Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất tại quốc gia này. Cứ 25 người Mỹ thì sẽ có 1 người phát triển ung thư đại trực tràng vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời.

Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ 5 trong danh sách những bệnh ung thư thường gặp, sau ung thư gan, phổi, dạ dày, vú. Globocan 2020 thống kê, mỗi năm Việt Nam ghi nhận gần 16.000 ca mắc mới và hơn 8.200 ca tử vong vì ung thư đại trực tràng.

Tuy nhiên, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho biết chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc căn bệnh ung thư này bằng 6 cách dưới đây.

6 cách giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng

Ăn nhiều rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt

Một chế độ ăn gồm nhiều rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Bên cạnh đó, mọi người cần hạn chế tiêu thụ thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn hoặc thịt cừu) cũng như các loại thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt hun khói,...) vì có nhiều bằng chứng cho thấy tiêu thụ càng nhiều nhóm thực phẩm này, nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng sẽ càng cao.

Một nghiên cứu trên 500.000 người được đăng tải trên Tạp chí Dịch tễ học Quốc tế cho thấy những người ăn thịt đỏ hoặc thịt chế biến từ 4 lần trở lên mỗi tuần có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 20% so với những người ăn nhóm thực phẩm này ít hơn 2 lần/tuần. Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra nếu tiêu thụ 25g thịt chế biến sẵn mỗi ngày sẽ làm tăng 19% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Trong khi đó, tiêu thụ 50g thịt đỏ mỗi ngày tăng 18% nguy cơ mắc căn bệnh nguy hiểm này.

Tập thể dục thường xuyên

Những người ít vận động thể chất sẽ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn. Việc tập thể dục thể thao thường xuyên giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Các chuyên gia khuyến nghị mọi người nên tập thể dục ở mức độ vừa phải 150 phút/tuần.

Giữ cân nặng ở mức vừa phải

Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng. Do đó, hãy giữ cân nặng ở mức vừa phải bằng cách có chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh và tăng cường hoạt động thể chất.

Không hút thuốc lá

Các hóa chất độc hại có trong thuốc lá gây ra những thay đổi di truyền trong tế bào đại trực tràng và dẫn tới ung thư. Những người có thói quen hút thuốc lá, đặc biệt hút trong thời gian dài có khả năng mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng cao hơn so với những người không có thói quen này.

Một nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí Tiêu hóa Hoa Kỳ năm 2020 cho thấy người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 60% so với người không hút thuốc. Nguy cơ mắc bệnh cũng sẽ tăng theo số năm hút thuốc và số lượng thuốc lá được hút mỗi ngày.

Hạn chế đồ uống có cồn

Sử dụng càng nhiều đồ uống có cồn, nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng sẽ càng cao. Do đó, nếu uống rượu bia, hãy uống trong giới hạn cho phép.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị, nam giới không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày và phụ nữ là không quá 1 đơn vị cồn/ngày.

Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, 1 đơn vị cồn (khoảng 14g cồn nguyên chất) tương ứng với khoảng 355ml bia (nồng độ cồn 5%), 148ml rượu vang (nồng độ cồn 12%), 44ml rượu mạnh (nồng độ cồn 40%).

Khám sàng lọc ung thư đại trực tràng

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến nghị những người trên 45 tuổi nên khám sàng lọc ung thư đại trực tràng. Một số hình thức khám sàng lọc còn có thể giúp phát hiện và loại bỏ các polyp trong đại trực tràng. Polyp đại trực tràng thường là dạng lành tính, tuy nhiên có thể tiến triển thành ung thư nếu không được loại bỏ.

Một polyp đại trực tràng cần thời gian 10-15 năm để có thể phát triển thành ung thư. Khám sàng lọc sẽ giúp phát hiện sớm polyp và ung thư đại trực tràng, ngay cả trước khi bệnh xuất hiện các triệu chứng. Việc phát hiện sớm cũng giúp khả năng điều trị bệnh thành công hơn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, ngoài những người từ 45 tuổi trở nên, những đối tượng sau đây cũng nên khám sàng lọc ung thư đại trực tràng:

- Người bị viêm đường ruột, ví dụ như viêm loét đại tràng, mắc bệnh Crohn.

- Người có tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng.

- Người mắc các hội chứng di truyền như hội chứng Lynch, đa polyp có tính gia đình (FAP).

- Người nghiện rượu, thuốc lá.

- Người thừa cân, béo phì.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ nhấn mạnh, các nghiên cứu đều cho thấy những thói quen liên quan tới chế độ ăn uống, cân nặng, hoạt động thể chất có liên quan chặt chẽ tới nguy cơ mắc và tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng. Việc thay đổi các thói quen trong cuộc sống có thể khó khăn. Tuy nhiên, những thay đổi này sẽ không chỉ giúp bạn phòng ngừa được nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng mà còn tránh xa được nhiều loại bệnh ung thư cũng như các tình trạng sức khỏe khác, ví dụ như bệnh tim mạch và đái tháo đường.

Đừng bỏ qua dấu hiệu ung thư đại trực tràng

Việc nhận biết dấu hiệu ung thư cũng có ý nghĩa quan trọng giúp điều trị bệnh thành công. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư đại trực tràng có các triệu chứng sau đây:

- Thay đổi thói quen đại tiện, chẳng hạn như tiêu chảy, táo bón, phân mỏng. Các dấu hiệu kéo dài.

- Cảm giác đại tiện chưa hết.

- Có máu trong phân.

- Chuột rút hoặc đau bụng.

- Thường xuyên mệt mỏi.

- Giảm cân ngoài ý muốn.

- Thiếu máu.

Ở giai đoạn di căn, người bệnh sẽ có thêm các dấu hiệu ở cơ quan mà tế bào ung thư di căn tới. Ví dụ, nếu di căn gan, người bệnh sẽ bị gan to, vàng da; di căn phổi sẽ có dấu hiệu khó thở, đau tức ngực kéo dài.