa giá trị cốt lõi của giá trị gia đình - nơi người ta tìm được sự che chở, cảm giác an toàn, nhận sự bảo ban, chỉ dẫn của người đi trước để hoàn thiện con người mình. "Hạnh phúc gia đình" là thứ các thành viên cùng chia sẻ, nhắc nhở nhau gìn giữ mỗi ngày và luôn ý thức sống xứng đáng với nó thay vì bài học đạo đức vội vã rút ra được trong những giây phút sau cùng.

Sự thấm thía chạm đến trái tim

Trong những tập vừa qua, phần lời thoại của Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình được khán giả khen ngợi là thấm thía, sâu sắc. Thiết nghĩ, sự lắng đọng ấy có được chính là nhờ kịch bản phim đã xây dựng được những tình huống, và cả một dàn nhân vật có chiều sâu nhân văn tương xứng với những gì họ nói ra.

Những lời thoại ấy không chỉ giúp bộ phim trở nên đẹp đẽ. Nếu chỉ dừng lại ở một sự trang trí, chúng sẽ khó lòng chạm tới trái tim khán giả và khơi gợi sự đồng cảm đến vậy. Phải chăng, những lời ấm áp ấy cũng chính là chiêm nghiệm của nhiều khán giả, hoặc ít nhất, là những gì họ muốn được nghe, muốn được chia sẻ từ chính những người thân yêu nhất quanh mình?

Lật ngược vấn đề, nếu bà Cúc là một người mẹ chồng nanh nọc như mọi phiên bản mẹ chồng mà NSND Lan Hương từng thủ vai trước đó, hay mẹ Danh và mẹ Trâm Anh ôm mối thâm thù ấu trĩ như hai ông bố trong Thông Gia Ngõ Hẹp, hoặc bốn ông chồng trong phim không chân thành yêu thương bạn đời của mình, thì những lời hay ý đẹp kia sẽ chẳng có cơ hội để thành hình. Ở khía cạnh này, ta phải dành lời ngợi khen màn diễn xuất ăn ý của dàn diễn viên chính, nhất là NSND Lan Hương và Lan Phương trong vai cặp mẹ chồng, nàng dâu mà thân thương như mẹ và con gái.

Dù tiếp tục làm mẹ chồng và nàng dâu, nhân vật mà Lan Phương và NSND Lan Hương thủ vai đã thay đổi 180 độ so với vai diễn gần nhất của họ trên màn ảnh. Trong lần trở lại ở Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình, họ là những cây hài của phim. Lan Phương vào vai một cô con dâu tính tình đỏng đảnh, nhõng nhẽo, hay bì tị, chọc gậy bánh xe. Nét tính cách này hoàn toàn đối lập với vẻ trưởng thành, sự khéo léo nhưng cũng "không đùa được đâu" của Trâm Anh, khiến cả hai khó tìm được tiếng nói chung.

Tương lai của bộ phim chắc chắn là những màn "xô bát xô đũa" của cặp chị em dâu này. Đáng nói, Lan Phương vào vai bà chị chồng rắc rối, nhưng xem cô diễn, người ta lại thấy hài, thấy vui, thấy "chẳng thèm chấp" thay vì đọc ra những mục đích thâm sâu, ác hiểm.

Điểm cộng tiếp theo của phim chính là dàn nhân vật nam "đánh bay" ấn tượng đàn ông Việt gia trưởng, độc hại trên phim giờ vàng. Bốn người đàn ông là bốn nét tính cách khác biệt - ông bố thích vác tù và hàng tổng, anh con cả xa cách, anh con thứ khéo xoay sở giỏi chiều vợ còn chàng út cũng đang trên hành trình làm quen với trọng trách người chồng. Mỗi người một kiểu, nhưng họ có điểm chung là đều trân trọng người bạn đời của mình. Phương châm "vợ vui là nhà yên ấm" không phải một câu khẩu hiệu gây hài chung chung. Nó thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau. Bởi cách ông chồng ấy thấu hiểu, lắng nghe vợ mình cũng mang lại cho họ có sự kính trọng, tin yêu từ người bạn đời.

Đến lúc này, sau 8 tập phim, ngoài những phàn nàn vô thưởng vô phạt kiểu "đúng là chuyện chỉ có trên phim", Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình chưa gặp phải bất kỳ làn sóng phản ứng dữ dội nào. Tác phẩm gần nhất nhận được sự ủng hộ từ đầu chí cuối của khán giả là bộ phim Đừng Làm Mẹ Cáu, phát sóng ngay trước Gia Đình Mình Vui Bất Thình Lình. Đây là một thành tích mà thời gian qua, không nhiều phim giờ vàng có được.