Nhà tâm lý học Haim Ginott đã nói về lời khen mà cha mẹ dành cho các con như thế này: "Lời khen ngợi cho trẻ nhỏ, giống như thuốc kháng sinh, bố mẹ nhất định không được dùng một cách tùy tiện. Thuốc kháng sinh có những quy tắc, cảnh báo riêng biệt cho việc sử dụng chúng và những lời khen cũng có những điều tương tự để đảm bảo lợi ích cho con trẻ".
Lời khuyên sâu sắc này của ông đã ảnh hưởng rất nhiều đến cách khen ngợi của bố mẹ đối với con trẻ trong thế giới hiện đại. Giờ đây, việc khen con không còn chỉ là những lời nói chung chung như con làm tốt lắm, giỏi lắm mà còn cần nhiều hơn thế.
Những cách khen ngợi sau đây sẽ giúp bố mẹ tìm ra câu trả lời cho việc khen con theo cách tích cực, giúp trẻ tự tin chứ không tự mãn.
1. Cụ thể hóa lời khen dành cho con
Khi bố mẹ thấy con có một hành động tốt, xứng đáng được khen ngợi đừng chỉ đơn thuần nói "con giỏi quá" mà thay vào đó hãy sử dụng một lời khen cụ thể. Điều này sẽ giúp con hiểu rằng điều gì mình đã làm đúng điều gì để được khen và từ đó phát huy cho lần sau.
Đưa ra lời khen chính xác với những việc con làm khiến trẻ cảm thấy tích cực hơn - Ảnh minh họa.
2. Khen ngợi nỗ lực của con
Đối với một đứa trẻ, quá trình chúng nỗ lực để hoàn thành một việc gì đó quan trọng hơn nhiều so với kết quả mà chúng đạt được. Vì lẽ đó, thay vì chỉ nói "con làm được rồi" thì bố mẹ nên khen ngợi cả sự cố gắng của trẻ. Điều này giúp trẻ hiểu rằng chúng được tin tưởng và cổ vũ bằng tình yêu thương của bố mẹ.
3. Hãy tinh tế khi khen ngợi bề ngoài của trẻ
Có rất nhiều đứa trẻ dễ thương và khiến chúng ta dễ buông ra những lời khen như "con xinh quá". Nhưng những lời khen tưởng này nếu được sử dụng quá nhiều sẽ khiến trẻ bị áp lực bởi ngoại hình của mình khi lớn lên. Chúng sẽ có suy nghĩ rằng mình lúc nào cũng phải xinh đẹp mới được yêu quý. Bởi vậy, khi muốn khen ngợi bề ngoài của trẻ, bố mẹ có thể bắt đầu bằng bộ quần áo con mặc và gợi chuyện để con hiểu mình đáng yêu thế nào.
4. Đừng liên tục khen con thông minh
Trong cuộc sống hàng ngày, trẻ sẽ dễ gặp phải những tình huống khó khăn đòi hỏi khả năng suy nghĩ cao độ để giải quyết vấn đề. Bố mẹ sẽ dễ buông ra lời khen trong sự phấn khích như "con thông minh quá". Điều này sẽ khiến trẻ dễ tự mãn sau này.
Thay vì khen con thông minh, bố mẹ có thể kể cho trẻ nghe mình vui như thế nào khi con biết cách tự nỗ lực giải quyết vấn đề. Tập trung vào những điều trẻ làm và nỗ lực tốt sẽ khiến trẻ tự tin và cố gắng nhiều hơn trong những lần tiếp theo.
5. Khen cả những điều tử tế nhỏ bé của con
Mỗi đứa trẻ đều sở hữu một năng lực đặc biệt. Nhiều em bé không quá giỏi về toán học, vẽ tranh hay những môn năng khiếu nhưng các con lại sở hữu tâm hồn và tấm lòng tử tế vô cùng. Bố mẹ nên chú tâm quan sát và đưa ra lời khen đúng mực khi con có những hành động tử tế với mọi người. Điều này sẽ khích lệ con, giúp con có thêm động lực cho những hành động đẹp tiếp theo.
6. Khen ngợi cho thành tích học tập của con
Khi đứa trẻ đạt được thành tích cao trong học tập thường là nhờ vào sự thông minh và sự cố gắng của con. Và lời khen phù hợp cho những lúc này là khen cho sự cố gắng và nỗ lực của con. Bởi đó là điều mà con cần trau dồi hơn cả trong cuộc sống sau này.
Nói với con về cảm giác tự hào của bố mẹ khi con nỗ lực cố gắng tốt hơn việc chỉ khen con thông minh - Ảnh minh họa.
Hãy nói với con về cảm nhận của bố mẹ khi chứng kiến con nỗ lực, chăm chỉ và kiên trì trong thời gian học tập của mình. Cùng với đó hãy nhấn mạnh cho con hiểu đây là thành quả xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của con. Cho con biết bố mẹ tự hào về con như thế nào.
