Trong vài tuần gần đây, giới nghiên cứu và các chuyên gia sinh học tại Mỹ đã phải chứng kiến một cảnh tượng gây sốc: hàng trăm con chim được phát hiện chết tại nhiều điểm ở tiểu bang New Mexico.

Qua tìm hiểu, các chuyên gia nhận định đây không phải là sự trùng hợp, mà chúng chết theo những cách giống nhau. Nói cách khác, đây là một vụ chim chết hàng loạt, và nguyên nhân vẫn còn là bí ẩn.

Nhưng tin xấu vẫn chưa hết. Theo một nghiên cứu mới đây, các xác chết kia có thể chỉ là một phần của hàng trăm ngàn, thậm chí là hàng triệu cá thể khác đang chết ở đâu đó tại Mỹ.

"Thực sự đáng sợ," - chuyên gia sinh thái học và điểu học Martha Desmond từ ĐH Bang New Mexico (NMSU, Mỹ) chia sẻ. "Chúng tôi chưa từng nhìn thấy điều gì tương tự như vậy. Chúng ta đang mất đi hàng trăm ngàn, và có thể là cả triệu con chim di trú."

Desmond cho biết, hiện tượng trên dường như được ghi nhận từ cuối tháng 8/2020, với một lượng lớn xác chim được tìm thấy tại khu vực White Sands (New Mexico), rồi sau đó là hạt Doña Ana, Jemez Pueblo, Roswell, Socorro... và nhiều nơi khác nữa.

Chưa hết! Số lượng xác chim cũng không gói gọn trong tiểu bang New Mexico, mà còn xuất hiện tại Arizona, Colorado, Texas nữa. Các loài bị ảnh hưởng trải khá rộng, bao gồm cả chim én, chích chòe, chim đớp ruồi...

"Chúng tôi có rất ít dữ liệu, nhưng đang nghi ngờ rằng nó có liên quan đến các đám cháy rừng dữ dội ở bờ Tây, cộng thêm đợt không khí lạnh trong tuần qua đã khiến môi trường sống của nhiều loài chim di trú bị xáo trộn," - Allison Salas, chuyên gia điểu học từ ĐH NMSU cho biết.

"Hơn nữa, lượng thức ăn và nước uống tại đây (sa mạc Chihuahuan) cũng đang khá khan hiếm."

Cho đến thời điểm hiện tại, các loài chịu ảnh hưởng dường như chỉ có chim di trú. Các báo cáo cho thấy, chim di trú có những phản ứng khá lạ trước khi chết, dành nhiều thời gian dưới mặt đất hơn là đậu trên cây. Chúng có dấu hiệu bị choáng váng, buồn ngủ và dần lịm đi. Ngoài ra, vẻ ngoài trông cũng sẽ rất khác.

"Chúng trông thì có vẻ rất bình thường, nhưng thể trạng lại gầy gò, ốm yếu," - Salas giải thích.

"Chúng không còn mỡ dự trữ, cũng không còn cơ bắp nữa. Như thể chúng đã bay liên tục cho đến khi không thể cất cánh nổi nữa."

Nguyên nhân bí ẩn

Các chuyên gia hiện vẫn chưa biết chính xác đâu là nguyên nhân gây ra thảm họa trên. Tuy nhiên, một số bằng chứng cho thấy nó có thể liên quan đến đợt không khí lạnh bất thường tràn đến cách đây 1 tuần, khiến các loài chim buộc phải đẩy nhanh quá trình di trú. Điều này cộng thêm lượng khói chết chóc do cháy rừng tạo ra đã khiến chúng rơi vào thảm cảnh.

"Chúng bị buộc phải rời đi trước khi bản thân thực sự sẵn sàng," - Desmond cho biết.

"Thông thường, các loài chim di trú phải tích trữ đủ một lượng mỡ nhất định để sống sót trong quá trình di cư. Chúng thường bay vào ban đêm, nếu đón được đúng luồng gió thì có thể bay được trong 3 ngày liên tiếp. Sau đó chúng sẽ sà xuống, ăn uống điên cuồng để tích trữ năng lượng rồi lại lên đường."

Về luồng khói từ phía Tây, các chuyên gia hiện chưa rõ chúng có vai trò gì trong thảm cảnh này. Nhưng theo dự đoán, có thể luồng khói đã buộc lũ chim phải thay đổi đường bay, khiến chúng nhanh kiệt sức và tử vong. Hơn nữa, đám khói có khả năng làm tổn thương buồng phổi vốn đã rất mong manh của các loài chim. Hoặc là, vẫn còn một nguyên nhân nữa mà chúng ta chưa phát hiện ra - theo lời Desmond.