Mở quyển tự truyện Vàng Anh và Phượng Hoàng của Hoàng Thùy Linh do nhà báo Trần Minh chấp bút, tôi không nghĩ là mình đọc hết nó nhanh đến như vậy. À, không hẳn là nhanh vì nó quá mỏng mà nhanh vì lượng nội dung trong đó khá hấp dẫn. Vụ scandal của Hoàng Thùy Linh dường như không ai là không biết. Mức độ chấn động và lan truyền của nó kinh khủng đến nỗi rất nhiều báo chí nước ngoài đưa tin, cùng hàng loạt ý kiến trái chiều nổ ra sau khi Hoàng Thùy Linh xuất hiện trên sóng truyền hình quốc gia và xin lỗi, trở thành một vụ bê bối lớn nhất nhì Đông Nam Á năm đó.
Tôi vẫn còn nhớ thời điểm này mình học lớp 11. Vào một ngày bình thường đến lớp như mọi ngày, nhưng lũ bạn cả trai lẫn gái đang bàn tán và chia sẻ về một đoạn clip nóng. Mà không ai khác, Hoàng Thùy Linh lại là nhân vật chính. Tôi biết Hoàng Thùy Linh. Cô ấy là diễn viên chính của phim Nhật kí Vàng Anh rất nổi tiếng. Tuy nhiên nhưng vì không theo dõi chương trình này nên tôi chẳng cảm thấy ngạc nhiên, căm phẫn hay đáng thương gì Hoàng Thùy Linh cả. Đơn giản tôi chỉ nhìn cô ấy như một nghệ sĩ chứ không yêu thích, mà nghệ sĩ thì mấy chuyện này xảy ra cũng không lạ lắm. Lúc đó tôi nghĩ thế.
Nhưng những ngày tiếp theo, tôi bất ngờ vì sự vụ này có vẻ như rất dài. Người ta không chỉ chỉ trích, lên án, thậm chí là lăng mạ cô này mà còn bắt đầu truy lùng những kẻ đã tung đoạn clip đó lên mạng, cũng như bủa vây gã bạn trai đã quay lại đoạn clip ấy, hệt như một vụ án. Nhiều bài báo kinh khủng từ lớn đến nhỏ, lướt mạng là thấy Hoàng Thùy Linh. Người lên án, kẻ bênh vực, tất cả đều xoay quanh Hoàng Thùy Linh.
Rồi chuyện gì cũng phải êm xuôi. Bẵng đi tầm một, hai năm sau, tin tức về vụ này đã nguội dần, nhưng tuyệt nhiên nó không biến mất hay bị lãng quên. Đến tận 10 năm sau, tức là bây giờ, bạn vẫn sẽ dễ dàng tìm thấy thông tin về vụ bê bối khi đó ở bất cứ những chủ đề nào liên quan đến Hoàng Thùy Linh trong phần bình luận, trên Google, trên… miệng của người ta khi có dịp. Tôi, mọi người, và cả Hoàng Thùy Linh sẽ không bao giờ quên được sự việc này, chắc chắn là như thế.
Sau đó vài năm, khi Linh đã phát hành đến album phòng thu thứ 3, tôi mới có dịp trò chuyện với cô ấy ngoài đời tại buổi họp báo. Trong suốt chừng ấy thời gian quen biết đến nay, gần 6 năm, tôi luôn thấy một Hoàng Thùy Linh rạng rỡ. Mỗi lần ở trên bàn ăn hay bàn nhậu, Linh ít khi nào than thở với chúng tôi hay nhắc lại chuyện xưa. Tự khắc chúng tôi cũng không nhắc về nó, như một sự phản xạ về sự việc mà cả chúng tôi, cả cô ấy đều không muốn chạm đến. Rồi phim Thần Tượng ra mắt, rồi Linh được tham gia The Remix mùa thứ 2, tôi nghĩ Linh đã thực sự thoát ra khỏi cái bóng đen quá khứ kia hoàn toàn. Rằng Linh đã thực sự là Phượng Hoàng hồi sinh từ đống tro tàn.
Nhưng không!
Cho đến khi đọc hết quyển tự truyện Vàng Anh và Phượng Hoàng, tôi mới nhận ra Linh chưa thể là Phượng Hoàng nếu cứ mãi nhốt chú chim Vàng Anh ngày nào vào quá khứ. Linh còn nợ chính Vàng Anh một lời xin lỗi cho những ngày đen tối nhất của tuổi 19 và nhiều năm sau đó mà nếu không dũng cảm đối mặt một lần nữa, khơi hết mọi chi tiết lên một lần nữa, Linh sẽ mãi mãi mắc kẹt trong đó và không thể trở thành Phượng Hoàng.
