Cặp vợ chồng 38 tuổi, dân tộc Thái, quê Nghệ An kết hôn 8 năm nhưng chưa có con. Mỗi dịp lễ Tết, hai vợ chồng sợ nhất là buổi gặp gỡ họ hàng vì thường xuyên nghe câu hỏi thăm chuyện con cái.
Xin tinh trùng người lạ
Cả hai ngược xuôi tìm đủ thứ thuốc, ai mách đâu họ cũng tới. Gia đình người chồng còn mời thầy về cúng, nhờ người mát tay ở trong bản kê lại giường ngủ với hy vọng sớm có con nhưng không có kết quả.
Đầu năm 2022, với số tiền ít ỏi dành dụm từ việc bán thóc và vay mượn thêm bạn bè, cả hai quyết định đi khám tìm nguyên nhân. Kết quả cho thấy tinh hoàn của người chồng chỉ bằng 1/4 kích thước so với người bình thường, không có tinh trùng trong tinh dịch do biến chứng bệnh quai bị từ thuở nhỏ. Người vợ thì dấu hiệu suy giảm dự trữ buồng trứng, không thể có con tự nhiên.
Sau khi hội chẩn, bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân mổ micro - TESE tìm kiếm tinh trùng (vi phẫu tìm tinh trùng từ mô tinh hoàn). Tuy nhiên, sau hai giờ phẫu thuật, xé từng ống sinh tinh, các bác sĩ vẫn không thể tìm được tinh trùng từ người bệnh.
Sau khi xin được tinh trùng, người vợ được kích trứng để thụ tinh trong ống nghiệm.
Người vợ khao khát sinh con nên đề nghị chồng cho xin tinh trùng của người khác. Người đàn ông phản đối quyết liệt, nói chấp nhận không cần sinh con còn hơn để vợ mang thai con người khác.
Sau thời gian dài trò chuyện, nghe bác sĩ phân tích về tính vô danh và những yếu tố tích cực trong việc xin tinh trùng, anh đồng ý xin “con giống” trong ngân hàng để làm thụ tinh ống nghiệm.
Người vợ được kích trứng, bác sĩ thu được 7 noãn, trong khi số lượng cần thiết cho một chu kỳ IVF là 10-15 noãn. Với số trứng thu được rất ít, bác sĩ dồn hy vọng vào phòng lab - nơi thực hiện các kỹ thuật phức tạp, rã đông tinh trùng, tạo phôi và nuôi cấy phôi.
Các chuyên viên phôi học tạo được 3 phôi ngày 3 từ trứng tự thân và tinh trùng xin từ ngân hàng, họ may mắn đậu thai ngay lần đầu chuyển phôi.
Nhu cầu xin “con giống” lớn
Theo BS.CKII Hồ Cao Cường, Giám đốc chuyên môn phòng khám sản phụ khoa - hiếm muộn Sài Gòn (TP.HCM), thực tế nhu cầu xin “con giống” của các cặp vợ chồng vô sinh rất lớn, nhưng số người tình nguyện đi hiến thì hiếm hoi, vì nhiều lý do tế nhị.
Hai nhóm người đủ điều kiện để đến ngân hàng xin tinh trùng. Thứ nhất là cặp vợ chồng hiếm muộn mà chồng không có tinh trùng. Khi đến viện, các bác sĩ sẽ kiểm tra xét nghiệm tinh dịch đồ cho người chồng và các xét nghiệm như nhiễm sắc thể, nội tiết tố.
Trường hợp người chồng xuất tinh không có tinh trùng nhưng tinh hoàn vẫn sản xuất được tinh trùng thì bác sĩ sẽ áp dụng các kỹ thuật để lấy được tinh trùng từ trong tinh hoàn. Các bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân cố gắng bằng mọi giá để lấy được tinh trùng, nếu vẫn không thể thì mới nghĩ đến việc xin tinh trùng ngân hàng.
Thứ hai là phụ nữ độc thân, muốn làm mẹ đơn thân. Tuy nhiên, nhóm người này phải có giấy chứng nhận độc thân thì lúc đó mới được xin tinh trùng từ ngân hàng tinh trùng.
BS.CKII Hồ Cao Cường tư vấn sức khoẻ cho người bệnh hiếm muộn.
Hai hình thức cho - nhận tinh trùng. Thứ nhất là “một đổi một”, việc xin tinh trùng ở ngân hàng mang tính chất trao đổi mẫu, tức là cặp vợ chồng hiếm muộn, hoặc phụ nữ đơn thân muốn xin tinh trùng thì họ sẽ mang tinh trùng một người khỏe mạnh đến để đổi mẫu có sẵn tại ngân hàng.
Thứ hai là xin tinh trùng tại ngân hàng tinh trùng mà không có mẫu đổi. Trường hợp bệnh nhân đến xin tinh trùng nhưng không mang theo mẫu đổi, bệnh viện sẽ hỗ trợ bằng cách kiểm tra xem ngân hàng tinh trùng có còn mẫu hiến hay không, nếu đang có sẵn thì sẽ cung cấp mẫu cho bệnh nhân.
Theo chuyên gia, một phần do văn hóa chưa phổ biến nhiều về hoạt động hiến tinh trùng, một phần do tâm lý lo sợ sau này con cháu mình kết hôn cận huyết, nên rất ít người tìm đến ngân hàng tinh trùng để hiến. Vì thế số lượng dự trữ tinh trùng trong ngân hàng rất hiếm và khó kiếm.
Khi có người đồng ý hiến tặng tinh trùng thì số tinh trùng đó cũng phải đảm bảo đáp ứng được các tiêu chí gắt gao thì mới được chấp nhận. Người hiến tinh trùng phải khỏe mạnh, tốt nhất là ở độ tuổi 25 - 35 tuổi.
Trước khi hiến, người đàn ông này phải được kiểm tra toàn bộ sức khoẻ xem có mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như HIV, viêm gan B, giang mai hay không. Người hiến được sàng lọc nhằm loại bỏ các bệnh về nhiễm sắc thể, di truyền bẩm sinh, suy gan, suy thận. Mẫu tinh trùng không đạt về chất lượng và số lượng đều bị loại.
Bác sĩ Cường khuyên các cặp vợ chồng sau một năm lấy nhau, vẫn sinh hoạt tình dục bình thường mà không có em bé thì nên đi kiểm tra. Nếu phát hiện nguyên nhân chồng không còn khả năng sinh tinh mà phải đi xin tinh trùng từ ngân hàng, thì nên đến những cơ sở uy tín được Bộ Y tế cấp phép.
Nếu phải làm hỗ trợ sinh sản thì làm càng sớm càng tốt vì khi đó người vợ trẻ tuổi, dự trữ buồng trứng tốt hơn. Tỷ lệ thành công sẽ càng giảm dần theo độ tuổi, 20 - 25 tuổi là tốt nhất, trên 35 tuổi là buồng chứng bắt đầu kém dần.
Chuyên gia khuyến cáo không nên tự ý mua tinh trùng ở chợ đen hay qua mạng vì không thể kiểm soát được người cho tinh trùng.
Thêm nữa, người mua rất dễ đối mặt với các rủi ro về sức khỏe vì người hiến không được kiểm tra các xét nghiệm xem tinh trùng có đảm bảo, hay có mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục hay không.
