Thời gian gần đây Ngô Minh Hiếu, hay Hiếu PC là cái tên xuất hiện khá nhiều trên các mặt báo, thậm chí là cả sóng truyền hình. Không phải thư sinh điển trai, cũng chẳng phải chàng rapper cool ngầu như Hieuthuhai, Hiếu PC ngược lại từng là một người có tiền án tiền sự.

Chàng trai Gia Lai tiếp xúc công nghệ thông tin từ sớm và có năng lực "không phải dạng vừa". Nhưng thay vì cống hiến thì Hiếu lại lầm đường lạc lối. Năm 25 tuổi, ở cái độ tuổi đẹp nhất của đời người, Hiếu PC phải tra tay vào còng số 8. Anh bị kết án 40 năm tù giam ở Mỹ vì tội danh đánh cắp số an sinh xã hội của 200 triệu người dân xứ "cờ hoa".

Sau 2 năm tù, do cải tạo tốt nên Hiếu được giảm án còn 13 năm, rồi 7 năm. Trong những năm tháng tù tội, chàng thanh niên Gia Lai nhận ra hậu quả nặng nề mà mình gây ra. Hiếu hối hận, lao vào học tập để làm lại cuộc đời, chuộc tội với quá khứ.

Và rồi khi được tự do, "hacker mũ đen" ngày nào có cuộc chuyển mình ngoạn mục. Hiếu được mời làm việc tại Trung tâm giám sát An toàn không gian mạng quốc gia tại TP.HCM. Cùng những chuyên gia công nghệ thông tin khác, anh vạch trần những thủ đoạn lừa đảo qua mạng...

Quãng thời gian ở tù coi như 1 chuyến "du học"

Nhớ lại cuộc sống trong tù, Hiếu PC kể lại: "Nhà tù ở Mỹ có rất nhiều thư viện để tù nhân trau dồi thêm kiến thức. Lúc đó, tôi chỉ muốn học tập thật nhiều để có cuộc sống tốt hơn và làm lại cuộc đời. Có rất nhiều khóa học và tôi thường đến thư viện để đăng ký. Có khóa ngắn thì 3 tháng, trung bình tầm 6 tháng hoặc khó hơn thì 1 năm. Đa phần nhà tù sẽ trả tiền học cho mình, mình không tốn phí gì hết. Thậm chí khi học xong, mình nhận được bằng thì họ còn trả tiền cho mình nữa".

Trong suốt 7 năm, Hiếu PC từng học thêm Tâm lý học, Marketing, Quản lý kinh doanh, Kỹ năng mềm và có hơn 25 chứng chỉ. Mỗi ngày, Hiếu bắt đầu học từ 8h - 10h30 sáng rồi đi ăn trưa. Ăn xong lại quay về thư viện học tập từ 13h30 - 17h30 chiều.

Để được tham gia các khóa học, tù nhân phải có vốn tiếng Anh nhất định. Ngoài ra, nhà tù cũng dạy thêm tiếng Anh. "Tôi được học thêm tiếng Anh và tiếng Mexico. Ở Mỹ thì tiếng Mexico rất phổ biến. Bản thân từng đi du học nên tiếng Anh của tôi cũng tốt nhưng chỉ thành thạo đọc viết còn giao tiếp không thực sự ổn, bởi cũng không tiếp xúc với nhiều người xung quanh. Thời gian ở tù lại giúp cải thiện khả năng tiếng Anh. Giờ tôi nói lưu loát, trôi chảy.

Nói một cách lạc quan thì đó coi như là quãng thời gian "du học" để nhìn nhận lại bản thân và trưởng thành hơn. Tiếng Mexico tôi không giỏi lắm nhưng cũng có thể giao tiếp cơ bản, nghe nói sơ sơ", Hiếu PC bồi hồi kể lại.

Nói về quãng thời gian học tập trong tù, Hiếu chia sẻ bản thân anh không hề biết việc học sẽ giúp mình được giảm án. Anh học vì muốn làm lại cuộc đời, muốn sống tốt hơn và không bị lạc hậu với thế giới bên ngoài.

Những ngày thứ 7, CN, khi không phải học ở thư viện, Hiếu sẽ dành thời gian tập thể dục thể thao và không ngừng đọc thêm sách báo. "Từ đó tôi chiêm nghiệm ra nhiều điều và bắt đầu viết nhật ký. Chính những cuốn nhật ký giúp tôi định hướng được tương lai muốn làm gì. Đó là lý do khi trở về nước, tôi bắt tay ngay vào làm những dự án. Đó là đều những dự án tôi đã viết trong nhật ký. Mọi thứ đã sẵn sàng, có sự chuẩn bị, đủ niềm đam mê".