Rất nhiều thông tin về vụ scandal 10 năm trước được nhắc đến trong quyển tự truyện qua lời kể của Hoàng Thùy Linh. Không phải vì cô ấy muốn đem nó ra câu khách cho quyển sách mà vì đó là những điều mà cô ấy chưa dám giãi bày với công chúng kể từ cái ngày khóc nấc trên truyền hình và bị mọi người lên án. Hoàng Thùy Linh của 10 năm sau đã dám cạy lớp vảy của vết thương năm 19 tuổi để nó toé máu một lần nữa. Không phải để ăn vạ mà vì cô ấy hiểu rằng rồi vết thương sẽ một lần nữa khép miệng và nếu không thẳng thắn thừa nhận mình có một vết thương thì người ta sẽ mãi săm soi, bàn tán xem có thứ gì đằng sau lớp vải đang cố che đậy kia.
Linh kể về quá khứ, về những ngày cơ cực hồi bé nhưng vì được bố mẹ bao bọc mà chưa bao giờ cô cảm thấy mình là con nhà nghèo. Linh nhắc về bố mẹ, rất nhiều, xuyên suốt quyển sách, như một ơn huệ lớn nhất mà cô được cuộc đời ban cho, khi đã lấy đi của mình những tháng năm rực rỡ ở độ tuổi thanh xuân. Phải, tuổi trẻ của Linh đã khép lại từ sau cái ngày 11 tháng 10 năm 2007, bằng một scandal chấn động như chính cái tên Bùm ngày còn nhỏ của cô, bằng sự quay lưng của người yêu, của bạn bè đồng nghiệp,.. những điều chúng ta đã biết qua truyền thông. Nhưng chưa đủ.
Hoá ra Hoàng Thùy Linh mà người ta vẫn hay khen là mạnh mẽ vì vượt qua áp lực dư luận ấy đã từng có những tháng ngày thoả hiệp với các cuộc ăn chơi hoang đàng thâu đêm với những tay anh chị xã hội đen, trở thành kẻ nghiện rượu để có thể “có một giấc ngủ ngon" - câu mà Linh đã nói trên truyền hình và bị rất nhiều người chế nhạo nhưng lại là một cái ước muốn lớn nhất của cô ấy thời điểm đó.
Là một người yêu mến Linh, tôi khá bất ngờ khi biết cô ấy từng có những tháng ngày hư hỏng đúng nghĩa, lại còn là sau vụ scandal kia. Linh trách mọi người cay nghiệt với mình, Linh nhắm mắt để quên nỗi đau rồi vô tình phớt lờ luôn tình thương của bố mẹ. Nhưng thật may mắn khi cô ấy biết dừng lại đúng lúc trước khi vướng vào ma tuý. Linh bắt đầu nghĩ về công việc và tương lai, cô ấy biết mình phải mở mắt ra thì mới đến lúc được ngủ ngon.
Linh kể về những người bạn hiếm hoi ở bên mình trong quãng thời gian bị cả thế giới quay lưng, trong đó có Thuỷ Top và Tăng Nhật Tuệ. Linh kể về show ca nhạc đánh dấu lần đầu tiên trở lại trình diễn nhưng lại là hát… chui. Linh kể về tờ công văn của Cục biểu diễn chứng minh Hoàng Thùy Linh được phép đi hát đã theo cô khắp các sân khấu, quán bar dù cô chưa từng bị cấm biểu diễn. Linh kể về chặng đường âm nhạc khởi sắc nhờ hai bản ballad "Chuyện tình lá gió" và "Đôi khi em muốn khóc" từng gây hit khiến cô muốn phát hành một album ballad thay vì đeo đuổi con đường pop-dance như hiện nay.
Linh nói về cô bạn chủ tiệm làm tóc đã sẵn sàng đánh khách vì hắn ta bảo rằng từng ngủ với Hoàng Thùy Linh. Linh kể về những cú điện thoại gọi đến mỗi ngày để hỏi cô đi khách bao nhiêu tiền và lần nào mẹ cô cũng mắng những kẻ vô liêm sỉ té tát nhưng suốt 10 năm bà vẫn không muốn đổi số để trốn tránh. Linh nói về sự tan vỡ với Thuỷ Top vì những sự mập mờ không đáng có đã khiến tình bạn không thể nguyên lành.
Rất nhiều sự việc mà tôi nghĩ rằng nếu không đọc quyển sách này tôi sẽ không bao giờ biết được. Đúng vậy, Linh không phải tuýp người hay hoài niệm hoặc nhắc mãi về quá khứ. Tôi tin cô ấy đã khó khăn và giằng xé như thế nào khi quyết định kể hết những chuyện này ra với thiên hạ, qua những trang sách sẽ tồn tại mãi mãi không thể xoá đi. Cũng đúng thôi khi mà cái scandal kia, đoạn clip kia vốn đã không bao giờ xoá được cơ mà.
Tôi không chỉ bất ngờ mà còn đau lòng khi biết được đằng sau nụ cười rạng rỡ Linh hay mang khi gặp chúng tôi là rất nhiều biến cố và sự kìm nén. Ngày họp báo The Remix mùa đầu tiên, tôi cũng có mặt để chúc mừng Linh chính thức được trở lại với truyền hình. Hôm ấy Linh cực kì đầy năng lượng và vui vẻ, có một lúc Linh bỏ đi đâu đấy nhưng khi trở lại vẫn là nụ cười. Nhưng ngay hôm sau là thông tin Linh bị loại khỏi cuộc thi vì quyết định của nhà đài.
Tôi vẫn tưởng thông tin đó được ban bố sau hôm họp báo mà đâu biết Linh đã phải tiếp nhận ngay trong khoảng thời gian cô biến mất khỏi buổi họp báo đó. Trong một thoáng, tôi đã gấp sách để tự hỏi cô ấy lấy đâu ra sức mạnh để áp nụ cười ấy lên mặt sau khi biết thông tin kia. Hoá ra là vì đó không phải lần đầu.
Linh kể trong sách rằng đã rất nhiều lần cô bị tước đi cơ hội ngay trước khi sắp chạm tay, nhận những cái lắc đầu khéo từ nhiều người vì họ sợ ba chữ Hoàng Thùy Linh sẽ gây ảnh hưởng xấu. Khi nỗi đau quá nhiều, nó sẽ giống như sự phản xạ khiến người ta cảnh giác với tất cả mọi thứ. Cũng là lần đầu tiên, người ta sẽ biết được lý do vì sao Hoàng Thùy Linh rút khỏi The Remix ở giữa mùa thứ 2, khi mà cô đã được lên sóng và khán giả đang ủng hộ.
Hoá ra cái lý do sức khoẻ chỉ là một phần, quan trọng là Linh không đủ “khoẻ” để nhắm mắt làm ngơ những chiêu trò, dàn xếp đằng sau tấm màn nhung, những thứ giết chết cái đam mê được sống trên một sân khấu lớn mà Linh đã thèm khát suốt 8 năm. Cô ấy xem sân khấu như một thánh đường, như một phương pháp trị liệu thần kì nên đã chủ động bước xuống khi thấy nó có những biến tướng từ bên trong.
Đó cũng là lý do mà Linh đã từ chối lời mời hợp tác của Quang Huy năm lần bảy lượt. Linh sợ một người “ăn nằm" trong làng giải trí lâu đến mức lão làng như Quang Huy sẽ không thật lòng. Linh không tin bất cứ người nào nữa từ sau khi bị xô vào “lãnh cung" của cuộc đời. Suốt mấy năm qua đi diễn, chị Huệ - Linh gọi mẹ như vậy - vừa là ngân hàng, vừa là quản lý, vừa là mama tổng quản, vừa là người bạn của Linh trong những chuyến bay, những chuyến đi diễn khắp nơi. Linh đã từng chứng kiến mẹ mệt mỏi đến té chảy máu trong nhà tắm, từng nhận một bạt tai từ mẹ khi trở về nhà trong bộ dạng một đứa say xỉn hư đốn để biết yêu thương và không cần một người ngoài nào nữa, kể cả người yêu.
Chắc là lần đầu tiên, Linh nói nhiều về những người đàn ông trong đời cô đến như vậy. Từ Việt Dart đến Lâm, người đã trấn an cô trong cái ngày giông bão ập tới, khiến cô tin vào một bến bờ dựa dẫm nhưng đã biến mất vào hôm sau rồi mấy năm liền sau đó. Linh chia sẻ về Quân, gã đàn ông lớn tuổi mà một thời người ta cho rằng là đại gia của Hoàng Thùy Linh. Linh nói về thứ tình yêu nhẫn nhịn, mù quáng và quý giá sau khi bị Lâm bỏ rơi mà cô dành cho Quân. Đến nỗi biết người ta có rất nhiều phụ nữ khác ngoài mình cũng không lên tiếng. Đến nỗi sẵn sàng từ chối làm nữ chính phim Thần Tượng để có con với Quân.