Làm không lợi nhuận, thậm chí bỏ tiền túi để giúp ích cho cộng đồng

Sau khi trở về Việt Nam, Hiếu PC tham gia rất nhiều dự án. Trong đó có một dự án hợp tác với CyberKid để bảo vệ trẻ em khỏi những mối hiểm nguy trên mạng và 1 website mang tên chongluadao.vn.

"Cựu hacker mũ đen" say sưa kể về những "đứa con tinh thần" của mình: "Dự án với CyberKid cung cấp kiến thức căn bản về an toàn thông tin cho phụ huynh và trẻ em. Đây là những thông tin hữu ích để bảo vệ bản thân. Trong trường hợp xấu xảy ra, họ có những kênh để liên lạc, gọi điện thoại cầu cứu về mặt tâm lý. Bởi trẻ em thường có những nỗi sợ hãi, ám ảnh tâm lý khi gặp nguy hiểm, bị đe dọa trên mạng. Lúc đó mình có thể đưa ra lời tư vấn".

Còn về website chống lừa đảo được cả phía nước ngoài biết tới và có các công ty lớn như Cốc Cốc, FPT hỗ trợ rất nhiều. "Chỉ trong vài tháng, số lượng người sử dụng đã lên tới vài triệu người. Trong tương lai, tôi muốn phát triển thêm dự án này, như tích hợp thêm nhiều công nghệ hiện đại hơn để xác định các trang giả mạo thêm chính xác", Hiếu PC hào hứng chia sẻ.

Một tháng, dự án tốn khoảng 10 triệu tiền phát triển nhưng cựu hacker mũ đen may mắn được nhiều "Mạnh Thường Quân" hỗ trợ. Tháng nào không có tiền, Hiếu và các đồng sự sẽ tự bỏ tiền túi. Điều bất ngờ là dự án này không mang lại bất kỳ lợi nhuận nào.

"Tôi đang hướng dự án đến mục tiêu không lợi nhuận, không thu thập dữ liệu cá nhân và hoàn toàn tôn trọng quyền bảo mật thông tin cho người sử dụng. Tôi cũng có dự định mở công ty công nghệ thông tin nhưng chuyện đó còn xa.

Hiện tại tôi muốn cống hiến cho cộng đồng trước. Giờ tôi làm công ăn lương thôi, cũng không có thu nhập ngoài", Hiếu vừa cười vừa chia sẻ. Anh cũng cho biết từng có nhiều tập đoàn công nghệ ở nước ngoài liên hệ, mời làm việc nhưng sau tất cả, cựu hacker mũ đen quyết định trở về nước.

"Trước đây, tôi từng làm cho một công ty ở Mỹ tầm 1, 2 tháng rồi về Việt Nam. Lý do về Việt Nam là bởi muốn cống hiến cho quê hương, quan trọng nhất là vì sức khỏe của bố tôi nữa. Hiện tại tôi ưu tiên việc ở gần bố mẹ".

"Còn nhiều người khác giỏi hơn tôi lắm"

Khi được hỏi cảm nghĩ về sự nổi tiếng hiện tại, Hiếu bật cười. Nếu là chàng trai Ngô Minh Hiếu của năm 25 tuổi, có lẽ sẽ xuất hiện sự tự kiêu, ngạo mạn. Nhưng với sóng gió đã trải qua, Hiếu của tuổi 30 thành thật: "Với những bài viết về mình, nói thật là tôi không quan tâm lắm. Giờ chỉ quan tâm đến công việc thôi. Ngày xưa tôi sống hay tự kiêu, tự đại nên tự hại chính mình. Rồi mình ngủ quên trên chiến thắng. Nên giờ Hiếu không để tâm cộng đồng mạng nói gì nữa. Chỉ mong được cống hiến cho cộng đồng thôi".

Với những hacker manh nha làm điều xấu, đặc biệt là những điều dính líu đến pháp luật, Hiếu PC khuyên chân thành: "Hãy suy nghĩ hậu quả trước khi làm. Làm gì cũng phải nghĩ xa một chút. Sai lầm ngày xưa bây giờ vẫn khiến tôi hối tiếc".

"Hiếu PC nhận thấy trình độ của mình hiện nay như nào?" (PV) - "Mình ở mức bình thường thôi, không có gì ghê gớm cả. Đây là nói thật (cười). Có nhiều bạn giỏi hơn mình rất nhiều. Trong lĩnh vực của mình quan trọng nhất là sự khiêm tốn. Mọi người học hỏi lẫn nhau. Thực ra mỗi người giỏi ở một mảng, cùng hợp tác với nhau để bảo vệ cộng đồng. Nhưng trong dự án chống lừa đảo của tôi, có rất nhiều bạn giỏi hơn tôi. Mọi người đều khiêm tốn cả, cùng nhau làm việc, cùng nhau xây dựng cộng đồng xanh - sạch đẹp".