Đọc đến đó tôi thầm cảm ơn Quân vì gã đã không đồng ý khi Linh muốn có con với mình. Nếu không như vậy, Linh đã không khăn gói vào Sài Gòn suốt mấy tháng trời và nhận lời đóng phim Thần Tượng, mở ra cánh cửa để quay về với công chúng. Linh nói về cuộc tình chưa kịp thành hình với Harry Lu. Và, Linh còn nói về Dũng Cao, người duy nhất cô bỏ rơi khi còn là cô gái hạnh phúc trước giông gió cuộc đời, cũng là người duy nhất sang nhà hỏi cưới và theo Linh, là người yêu cô thật lòng nhất.
Vàng Anh và Phượng Hoàng, quyển sách này như thể cuốn phim điện ảnh dài gần 4 tiếng (thời gian tôi đọc quyển sách) nhưng lại khiến người ta không thể rời đi bởi quá nhiều thông tin và cảm xúc. Nó ấn tượng đến nỗi tôi chỉ đọc một lần mà có thể nhớ hết toàn bộ những sự kiện. Nó khiến người ta bàng hoàng như cái biệt danh Bùm ngày nhỏ của Linh rồi lại khiến người ta lắng lòng như chữ Thuỳ được lót vào giữa chữ Linh và chữ Hoàng trong tên của cô. Có lẽ chữ “Hoàng" chính là quãng đời rực rỡ trước khi đối diện với bóng tối và sự bí bách của chữ Thuỳ. Nhưng bây giờ, sau 10 năm, cô gái ngày nào đã dám bước ra khỏi chữ lót để thực sự đứng trên cái tên lung linh của mình.
Như người bạn của tôi đã nói: “Vàng Anh là một kiếp nạn của cô Tấm, và Thùy Linh năm ấy, sau vinh quang trên ngôi hoàng hậu màn ảnh, chính là vực thẳm bắt đầu từ “cú ngã” từ trên “cây cau” tai tiếng ấy… Và cũng từ đó, “chim vàng anh” năm nào đã trải qua nhiều kiếp nạn cho đến khi được đoàn tụ lại với “hoàng tử” - giấc mơ nghệ thuật của cô…” (trích trong bài đăng “Đọc cuốn Vàng Anh và Phượng Hoàng", tác giả Hoàng Hưng).
Như chính Linh đã nói: “Từ đống tro tàn năm nào, Phượng Hoàng sẽ lại bay lên. Nó sẽ mở toang cửa lồng, xông vào thế giới giông bão ngoài kia. Có thể người đời sẽ lại ném đá nó, có thể bão tố sẽ một lần nữa nuốt chửng nó. Nhưng nó là Phượng Hoàng và Phượng Hoàng phải bay lên trong sự trầm trồ của đám đông. Tôi không thể dối mình để cả đời đóng vai Vàng Anh dễ thương, an phận. Tôi phải bay, tôi phải sống. Ai cũng phải chết một lần, nhưng chí ít cũng phải thật sự sống một lần.” (trích trong “Vàng Anh và Phượng Hoàng”, Trần Minh chấp bút theo lời kể của Hoàng Thùy Linh).
Phải, khép lại được rồi những sự khủng khiếp và vật vã suốt 10 năm ròng. Nhưng là khép lại cánh cửa quá khứ để chạy ra ngoài, tìm một cánh cửa khác đẹp đẽ hơn và bước vào chứ không phải tự nhốt mình lại với cuộc đời. Không ai khác ngoài Hoàng Thùy Linh phải có cuộc đối thoại với chính mình, về quãng đường mình đã đi, về cú nổ năm 19 tuổi, về những đoá cúc trắng và tiền vàng mà người ta đã gửi đến nhà để viếng Hoàng Thùy Linh năm đó, về những bài học mà cô đã học liên tục trong 10 năm, về sự biết ơn với những bàn tay chìa ra trong thời kì đen tối, về hậu quả và kết quả, về Vàng Anh và Phượng Hoàng.
Tôi viết tất thảy những dòng này không phải để kêu gọi bạn hãy mua quyển sách hay để bạn hâm mộ Hoàng Thùy Linh. Tôi muốn được chia sẻ với Hoàng Thùy Linh một chút sự đồng cảm và ngưỡng mộ trong cái cách cô ấy đã đứng lên trong biến cố, cái cách Hoàng Thùy Linh đã đối mặt với chính mình ở tuổi 19 để trả lại cho Vàng Anh một tuổi trẻ đúng nghĩa. Với Hoàng Thùy Linh, tuổi trẻ đã khép lại rồi. Nhưng với Vàng Anh thì vẫn chưa, đã đến lúc nó được thả khỏi chiếc lồng, tái sinh trong hình dạng của Phượng Hoàng, rồi bay cao.
